Minh họa về tàu thăm dò Voyager 1 đang bay qua không gian. (Ảnh: NASA/JPL-Caltech)
Các nhà khoa học đã mất liên lạc với tàu thăm dò liên sao Voyager 1 từ ngày 19/10 đến 24/10, sau khi một trục trặc kỹ thuật buộc máy phát vô tuyến chính của tàu vũ trụ phải tắt, các quan chức NASA cho biết trong một bài đăng trên blog. Các kỹ sư NASA đã thiết lập được liên lạc với máy phát dự phòng yếu hơn của Voyager 1 vốn đã không được sử dụng kể từ năm 1981 để đánh giá tình hình.
Các nhân viên NASA viết trong bài đăng trên blog: "Việc tắt máy phát dường như được thúc đẩy bởi hệ thống bảo vệ lỗi của tàu vũ trụ, hệ thống này tự động phản ứng với các vấn đề trên tàu. Chẳng hạn, nếu tàu vũ trụ sử dụng quá mức nguồn cung cấp điện, hệ thống bảo vệ lỗi sẽ tiết kiệm điện bằng cách tắt các hệ thống không cần thiết để duy trì hoạt động của tàu vũ trụ, bao gồm cả máy phát vô tuyến chính của tàu.
Sau khi khôi phục được liên lạc, có thể mất thêm vài ngày hoặc vài tuần nữa để xác định được vấn đề cơ bản. Việc giao tiếp với Voyager 1 và con tàu song sinh của nó, Voyager 2, không hề đơn giản. Voyager 1, hiện cách Trái đất hơn 24 tỷ km, là vật thể nhân tạo xa nhất trong vũ trụ. Các lệnh được gửi từ Trái đất mất 23 giờ để đến được tàu vũ trụ ở vị trí hiện tại của nó ngoài rìa hệ mặt trời , và phản hồi từ Voyager 1 mất thêm 23 giờ nữa để trở về Trái đất.
Theo NASA, sự cố liên lạc hiện tại bắt đầu vào ngày 16/10, sau khi các kỹ sư gửi cho Voyager 1 một lệnh bật một trong những máy sưởi của nó. Mặc dù tàu vũ trụ phải có đủ năng lượng để thực hiện lệnh này, nhưng thay vào đó, lời nhắc đã kích hoạt hệ thống bảo vệ lỗi của Voyager 1.
Hai ngày sau, khi các kỹ sư của NASA tìm kiếm phản hồi của Voyager 1 với "Mạng lưới Không gian Sâu" — một mạng lưới ăng-ten vô tuyến toàn cầu được sử dụng để hỗ trợ các sứ mệnh liên hành tinh, họ không thể phát hiện ra tín hiệu của tàu vũ trụ. Cuối cùng, nhóm đã tìm thấy tín hiệu của Voyager 1 vào cuối ngày hôm đó. Tuy nhiên, ngày hôm sau (19/10), liên lạc với Voyager "dường như đã dừng hoàn toàn", theo NASA.
Các kỹ sư nghi ngờ rằng, trong thời gian này, hệ thống bảo vệ lỗi của Voyager 1 đã kích hoạt thêm hai lần nữa. Điều này buộc tàu vũ trụ phải tắt máy phát vô tuyến băng tần X chính và chuyển sang máy phát băng tần S dự phòng, sử dụng tần số khác và "mờ hơn đáng kể" so với máy phát chính.
"Mặc dù băng tần S sử dụng ít năng lượng hơn, nhưng Voyager 1 đã không sử dụng nó để liên lạc với Trái Đất kể từ năm 1981", NASA cho biết thêm.
Các kỹ sư của NASA hiện đang làm việc để chẩn đoán sự cố đã kích hoạt hệ thống bảo vệ lỗi của Voyager 1 và khôi phục hoạt động bình thường.
Voyager 1 và 2 được phóng vào năm 1977. Đây vẫn là hai tàu vũ trụ duy nhất vượt qua nhật quyển - bong bóng các hạt năng lượng mặt trời tích điện bao quanh hệ mặt trời của chúng ta, khiến chúng trở thành phương tiện liên sao đầu tiên (và cho đến nay là duy nhất) của nhân loại.
Khi tàu vũ trụ già đi và di chuyển ngày càng xa Trái đất, các vấn đề kỹ thuật trở nên thường xuyên hơn. Cho đến nay, các nhà khoa học đã xoay xở để khắc phục sự cố CNTT liên sao này từ khoảng cách hàng tỷ km, giúp cả hai tàu thăm dò Voyager hoạt động.