Quả cầu vàng 2021: Nomadland thắng và mùa giải gây tranh cãi

Nữ đạo diễn Trung Quốc thắng

Lễ trao giải Quả cầu vàng 2021 của Hiệp hội báo chí nước ngoài (HFPA) ở Hollywood buộc phải tổ chức theo hình thức trực tuyến, giảm bớt sự xa hoa lộng lẫy của thảm đỏ và bài trí trong bối cảnh COVID-19 chưa thể kiểm soát. Phần lớn các ngôi sao, nghệ sĩ và ê kíp sáng tạo đều ngồi nhà theo dõi lễ trao giải qua truyền hình hoặc giao tiếp qua zoom, một số người thắng giải thậm chí được ghi hình trước.

Kết quả của giải thưởng năm nay khá phân tán, không phim nào thắng quá đậm. Người vui nhất là nữ đạo diễn gốc Trung Quốc. Chloé Zhao thắng giải Đạo diễn xuất sắc với phim Nomadland (Miền du mục). Bộ phim cũng thắng giải Phim bi xuất sắc. Đây được xem là hai giải thưởng có sức nặng nhất tại Quả cầu vàng, là thước đo trên đường tới Oscar sắp tới. Kết quả không mấy ngạc nhiên bởi Zhao từng thắng Sư tử vàng tại LHP Venice, đồng thời gây ấn tượng ở LHP Toronto. Nomadland có sự tham gia của nữ diễn viên Oscar Frances McDormand trong vai người phụ nữ thất nghiệp, mất chồng lái xe tải dọc miền Tây nước Mỹ sau đợt khủng hoảng kinh tế Mỹ năm 2008.

Nữ đạo diễn gốc Trung Quốc này mới 38 tuổi, ghi danh vào lịch sử Quả cầu vàng khi là nữ đạo diễn thứ hai thắng giải sau Barbra Streisand cách nay 37 năm. Bất ngờ và xúc động đón tin vui tại nhà, Chloé Zhao cảm ơn ê kíp cũng như cảm hứng từ tác giả cuốn sách, đồng thời tin rằng lòng trắc ẩn là điều giúp nhân loại vượt qua khó khăn. Nomadland là phim thứ ba của nữ đạo diễn Trung Quốc, chuyển thể từ cuốn sách Nomadland: Surviving America in the twenty-first century (Miền du mục: Sống sót ở Mỹ trong thế kỷ 21) của Jessica Bruder. Phim Mank về quá trình viết kịch bản bộ phim kinh điển Citizen Kane (1941) dẫn đầu đề cử cuối cùng ra về tay trắng.

Tuy ẵm hai giải quan trọng nhưng Nomadland lại không mang về Nữ chính xuất sắc cho McDormand, dù diễn xuất của diễn viên kỳ cựu được tung hô. Bất ngờ lớn nhất là Andra Day lại thắng với vai danh ca Billie Holiday phim The United States vs. Billie Holiday, dù các ứng viên khác có phần trội hơn như Viola Davis, Vanessa Kirby và Carey Mulligan. Chadwick Boseman thắng Nam chính xuất sắc thể loại Phim điện ảnh bi xuất sắc với Rainey’Black Bottom. Anh qua đời vì ung thư năm ngoái. Vợ của Boseman nghẹn ngào khi thay chồng phát biểu nhận giải. Giải Nam chính xuất sắc ở mùa giải này khó ai có cơ hội lớn hơn nam diễn viên quá cố.

Ở hạng mục Phim hài/âm nhạc, Sacha Baron Sohen thắng giải Nam diễn viên chính, bộ phim Borat Subsequent Moviefilm cũng thắng Phim hài xuất sắc. Phim trước đó gây tranh cãi vì nội dung nhạy cảm và lời thoại thô tục. Nữ diễn viên Rosamund Pike nhận giải Nữ diễn viên chính xuất sắc ở hạng mục Phim hài/âm nhạc nhờ I care a lot.

Nam diễn viên da màu quá cố Chadwick Boseman được trao giải Nam diễn viên xuất sắc

Tranh cãi lớn

Không riêng Oscar, Quả cầu vàng cũng thường xuyên gắn với tiếng xấu phân biệt chủng tộc. Trong số 87 thành viên của HFPA năm nay, không có người da màu nào tham gia bỏ phiếu bình chọn tác phẩm và nghệ sĩ xuất sắc. Chẳng thế mà khi phát biểu nhận giải Nam diễn viên chính xuất sắc thể loại phim hài, Sacha Baron Sohen gọi những người tổ chức là hội “toàn người da trắng”. Người dẫn chương trình lễ trao giải, Amy Poehler cũng không ngại châm chọc giám khảo thích phim “rác” nên mới đề cử, trong khi bỏ qua nhiều diễn viên và nhà làm phim người da màu.

Việc nhà tổ chức gạt một số nghệ sĩ và tác phẩm xứng đáng ra ngoài đề cử khiến dư luận phẫn nộ. Một trong những lùm xùm lớn nhất của Ban tổ chức là trao giải Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất cho Minari của đạo diễn Lee Isaac Chung (người Mỹ), với lí do phim chỉ có 40% sử dụng tiếng Anh. Đạo diễn mang quốc tịch Mỹ, diễn viên Mỹ, phim thực hiện tại Mỹ nhưng Minari lại trở thành phim nói tiếng nước ngoài để tranh giải cùng điện ảnh ngoài nước Mỹ khác.

Đạo diễn Isaac Chung bị gạt ra bên lề nên không có cơ hội tranh giải ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc, cũng như Phim điện ảnh bi xuất sắc. Minari kể về một gia đình người Hàn nhập cư vào Mỹ những năm 1980, phản ánh một giấc mơ Mỹ của một thế hệ nhưng cũng là những thước phim ấm áp tình người. Nữ diễn viên người Hàn Quốc Youn Yuh Jung gặt hái cỡ 20 danh hiệu quốc tế không có tên đề cử Nữ diễn viên phụ xuất sắc. Nam diễn viên chính Steven Yeun đương nhiên cũng không được đoái hoài.

Tờ The Guardian (Anh) nhận định kết quả giải thưởng Quả cầu vàng lần thứ 87 bị lu mờ trước những tai tiếng về đạo đức và tranh cãi về thiếu tính đa dạng cũng như phân biệt chủng tộc. Nhóm 87 thành viên HFPA trước lễ trao giải bị tờ Los Angeles Times cáo buộc vi phạm đạo đức khi thành viên đã bay tới Paris ủng hộ phim Emily ở Paris của kênh Netflix. Phim có hai đề cử, hiệp hội bị cáo buộc nhận gần 2 triệu USD từ 2019-2020. Nhà báo Na Uy Kjersti Flaa lên án HFPA tham nhũng hàng ngàn USD từ các hãng phim và người nổi tiếng trước khi công bố đề cử, nhưng sau đó vụ việc bị chìm xuồng do không có bằng chứng.