Trung tá Bùi Xuân Tài, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế (CKQT) Hữu Nghị cho biết: Đồn Biên phòng CKQT Hữu Nghị được giao quản lý, bảo vệ đoạn biên giới dài 3.971m, có 19 cột mốc (15 mốc chính, 4 mốc phụ) và 2 cửa khẩu quốc tế là cửa khẩu đường bộ Hữu Nghị và cửa khẩu đường sắt Đồng Đăng. Đơn vị phụ trách địa bàn khu vực biên giới thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, với dân số hơn 9.200 nhân khẩu thường trú và hơn 2.400 nhân khẩu tạm trú.
Truyền thống hào hùng
Được thành lập ngay sau khi lực lượng Công an nhân dân vũ trang (nay là Bộ đội Biên phòng) ra đời, những năm kháng chiến chống Mỹ, khi tuyến bờ biển bị phong tỏa trong giai đoạn quyết liệt của cuộc chiến, khu vực cửa khẩu Hữu Nghị trở thành một cảng lớn, tiếp nhận hàng vạn tấn hàng hóa từ các nước anh em chi viện cho Việt Nam kháng chiến, thống nhất đất nước. Trong thời gian này, Đồn Hữu Nghị đã phối hợp với các lực lượng khác bảo vệ an toàn hàng ngàn chuyến tàu, xe chuyên chở hàng hóa với số lượng rất lớn qua lại cửa khẩu. Đồn đã được Quốc hội, Chính phủ tuyên dương danh hiệu Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân lần thứ nhất ngày 31/10/1978.
Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979, cán bộ, chiến sĩ của đồn đã kiên cường bám trụ cùng nhân dân địa phương và các đơn vị bạn dũng cảm chiến đấu, kiên quyết bảo vệ vững chắc an toàn địa bàn xã Bảo Lâm và thị trấn Đồng Đăng.
Trong cuộc chiến đấu không cân sức bảo vệ chủ quyền, đã xuất hiện nhiều tấm gương sáng ngời về lòng yêu nước và sự quả cảm của cán bộ, chiến sĩ Đồn Hữu Nghị. Tiêu biểu như phân đội chốt gần khu vực Nà Pàn do một trung đội phó phụ trách, đã đánh lui 6 đợt tấn công của địch, diệt gần 100 lính đối phương. Đó là trinh sát Hoàng Mai, vừa làm nhiệm vụ nắm tình hình địa bàn, vừa tổ chức đưa được gần 100 đồng bào ra khỏi vòng vây về nơi an toàn. Đó là trung sĩ Mai Đình Ba, Hà Đức Tâm chưa đầy 2 tuổi quân đã chiến đấu dũng cảm, khi bị lạc đã chịu đói, rét, gian khổ đêm ngày luồn lách trong rừng núi tìm đường về đơn vị tiếp tục chiến đấu…
Ngày 19/12/1979, đồn vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân lần thứ hai.
Chốt chặn tội phạm trên biên giới
Những năm qua, để phục vụ công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lạng Sơn nói riêng và đất nước nói chung, Đồn Biên phòng CKQT Hữu Nghị đã triển khai đồng bộ các biện pháp công tác biên phòng; tổ chức quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ. Phối hợp với địa phương tuần tra, phát quang đường biên giới, đường thông tầm nhìn biên giới, không để xảy ra các vụ việc vi phạm Hiệp định Quy chế quản lý biên giới. Đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, chống buôn lậu, gian lận thương mại, ngăn chặn xuất nhập cảnh trái phép.
“Mặc dù quản lý đoạn biên giới ngắn nhất so với 10 đồn biên phòng còn lại của tỉnh Lạng Sơn, nhưng địa hình khá hiểm trở, có nhiều đường mòn, núi cao, vách đá tai mèo, thời tiết khắc nghiệt. Chúng tôi cũng chỉ quản lý địa bàn một thị trấn nhưng có tới hai cửa khẩu quốc tế đường sắt và đường bộ, thành phần dân cư đông, với hơn 2.400 nhân khẩu tạm trú đến từ nhiều địa phương trong cả nước nên công tác nắm bắt tình hình tội phạm, lưu thông hàng hóa, xuất nhập cảnh trái phép… gặp rất nhiều khó khăn. Năm 2018, đơn vị đã bắt giữ và xử lý 46 vụ/47 đối tượng. Trong đó đã bắt giữ hai vụ vận chuyển hơn 2kg ma túy đá và gần 1.200 viên ma túy tổng hợp”, Đồn trưởng Bùi Xuân Tài chia sẻ.
Nói về công tác phòng chống các loại tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, mua bán pháo nổ, trung tá Bùi Xuân Tài cho biết, do đặc thù địa hình, chỉ có khoảng 1/3 đoạn biên giới đơn vị quản lý là đi lại dễ dàng. Trước và trong mỗi dịp Tết nguyên đán hàng năm, các đối tượng tội phạm lại đổ về đây “kiếm ăn”.
