Theo phản ánh của người dân địa phương, năm 2003, ông Nguyễn Văn Dương (55 tuổi), được UBND huyện Quảng Ninh cho thuê đất bãi bồi ven sông Lũy, với diện tích 4.000m2 chăn nuôi vịt.
Ông Dương đã xây dựng kiên cố khu vực chứa thức ăn chăn nuôi.
Từ đó đến nay, ông Dương đã tập kết hàng ngàn khối đất, đá, xà bần về đổ lấn chiếm sông Lũy, san phẳng pháo đài trên đê Lũy Thầy. Diện tích lấn chiếm đã gấp 10 lần diện tích cho thuê nhưng không một cơ quan chức năng nào xử lý.
Lũy Thầy (còn có tên khác là lũy Đào Duy Từ) được xếp hạng di tích lịch sử quốc gia năm 1992. Hệ thống luỹ thuộc công trình quân sự, được Đào Duy Từ chỉ huy xây dựng bắt đầu từ năm 1630 theo lệnh chúa Nguyễn Phúc Nguyên nhằm mục đích bảo vệ Đàng Trong trước các cuộc tấn công của chúa Trịnh Đàng Ngoài. Lũy Thầy được bắt đầu từ núi Đầu Mâu, huyện Quảng Ninh, chạy dọc theo các con sông hoặc được đào hào phía bên ngoài luỹ về đến TP. Đồng Hới, nhằm mục địch phòng vệ khi quân địch tấn công.
Dẫn chúng tôi ra hiện trường, ông Lại Tấn Thánh (một người dân địa phương) nói: “Hộ ông Dương đã san bằng Luỹ Thầy và pháo đài trên luỹ để tạo một con đê mới dài hàng trăm mét phục vụ lợi ích riêng. Ông ấy còn chôn ngầm một ống thải có đường kính 0,5m xuyên từ hồ nuôi vịt ra hói Cấm, xả thải trái phép chất thải chăn nuôi heo, trâu bò ra môi trường mà không qua xử lí, khiến người dân bức xúc vì ô nhiễm môi trường”.
Dưới chân cầu Sông Lũy, ông Dương cho đắp các con đê quây các trụ cầu, tạo những cái hồ lớn thả vịt, nuôi cá, thả heo; xây dựng kho chứa thức ăn, kho rơm dưới gầm cầu.
Khu trang trại nuôi vịt ven sông Lũy Thầy của ông Dương.
Đơn thư người dân gửi lên xã Lương Ninh nhiều năm qua nhưng không có hồi âm, hộ ông Dương vẫn ngang nhiên lấn chiếm mà không ai xử lí.
Ông Lê Văn Tam, Chủ tịch UBND xã Lương Ninh cho biết: “Tôi vừa mới lên Chủ tịch xã, sự việc cũng có lịch sử từ lâu. Vừa rồi, qua kiểm tra chúng tôi phát hiện hộ ông Dương xây dựng kho chứa kiên cố dưới gầm cầu, chúng tôi đã cho lập biên bản.
Ống thoát nước được tập kết trong trang trại.
"Sự việc đã diễn ra nghiêm trọng, chúng tôi sẽ báo cáo cấp huyện để có phương án cưỡng chế, giải quyết đúng sự việc, trả lại Lũy Thầy, di tích lịch sử quốc gia. Phần nào của xã, xã sẽ xử lý, phần nào cấp huyện, huyện sẽ có chỉ đạo các phòng ban”... ông Tam khẳng định.