Một cơ quan nghiên cứu Trung Quốc còn nói rằng quân đội Trung Quốc có thể cân nhắc tổ chức diễn tập bắn đạn thật ngay gần đảo Guam, một căn cứ quân sự quan trọng của Mỹ.
Trong những tuần gần đây, Bắc Kinh gia tăng tập trận sau khi Mỹ điều 2 tàu sân bay triển khai hai đợt tập trận hiếm hoi trên biển Đông hồi tháng 7. Chuyến thăm của Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ con người Mỹ Alex Azar đến đảo tự trị Đài Loan trong tuần này càng khiến Bắc Kinh tức giận.
Sự hiện diện của ông Azar ở Đài Bắc là “sự vi phạm nghiêm trọng” những cam kết của Mỹ đối với Đài Loan, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói trong cuộc họp báo thường kỳ chiều 10/8.
“Chúng tôi thúc giục phía Mỹ tôn trọng nguyên tắc một Trung Quốc và những điểm trong thông cáo chung Trung – Mỹ, dừng tất cả các tiếp xúc và liên lạc chính thức cũng như nâng cấp quan hệ đáng kể với hòn đảo, và xử lý các vấn đề Đài Loan theo cách thức thận trọng và đúng đắn, để không gây tổn hại nghiêm trọng cho hợp tác Trung – Mỹ trong các lĩnh vực lớn cũng như hoà bình và ôn định ở eo biển Đài Loan”, ông Triệu nói.
Sáng 10/8, Trung Quốc điều các máy bay chiến đấu vượt qua đường trung tuyến trên eo biển Đài Loan, khiến Đài Bắc phải điều máy bay ra xua đuổi, Cơ quan quốc phòng Đài Loan cho biết.
Dù vẫn thuộc không phận quốc tế, đường trung tuyến trên eo biển Đài Loan là đường ranh giới không chính thức ngăn vùng biển giữa Trung Quốc đại lục và Đài Loan. Theo các báo cáo của Mỹ và Đài Loan, các máy bay Trung Quốc mới vượt qua đường trung tuyến này 3 lần kể từ năm 1999, gồm một lần vào tháng 3/2019, một lần vào tháng 2 năm nay và lần thứ ba là hôm qua.
Một bài viết của Thời báo Hoàn cầu được dẫn lại trên trang tiếng Anh của quân đội Trung Quốc nói rằng việc này thể hiện sự không hài lòng của Bắc Kinh đối với Washington vì chuyến thăm của ông Azar đến Đài Loan.
“Hoạt động của quân đội được đánh giá là phản ứng mạnh mẽ đối với bước đi của Mỹ, một sự vi phạm giới hạn ngoại giao trong quan hệ Trung – Mỹ”, bài báo nói.
Bài viết còn tuyên bố rằng nếu Washington không lùi lại, quân đội Trung Quốc có thể cần thêm hành động.
“Nếu Mỹ đi xa hơn nữa, quân đội Trung Quốc sẽ có thêm biện pháp đáp trả, như các cuộc tập trận bắn tên lửa thật ở phía đông đảo Đài Loan hay gần đảo Guam”, bài viết tuyên bố, trong đó dẫn lời ông Xu Guangyu, một cố vấn cấp cao của Hiệp hội giải trừ và kiểm soát vũ khí Trung Quốc.
Khả năng tập trận gần đảo Guam được đề cập cùng với thông tin về hoạt động bận rộn của quân đội Trung Quốc.
“Các lực lượng mặt đất và trên biển của quân đội đang tập trung thực hiện lịch trình dày đặc với các cuộc diễn tập trên biển và đổ bộ tấn công trong các tuần qua và sẽ tiếp tục làm như vậy trong những tuần tới”, Global Times viết.
Những đợt tập trận gần đây bao gồm một cuộc tấn công giả lập vào bãi biển trên đảo Hải Nam; đợt diễn tập của các phương tiện tấn công đổ bộ ở tỉnh Quảng Châu; đợt diễn tập tấn công vượt biển ở tỉnh Phúc Kiến; và các máy bay thả bom được trang bị tên lửa cùng các tiêm kích tập trận trên biển Đông.
Global Times nói rằng các cuộc tập trận bắn đạn thật đã được lên kế hoạch cho tuần này và tuần sau, trong đó có cuộc diễn tập ở đảo Chu San ngoài khơi Thượng Hải.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng thông tấn Xinhua tuần trước, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị các buộc Mỹ đã thực hiện 2.000 chuyến bay quân sự trên biển Đông trong nửa đầu năm nay. Phát ngôn viên Bộ tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ không xác nhận con số này.
CNN dẫn lời nhà phân tích quân sự Carl Schuster, một cựu giám đốc chiến dịch tại Trung tâm tình báo phối hợp thuộc Bộ tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ, nói rằng không có gì ngạc nhiên khi Trung Quốc triển khai các cuộc diễn tập để gửi thông điệp mạnh mẽ đến cả Washington và Đài Bắc.
“Rõ ràng tính phức tạp trong các hoạt động mà Trung Quốc thực hiện trên biển cho thấy họ sắp làm gì đó”, ông Schuster nói. Ông dự đoán Trung Quốc sẽ có một đợt tập trận quan trọng trong mùa thu này.
“Có thể họ sẽ thực hiện một cuộc tập trấn tấn công trên biển và trên không ở phía đông Đài Loan. Nếu ông Tập muốn gửi đi lời đe doạ, họ có thể phóng một tên lửa đạn đạo xuống vùng biển phía tây đảo Guam”, ông Schuster nhận định.
Tên đảo Guam xuất hiện trong bài viết trên trang tiếng Anh của quân đội Trung Quốc là gợi ý cho điều đó, ông Schuster nói.