Ngày 21/6, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết lực lượng của họ phát hiện 5 tàu chiến Nga, dẫn đầu là một tàu khu trục chống ngầm, đi qua eo biển Tsushima, nơi ngăn cách giữa Nhật Bản và Hàn Quốc.
Hạm đội Nga hiện diện gần Nhật Bản trong 1 tuần, di chuyển từ khu vực đảo Hokkaido ở phía bắc xuống đảo Okinawa ở phía nam.
Trong khi đó, hôm 21/6, ít nhất 2 tàu chiến và một tàu tiếp tế của Trung Quốc được phát hiện gần quần đảo Izu, cách thủ đô Tokyo khoảng 500km về phía nam. Một trong những tàu này là tàu khu trục tên lửa Type 55 Lhasa, một trong những tàu mặt nước mạnh nhất của Trung Quốc hiện nay.
Bộ Quốc phòng Nhật Bản nói rằng nhóm tàu hoạt động ở khu vực gần Nhật Bản từ ngày 12/6.
“Đây rõ ràng là sự phô trương sức mạnh từ cả Nga và Trung Quốc”, James Brown, phó giáo sư ngành khoa học chính trị tại ĐH Temple ở Tokyo, nhận định.
“Những hoạt động này là nỗi lo lớn đối với Nhật. Việc theo dõi các hoạt động của lực lượng quân sự Nga và Trung Quốc cũng gây căng thẳng về nguồn lực cho Lực lượng phòng vệ Nhật Bản”, ông Brown nói.
Không có khẳng định nào từ phía Tokyo rằng hai nhóm tàu của Trung Quốc và Nga phối hợp hành động, như họ đã làm vào tháng 10 năm ngoái, khi 10 tàu chiến của Nga và Trung Quốc cùng tập trận gần Nhật Bản.
Gần đây, khi Thủ tướng Nhật Fumio Kishida chủ trì hội nghị thượng đỉnh cùng lãnh đạo Mỹ, Úc và Ấn Độ tại Tokyo, không quân Nga và Trung Quốc tiến hành tuần tra chung ở khu vực Biển Nhật Bản, Hoa Đông và tây Thái Bình Dương.
Ông Brown cho rằng việc Thủ tướng Kishida chủ trì hội nghị trên chỉ là một lý do khiến Bắc Kinh muốn thể hiện sự khó chịu với Tokyo.
“Bắc Kinh giận dữ vì những tuyên bố của Nhật Bản liên quan đến an ninh của Đài Loan (Trung Quốc) mà lãnh đạo Trung Quốc coi là vấn đề nội bộ của họ”, ông Brown nói.
Trong khi đó, ông Brown cho rằng Mátxcơva khó chịu với sự ủng hộ mà Tokyo dành cho Ukraine trong cuộc xung đột hiện nay. Sự ủng hộ đó bao gồm việc áp các lệnh trừng phạt và trục xuất các nhà ngoại giao Nga.
“Ác mộng chiến lược với Nhật Bản là một liên minh thực sự giữa Nga và Trung Quốc”, ông Brown nói.