Tòa án Tối cao Úc hôm nay, 27/10 ra phán quyết Phó Thủ tướng Úc Barnaby Joyce không đủ điều kiện giữ ghế nghị sĩ Quốc hội vì mang hai quốc tịch Úc – New Zealand vào thời điểm diễn ra cuộc bầu cử trước đó.
Theo BBC, điều 44(i) của Hiến pháp Úc cấm công dân mang thêm quốc tịch của quốc gia khác ngoài Úc được tham gia bầu cử Quốc hội.
Ngoài ông Joyce, còn có bốn nghị sĩ khác phải chịu phán quyết tương tự là Malcolm Roberts (mang quốc tịch thứ hai là Anh), Larissa Waters (Canada), Fiona Nash (Anh) và Scott Ludlam (New Zealand). Trước đó, bà Waters và ông Ludlam đã từ chức.
Ông Joyce được sinh ra tại Úc, nhưng có cha là người mang quốc tịch New Zealand. Phía New Zealand cũng đã thừa nhận ông Joyce được công nhận là công dân của nước này.
Hồi tháng Tám, ông Joyce đã từ bỏ quốc tịch New Zealand sau khi chính trường Úc trở nên xôn xao vì bê bối “hai quốc tịch”.
Vụ bê bối bùng phát từ tháng Bảy và đã khiến một số nghị sỹ của các đảng nhỏ trong Quốc hội buộc phải từ chức sau khi bị phát hiện mang hai quốc tịch.
Phát biểu ngay sau khi tòa án ra phán quyết, Barnaby Joyce cho biết ông không cảm thấy ngạc nhiên và hoàn toàn tôn trọng phán quyết của tòa.
“Không có lý do gì để tôi tin rằng mình mang quốc tịch của nước khác ngoài Úc. Tôi được sinh ra tại đây, và lớn lên tại đây”, ông Joyce trần tình.
Việc ông Barnaby Joyce mất ghế nghị sĩ đã khiến Liên đảng Tự do - Quốc gia của Thủ tướng Malcolm Turnbull mất đi vị thế là đảng chiếm đa số ghế trong Quốc hội. Theo BBC, Liên đảng cầm quyền hiện chỉ có 75/150 ghế, chưa đủ quá bán. Điều này đồng nghĩa với việc ông Turnbull đang đứng đầu một chính phủ thiếu số.
Tuy nhiên, Thủ tướng Úc có thể giành lại một ghế Quốc hội để đạt 76/150 ghế, từ đó khôi phục chính phủ đa số nếu ông Joyce - giờ chỉ mang duy nhất quốc tịch Úc - thắng trong cuộc bầu cử bổ sung vào ngày 2/12.
Phán quyết của tòa án đã buộc Thủ tướng Turnbull phải hoãn chuyến công du tới Israel. Ông Turnbull bày tỏ niềm tin rằng Joyce sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sắp tới.
“Phán quyết của tòa hôm nay rõ ràng là kết quả mà chúng tôi không mong đợi. Tuy nhiên chính phủ vẫn phải tiếp tục hoạt động.”, Thủ tướng Turnbull nói.
Cũng trong chiều nay, ông Malcolm Turnbull đã chính thức trở thành người kiêm nhiệm chức Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên nước thay cho ông Barnaby Joyce.
Vị trí Phó Thủ tướng Úc của ông Joyce sẽ tạm thời bị bỏ trống, theo ABC. Bộ trưởng Ngoại giao Julie Bishop dự kiến sẽ là người đảm trách các nhiệm vụ của Thủ tướng trong trường hợp Thủ tướng Malcolm Turnbull công du nước ngoài.
Vị trí lãnh đạo đảng Quốc gia của ông Joyce được thượng nghị sĩ Nigel Scullion tạm thời đảm trách.