Ưu tiên bốn lĩnh vực
Theo PGS.TS Trần Quốc Thắng, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Giám đốc dự án, khoảng sáu triệu USD (hơn 120 tỷ đồng) trong số 110 triệu USD (khoảng hơn 2.200 tỷ đồng) tiền dự án sẽ để xây dựng và thí điểm chính sách thu hút các chuyên gia giỏi nước ngoài và nhà khoa học Việt kiều về nước. Số tiền này sẽ để xây dựng mạng lưới các chuyên gia giỏi nước ngoài và nhà khoa học Việt kiều đồng thời thu hút các nhà khoa học nước ngoài, các nhà khoa học Việt kiều về nước.
Theo PGS Thắng, trước đây chúng ta thu hút các nhà khoa học Việt kiều theo cách mời họ về nước rồi bố trí công việc. Với dự án FIRST, cách thu hút các nhà khoa học Việt kiều về nước sẽ khác, cụ thể các tổ chức nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp trong nước sẽ liên kết với các chuyên gia nước ngoài, nhà khoa học Việt kiều.
Hai bên sẽ đề xuất thực hiện một dự án cụ thể và nộp đề xuất lên ban quản lý dự án. Một hội đồng kỹ thuật với các nhà khoa học đầu ngành, chuyên gia nước ngoài, các nhà kinh tế sẽ xem xét đề xuất có khả thi không. Nếu đáp ứng được yêu cầu, một thỏa thuận tài trợ sẽ được ký kết với số tiền cao nhất là 200.000 USD (khoảng hơn bốn tỷ đồng).
Dự án FIRST kỳ vọng sẽ thu hút được khoảng 50 chuyên gia nước ngoài, nhà khoa học Việt kiều về nước làm việc.
Theo PGS Thắng, tất cả các nhà khoa học Việt kiều hay chuyên gia nước ngoài đều có cơ hội tiếp cận nguồn tài trợ, miễn là đề xuất được hội đồng kỹ thuật chấp thuận. Tuy nhiên, ông Thắng cho hay, sẽ ưu tiên cho bốn lĩnh vực trọng điểm gồm công nghệ thông tin và truyền thông; công nghệ sinh học và nông nghiệp; vật liệu mới; cơ khí tự động hóa. Ngoài ra, các dịch vụ công ích như trắc địa, bản đồ, thủy văn, bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu cũng được xem xét. Mỗi dự án được phê duyệt phải có thời gian thực hiện không quá 24 tháng và kết thúc trước ngày 30/6/2019, thời điểm kết thúc dự án FIRST.
Xây dựng mạng lưới nhà khoa học Việt kiều
Bà Phạm Thị Thúy Diệp, điều phối viên dự án cho biết, dự án FIRST kỳ vọng sẽ thu hút được khoảng 50 chuyên gia nước ngoài, nhà khoa học Việt kiều về nước làm việc. Thời gian nhận hồ sơ bắt đầu từ 15/7/2014 đến 31/12/2014. Dự kiến giai đoạn đầu dự án sẽ sử dụng nguồn kinh phí tài trợ khoảng một triệu USD. Khi nhận được bảy hồ sơ đề xuất, ban quản lý dự án sẽ thành lập một hội đồng kỹ thuật phê duyệt. “Chúng tôi hy vọng đến tháng 9 có thể thành lập hội đồng kỹ thuật đầu tiên”, bà Diệp nói.
Cũng theo bà Diệp, mạng lưới các chuyên gia giỏi nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài đang được xây dựng. Ngoài các nhà khoa học và chuyên gia gốc Việt ở nước ngoài, cơ sở dữ liệu sẽ bao gồm cả số du học sinh ở lại nước ngoài và sinh viên Việt ra nước ngoài tìm cơ hội.
Thông tin bao gồm họ tên, trình độ và bằng cấp, những nơi đã và đang làm việc, các công trình nghiên cứu và sản phẩm khoa học. Đây sẽ là nơi kết nối cho các tổ chức, doanh nghiệp khi có nhu cầu hợp tác với các chuyên gia, người Việt Nam ở nước ngoài.