Lịch sử hào hùng
Được sự giác ngộ cách mạng và dìu dắt của Đảng, ngày 12/11/1936, hơn 3 vạn thợ mỏ Vùng than đã tổ chức cuộc tổng bãi công buộc chủ mỏ và chính quyền thực dân Pháp phải nhượng bộ, chấp nhận yêu sách đòi tăng lương, giảm giờ làm, chống đánh đập. Thắng lợi đã để lại bài học to lớn về sự đùm bọc tương thân, tương ái của những người thợ và nhân dân vùng mỏ.
Cũng từ đây, khẩu hiệu của cuộc tổng bãi công “Kỷ luật và Đồng tâm - Chúng ta nhất định thắng” đã trở thành cương lĩnh hành động, là mệnh lệnh cho đội ngũ công nhân Vùng mỏ trong suốt chặng đường đi theo Đảng, góp sức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Với vị trí, vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, Ngành Than - Khoáng sản Việt Nam luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến tỉnh Quảng Ninh, đến công nhân ngành Than - Khoáng sản. Người đã nhiều lần về thăm vùng mỏ, thăm công nhân mỏ.
Ngày 15/11/1968, do tình hình sức khỏe không cho phép, Người đã cho mời Đoàn đại biểu công nhân, cán bộ Ngành Than đến gặp mặt tại Phủ Chủ tịch. Sau khi biểu dương, khen ngợi những thành tích mà công nhân, cán bộ ngành Than đã đạt được, Người đã ân cần căn dặn: “Ngành sản xuất than cũng như quân đội đánh giặc. Toàn thể công nhân, cán bộ phải có nhiệt tình cách mạng và tinh thần yêu nước rất cao, ý chí quyết đánh quyết thắng rất vững, phải đoàn kết nhất trí, phải có đầy đủ ý thức làm chủ nước nhà; làm chủ xí nghiệp, vượt mọi khó khăn, nhằm vào một mục đích chung là sản xuất thật nhiều than cho Tổ quốc”.
Thực hiện lời dạy của Người, suốt chặng đường hơn 50 năm qua, lớp lớp các thế hệ thợ mỏ đã luôn hăng hái thi đua trong chiến đấu, trong lao động sản xuất với tinh thần “sản xuất than cũng như quân đội đánh giặc”, lập nên những kỳ tích, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hàng vạn người con công nhân mỏ tham gia Binh đoàn Than, cầm súng vào chiến trường để trực tiếp tham gia cuộc kháng chiến giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước. Tại vùng mỏ, những người công nhân trên tầng cao, trong lò sâu hay bên xưởng máy đã hăng hái lao động quên mình cho dòng than tuôn chảy với các phong trào thi đua một người làm việc bằng hai, tất cả vì Miền Nam ruột thịt, đã đóng góp xứng đáng vào công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa ở Miền Bắc, chi viện cho chiến trường Miền Nam.
Trong thời kỳ đổi mới, công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, nhất là từ khi thành lập Tổng công ty Than Việt Nam (nay là Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam) là thời kỳ phát triển mạnh mẽ nhất của Ngành Than - Khoáng sản Việt Nam: Đó là thời kỳ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ khai thác hiện đại để tăng năng xuất lao động, tăng sản lượng khai thác và đặc biệt là tiết kiệm nguồn vàng đen của đất nước.
Làm theo lời Bác
Ngày nay, với công nghệ khai thác hiện đại như hệ thống cơ giới hóa đồng bộ khai thác than hầm lò, ô tô chở đất đá tải trọng hàng trăm tấn ở các mỏ lộ thiên, hệ thống băng tải vận chuyển than, đất đá thay cho ô tô, các hệ thống khai thác giếng đứng sâu đến -350 - 500 mét ... đã khẳng định vị trí vững vàng của ngành Than Việt Nam sẵn sàng đáp ứng đủ nguồn năng lượng cho sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
Bên cạnh đó, Tập đoàn luôn chú trọng đầu tư cải thiện môi trường vùng mỏ, đẩy mạnh đầu tư các dự án, góp phần đảm bảo tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp và tăng trưởng GRDP của các địa phương nhất là tỉnh Quảng Ninh, góp phần to lớn vào xây dựng tỉnh Quảng Ninh giàu đẹp như ngày hôm nay.
Những kết quả mà Tập đoàn đạt được trong những năm qua đã khẳng định cán bộ, đảng viên, công nhân viên chức và người lao động Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản đã và đang kế thừa, phát huy giá trị lịch sử, truyền thống đấu tranh cách mạng hào hùng của công nhân mỏ, của các thế hệ cha anh đi trước, đã và đang thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ.
Bên cạnh những thuận lợi đã được phát huy tối đa, trong thời gian tới, ngành Than còn phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức khi nguồn tài nguyên than của nước ta nằm chủ yếu ở Quảng Ninh nhưng công tác thăm dò, đánh giá tài nguyên còn rất hạn chế. Khai thác mỏ ngày càng xuống sâu và đi xa hơn; cung độ vận chuyển tăng, hệ số bóc đất tăng, từ đó làm tăng các chi phí về khai thác và đảm bảo an toàn lao động.
Nguồn nhân lực chính cho lao động làm than là thợ lò hiện đang suy giảm rất nhanh do có sự đa dạng hóa về lựa chọn nghề nghiệp xã hội, đòi hỏi phải tăng cường áp dụng nhiều công nghệ mới, sử dụng ít lao động.
Tuy nhiên trong khó khăn, những người thợ mỏ luôn mài sắc ý chí và quyết không lùi bước. Đội ngũ công nhân thợ mỏ Ngành Than - Khoáng sản Việt Nam luôn đoàn kết, đồng lòng, tăng cường xây dựng Đảng bộ Tập đoàn trong sạch vững mạnh; phát huy truyền thống “kỷ luật và đồng tâm”; đẩy mạnh tăng trưởng, phát triển bền vững; giữ vững vai trò tập đoàn kinh tế mạnh, là một trong ba trụ cột đảm bảo an ninh năng lượng Quốc gia, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Ý thức sâu sắc về kế tục sự nghiệp vẻ vang của các thế hệ thợ mỏ, tiếp tục thực hiện tốt lời Bác Hồ đã dạy, cán bộ, đảng viên, công nhân viên chức lao động Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam nguyện mãi mãi nhiệt huyết, xây đắp truyền thống anh hùng của giai cấp công nhân vùng mỏ bất khuất, phát huy sức mạnh “Kỷ luật và Đồng tâm”, tinh thần lao động sáng tạo, biến chủ nghĩa anh hùng cách mạng và truyền thống vẻ vang của ngành Than - Khoáng sản Việt Nam thành nguồn lực để vượt qua mọi khó khăn, thách thức, quyết tâm thực hiện lời dạy của Bác “Đẩy mạnh ngành Than trở thành một ngành gương mẫu cho các ngành kinh tế khác và tỉnh Quảng Ninh trở thành một tỉnh giàu đẹp”.
Nụ cười của công nhân ngành than mỗi khi tan ca
Với những thành tích xuất sắc trong chiến đấu, lao động sản xuất, đến nay, toàn Tập đoàn đã có 17 tập thể và 19 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động; 13 tập thể và 02 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND; trên 700 huân chương các loại cho tập thể và cá nhân và nhiều phần thưởng cao quý khác.Ngành Than đã vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng năm 1996 và danh hiệu Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới năm 2005.