“Cùng với các nhiệm vụ khác, cán bộ, chiến sĩ của đồn phải căng sức ở 8 lán chốt tại các điểm nóng trên biên giới. Đây là những lán dựng bằng bạt hoặc khung sắt thép, tất cả đều không có nguồn nước sạch, phải vận chuyển nước sinh hoạt để anh em sử dụng. 3/8 lán không có điện, hầu hết đường đi lại rất khó khăn. Lán nhỏ nhất chỉ khoảng 6m2, còn lại từ 15-20m2. Nhiều hôm trời mưa phùn gió bấc, đường trơn trượt, dễ vấp ngã, khi anh em lên tới lán, mệt không muốn quay về”, trung tá Tài nói.
Nhưng cũng từ chính những Thác Nước, Bà Đen, Gốc Nhãn (tên 3 lán được lập ra dành cho lực lượng biên phòng và hải quan Lạng Sơn phối hợp canh giữ biên giới) và 5 lán của Đồn Hữu Nghị, nhiều vụ vận chuyển trái phép hàng hóa, pháo nổ, ma túy đã được phát hiện, bắt giữ.
Điển hình như ngày 13/11/2018, tại đường mòn Thác Nước, tổ kiểm tra kiểm soát Đồn Hữu Nghị phối hợp với Chi cục Hải quan Hữu Nghị đã phát hiện hai đối tượng vác hai bao hàng nghi vấn từ biên giới về Việt Nam. Đối tượng nam giới nhanh chân tẩu thoát về phía Trung Quốc, còn đối tượng nữ giới là Lý Thị Tình (SN 1976, trú Cao Lộc, Lạng Sơn) khi bị bắt đã liều lĩnh dùng bình xịt hơi cay chống trả. Số hàng cấm mà Tình và đồng bọn vận chuyển là 60 giàn pháo có trọng lượng 85kg.
Trước đó, ngày 15/5/2018, tại một quán cafe ở Trung tâm thương mại Đồng Đăng, trinh sát của đồn và lực lượng phòng chống ma túy và tội phạm BĐBP Lạng Sơn đã giăng lưới bắt gọn đối tượng Trần Đức Công (SN 1967, trú tỉnh Bắc Giang) cùng tang vật 1.192 viên ma túy tổng hợp. Công khai nhận số ma túy này được đối tượng cùng một bạn tù rủ đi mua rồi mang lên Lạng Sơn tiêu thụ thì bị bắt…
Xây dựng biên giới hòa bình, hợp tác
Năm 2018, lưu lượng xuất nhập cảnh trung bình mỗi ngày từ 4.000 - 5.000 lượt hành khách, có 135 quốc tịch các nước trên thế giới làm thủ tục xuất nhập cảnh qua 2 cửa khẩu đơn vị quản lý. Qua công tác kiểm tra, kiểm soát đã phát hiện, xử lý 137 vụ/172 trường hợp vi phạm quy định xuất nhập cảnh; cấp thị thực tại cửa khẩu cho trên 77 nghìn lượt hành khách, lệ phí thu được trên 45 tỷ đồng.
Theo trung tá Bùi Xuân Tài, bên cạnh kết quả xây dựng Đảng bộ trong sạch vũng mạnh gắn với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, nội bộ đơn vị luôn đoàn kết, thống nhất, có ý thức trách nhiệm cao trong thực hiện nhiệm vụ. Đặc biệt, đồn đã và đang tiếp tục tập trung thực hiện mục tiêu “Một tập trung” (Tập trung xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện) và “Ba đột phá” (Đột phá về tổ chức biên chế; huấn luyện; xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật, pháp luật và cải cách thủ tục hành chính quân sự).
Bên cạnh đó, công tác đối ngoại biên phòng trong năm 2018 đã được thực hiện tốt. Tiêu biểu là đối với Trạm kiểm tra biên phòng Hữu Nghị Quan (Trung Quốc), Đồn Biên phòng CKQT Hữu Nghị đã triển khai các nội dung phối hợp về kết nghĩa Đồn - Trạm, giao lưu công tác chính trị.
Đặc biệt, hai bên đã tổ chức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho hành khách làm thủ tục xuất nhập cảnh qua cửa khẩu, để lại ấn tượng tốt đẹp với hành khách. Sắp tới, hai bên sẽ tiếp tục triển khai ký kết thỏa thuận “Phối hợp nâng cao thực thi pháp luật tại cửa khẩu”; “Triển khai mô hình một cửa, một điểm dừng”; “Mở rộng đường thông quan hàng hóa”…
“Các hoạt động trên đã góp phần giải quyết tốt các vụ việc vi phạm về biên giới, lãnh thổ, duy trì và giữ vững an ninh trật tự khu vực biên giới, cửa khẩu; tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị giữa chính quyền và nhân dân hai bên biên giới, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển”, trung tá Bùi Xuân Tài nói.
Ngày 2/3, tại Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống Bộ đội Biên phòng, 30 năm Ngày Biên phòng toàn dân (3/3/2019) và trao tặng Huân chương Quân công hạng Nhất cho lực lượng biên phòng, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nói: “Trong những ngày qua, Bộ đội Biên phòng đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương và lực lượng chức năng thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ tuyệt đối an toàn Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên. Hình ảnh người chiến sĩ biên phòng làm nhiệm vụ tại ga biên giới Đồng Đăng, tỉnh Lạng Sơn, đón tiếp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đến Việt Nam bằng tàu hỏa đã để lại những ấn tượng và tình cảm tốt đẹp trong lòng bạn bè quốc tế”.