Ông Leo Varadkar thông báo từ chức thủ tướng Ireland. (Ảnh: Reuters)
Việc ông Varadkar rời khỏi cương vị người đứng đầu liên minh ba đảng không tự động dẫn đến một cuộc tổng tuyển cử.
Ông cho biết đã yêu cầu bầu một lãnh đạo mới của đảng trước hội nghị thường niên của Fine Gael vào ngày 6/4, sau đó quốc hội sẽ bỏ phiếu bầu người đó trở thành thủ tướng sau kỳ nghỉ lễ Phục sinh.
“Lý do từ chức của tôi vừa mang tính cá nhân vừa mang tính chính trị”, chính trị gia 45 tuổi nói trong cuộc họp báo được sắp xếp vội vàng bên ngoài tòa nhà chính phủ ở Dublin.
"Nhưng sau khi cân nhắc cẩn thận và tự vấn lương tâm, tôi tin rằng một taoiseach (thủ tướng) mới và một nhà lãnh đạo mới của đảng sẽ ở vị trí tốt hơn tôi để đạt được điều đó (tái bầu chính phủ liên minh)", ông Varadkar nói.
Phát biểu với giọng có vẻ xúc động, ông Varadkar cho biết sẽ từ chức lãnh đạo Fine Gael và sẽ từ chức thủ tướng ngay khi người kế nhiệm ông tiếp quản chức vụ này.
Đảng đối lập chính Sinn Fein, cánh chính trị cũ của Quân đội Cộng hòa Ireland, dẫn trước Fine Gael và đối tác liên minh Fianna Fail trong tất cả các cuộc thăm dò dư luận trong 2 năm qua.
Cuộc bầu cử tiếp theo sẽ diễn ra vào đầu năm 2025. Các cuộc thăm dò cho thấy liên minh cầm quyền hiện nay vẫn có cơ hội tái đắc cử.
Lãnh đạo các đối tác liên minh của ông Varadkar rất ngạc nhiên vì ông không thông báo kế hoạch từ chức tại cuộc họp thường kỳ hằng tuần vào thứ Ba. Lãnh đạo đảng Xanh Eamon Ryan cho biết đảng của ông sẽ làm việc với bất kỳ ai thay thế ông Varadkar.
Cuối tuần trước, ông Varadkar thăm Washington và gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden nhân kỷ niệm Ngày Thánh Patrick và trao đổi về các vấn đề như xung đột Israel-Hamas.
Ông Varadkar cho biết đây là thời điểm thích hợp để ông từ chức và không có "lý do thực sự" nào đằng sau quyết định của ông.
“Tôi chưa có kế hoạch nào khác. Tôi không có gì trong đầu. Tôi không có kế hoạch cá nhân hoặc chính trị rõ ràng”, ông nói.
Năm 2017, ông Varadkar trở thành thủ tướng đồng tính đầu tiên của quốc gia Công giáo từng rất bảo thủ và là người trẻ tuổi nhất giữ chức vụ này.
Năm 2022, ông trở lại vị trí thủ tướng theo thỏa thuận luân chuyển giữa Fine Gael và Fianna Fail, hai đảng lớn nhất trong liên minh ba đảng cùng đảng Xanh nhỏ hơn.
Chính phủ của ông Varadkar ghi dấu ấn với sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19, nhưng chật vật để giải quyết cuộc khủng hoảng nhà ở kéo dài hàng thập kỷ và gần đây là vấn đề áp lực từ số lượng kỷ lục người xin tị nạn và người tị nạn Ukraine.
Ông cũng hứng thất bại đáng xấu hổ trong cuộc trưng cầu dân ý trong tháng này, khi phần lớn cử tri bác bỏ đề xuất sửa nội dung trong hiến pháp quy định về “nghĩa vụ trong nhà” của người mẹ.