Trong 7 bị cáo được đưa ra xét xử lần này gồm: Hồ Anh Sơn, Thượng tá, cựu Phó giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y, bị truy tố tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Các bị cáo Nguyễn Văn Hiệu, Đại tá, cựu Trưởng phòng Trang bị Vật tư; Ngô Anh Tuấn, Thiếu tá, Trưởng phòng Tài chính; Lê Trường Minh, Thiếu tá, cựu Trưởng ban Hóa dược, Học viện Quân y (HVQY) bị truy tố tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
Trong phiên tòa xét xử ngoài các cựu sĩ quan Quân đội, Tòa án Quân sự Thủ đô còn xét xử bị cáo Trịnh Thanh Hùng, Phó vụ trưởng Vụ Các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học Công nghệ. Ông này bị truy tố cùng tội với Hồ Anh Sơn.
Về phía Công ty Việt Á hầu tòa có bị cáo Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc và Vũ Đình Hiệp, Phó Tổng giám đốc.
Gây thiệt hại ngân sách Nhà nước 18,98 tỷ đồng
Theo cáo trạng Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương, trong bối cảnh dịch COVID-19 có nguy cơ lây lan ở Việt Nam, Ban Giám đốc HVQY có công văn gửi Bộ KH&CN về việc "đề xuất nhiệm vụ phát triển kit chẩn đoán viêm phổi do vi rút corona".
Cáo buộc cho rằng, do vụ lợi cá nhân, từ tháng 1/2020, Trịnh Thanh Hùng đã thông đồng với Phan Quốc Việt và Hồ Anh Sơn, đưa Công ty Việt Á vào tham gia Đề tài với vai trò là cơ quan phối hợp, sản xuất 20.000 test kit thử nghiệm, sau đó để Việt Á được cấp phép, sản xuất thương mại trái pháp luật.
Cụ thể, ngày 6/2/2020, HVQY ký Hợp đồng thực hiện Đề tài với Văn phòng các Chương trình trọng điểm cấp Nhà nước; Vụ KH&CN các ngành Kinh tế - Kỹ thuật (Bộ KH&CN), với tổng kinh phí đề tài 18,98 tỷ đồng.
Cáo trạng của Viện Kiểm sát quân sự xác định, quá trình nghiên cứu đề tài, bị cáo Hùng, Sơn, Việt, xác định kit Việt Á cung cấp tốt hơn nên thống nhất không đặt ra vấn đề HVQY chuyển giao quy trình nghiên cứu của mình để Việt Á sản xuất 20.000 test kit thử nghiệm.
Theo Viện Kiểm sát, Phan Quốc Việt cũng không yêu cầu HVQY chuyển giao quy trình nghiên cứu. 3 người trên đã đưa bộ kit do Việt Á cung cấp (không được sản xuất theo quy trình nghiên cứu của HVQY) đi thử nghiệm tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và sử dụng sản phẩm này để nghiệm thu giai đoạn 1 của Đề tài và nghiệm thu Đề tài.
Hội đồng nghiệm thu không biết Trịnh Thanh Hùng, Phan Quốc Việt, Hồ Anh Sơn, gian dối trong việc sử dụng bộ kit Việt Á cung cấp và quy trình nghiên cứu của HVQY không liên quan đến bộ kit Việt Á để nghiệm thu thông qua Đề tài. Điều này dẫn đến quy trình nghiên cứu của HVQY không có sản phẩm được thử nghiệm, đánh giá và hậu quả là Đề tài của HVQY không hoàn thành.
Hồ sơ vụ án kết luận, hành vi gian dối của các bị can trong việc tiếp nhận, nghiên cứu, nghiệm thu, quyết toán số tiền Bộ KH&CN giao HVQY nghiên cứu Đề tài, đã gây thiệt hại gần 18,5 tỷ đồng.
Trong đó, Trịnh Thanh Hùng là người lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao để vụ lợi cá nhân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; thông đồng với các cá nhân khác để đưa Công ty Việt Á vào tham gia Đề tài…Trịnh Thanh Hùng được Phan Quốc Việt chi 350.000 USD; do vậy, Hùng là người khởi xướng, giữ vai trò chính trong vụ án, phải chịu trách nhiệm với tổng thiệt hại Đề tài gần 18,5 tỷ đồng.
Đối với Phan Quốc Việt, bị can vì vụ lợi cá nhân, muốn kit của Công ty mình được cấp phép nên thông đồng với hai đồng phạm trong việc không sử dụng quy trình nghiên cứu của HVQY để sản xuất 20.000 test thử nghiệm mà sử dụng kit của Việt Á cung cấp để đưa đi thử nghiệm, nghiệm thu Đề tài trái pháp luật và vi phạm Hợp đồng.
Bị can là người thực hành tích cực, chịu trách nhiệm sau Trịnh Thanh Hùng, Hồ Anh Sơn.
Bị can Hồ Anh Sơn bị Viện kiểm sát đánh giá là người lợi dụng chức vụ quyền hạn, vụ lợi cá nhân khi thực hiện nhiệm vụ; bị can cũng là người thực hành tích cực, được Phan Quốc Việt chi cho gần 2,5 tỷ đồng.
Bên cạnh vi phạm nêu trên, Sơn còn lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vụ lợi cá nhân trong mua bán tăm bông, ống môi trường dán nhãn Viện Nghiên cứu y dược học quân sự/HVQY và cung cấp cho Việt Á để bán cho các cơ quan, tổ chức, qua đó được hưởng lợi trái phép hơn 2,1 tỷ đồng. Hồ Anh Sơn đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh của HVQY, Quân đội. Đây là hành vi phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Hội đồng xét xử vụ án gồm 5 quân nhân, do Trung tá Vũ Đức Việt làm chủ tọa; giữ quyền công tố và kiểm sát xét xử có 2 sĩ quan thuộc Viện Kiểm sát Quân sự Thủ đô Hà Nội; 14 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo. Tòa án cũng triệu tập bị hại là Học viện Quân y; bị đơn dân sự là Công ty Việt Á cùng nhiều người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan như Cục Tài chính Bộ Quốc phòng; Trung tướng Nguyễn Viết Lượng, nguyên Chính ủy Học viện Quân y; Thiếu tướng Hoàng Văn Lương, cựu Phó giám đốc Học viện Quân y…