Thắt chặt quan hệ với cường quốc Nhật Bản
Năm nay được đánh giá là năm quan hệ giữa Philippines và Nhật Bản phát triển nở rộ một cách khác thường. Giới lãnh đạo hai nước thường xuyên thực hiện các chuyến thăm qua lại nhằm củng cố quan hệ song phương đồng thời đưa ra những lời cam kết bảo vệ, giúp đỡ lẫn nhau. Sở dĩ Philippines và Nhật Bản tìm đến với nhau là vì hai nước này hiện đều đang phải đối đầu quyết liệt với Trung Quốc vì tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông và biển Hoa Đông.
Trước một Trung Quốc ngày càng mạnh và ngày càng lấn lướt, những nước nhỏ hơn rõ ràng không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc tìm đến với nhau, liên kết với nhau để tạo thành một khối sức mạnh có thể đe dọa cường quốc lớn nhất Châu Á này.
Trong một diễn biến mới nhất liên quan đến sự bắt tay giữa Philippines và Nhật Bản, Thủ tướng Shinzo Abe hôm nay (27/7) đã lên tiếng khẳng định cam kết ủng hộ lực lượng hàng hải Philippines trong các cuộc tranh chấp với Trung Quốc.
Ông Abe đang có chuyến thăm đến Philippines. Sau cuộc gặp gỡ với Tổng thống Benigno Aquino III ở thủ đô Manila, Thủ tướng Abe thông báo, Nhật Bản sẽ cung cấp một khoản vay ưu đãi để giúp trang bị cho Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Philippines 10 tàu tuần tra hiện đại.
Philippines trước đó đã nhận được hai chiếc tàu tuần tra bảo vệ bờ biển từ Mỹ khi nước này tìm cách xây dựng một lực lượng hải quân đủ khả năng răn đe sau khi bị Trung Quốc chiếm bãi cạn Scarborough ở phía tây bắc hồi năm ngoái.
Sự hung hăng của Trung Quốc trong việc đòi chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông sau nhiều thập kỷ yên ắng đã khiến Manila thực sự lo ngại. Nước này đã phải tìm đến tòa án quốc tế để giải quyết cuộc đối đầu căng thẳng với Trung Quốc bất chấp sự phản đối dữ dội của Bắc Kinh.
Trong tuyên bố được phát đi sau cuộc gặp với Thủ tướng Abe, Tổng thống Aquino cho biết, hai nhà lãnh đạo đã xem xét những thách thức an ninh mà cả Philippines và Nhật Bản đều phải đối mặt và hai bên đã cam kết hợp tác để “thúc đẩy những hành động có trách nhiệm từ những nước có liên quan”, ám chỉ đến Trung Quốc.
Ông Aquino nhấn mạnh, hợp tác hàng hải với Nhật Bản sẽ là một trụ cột trong mối quan hệ đối tác chiến lược của Philippines.
Trong khi ông Abe khẳng định, nhân tố then chốt trong nỗ lực của Nhật Bản nhằm phục hồi nền kinh tế và củng cố hòa bình, an ninh trong khu vực nằm ở mối quan hệ gắn bó hơn, thân thiết hơn với 10 thành viên thuộc Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á. Chuyến thăm đến Manila là chặng dừng chân cuối cùng của Thủ tướng Abe trong chuyến công du 3 nước Đông Nam Á. Trước đó, ông này đã đến Malaysia và Singapore.
Vùng lãnh thổ Đài Loan háo hức khôi phục quan hệ với Philippines
Ngoài củng cố quan hệ liên minh với Nhật Bản, Philippines còn thắt chặt quan hệ hơn nữa với Vùng lãnh thổ Đài Loan. Vùng lãnh thổ này cũng đang có tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải với Trung Quốc ở Biển Đông.
Nhà lãnh đạo Mã Anh Cửu hôm qua (26/7) đã cho biết, chính quyền của ông rất háo hức muốn phục hồi quan hệ với Philippines.
Trước đó, Philippines và Vùng lãnh thổ Đài Loan từng rơi vào một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng sau khi xảy ra vụ Lực lượng Bảo vệ Philippines bắn chết một ngư dân Đài Loan cách đây không lâu ở vùng biển tranh chấp.
Vùng lãnh thổ Đài Loan sau đó đã “tung” ra một loạt lời đe dọa trả đũa cũng như biện pháp trừng phạt nhằm vào Philippines. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng này đã được giải quyết.Philippines và Vùng lãnh thổ Đài Loan đã cùng nhau phối hợp điều tra vụ việc. Và quan hệ giữa hai bên đã được hàn gắn từ đó.
Vùng lãnh thổ Đài Loan và Philippines đã đạt được thỏa thuận về việc không sử dụng vũ lực trong các vụ việc liên quan đến đánh bắt cá trên vùng biển tranh chấp đồng thời lên kế hoạch hợp tác đánh bắt chung hồi tháng 6 vừa rồi. Diễn biến này đã khiến Trung Quốc nổi giận đùng đùng.
Nâng cấp quan hệ với Australia
Philippines cũng đã đề nghị tăng cường quan hệ với Australia lên cấp đối tác chiến lược. Tổng thống Aquino phát biểu, đây là thời điểm cực kỳ thích hợp để hai nước cùng “chia sẻ các giá trị chung, nền tảng chung, nguyện vọng chung và cả những vấn đề chung”.
Trong khi Australia chưa chính thức đáp trả lời đề nghị trên thì mối quan hệ hợp tác giữa hai nước đã phát triển rất tốt đẹp. Philippines và Australia đã và đang trở thành những đối tác hợp tác bền vững trong thương mại, phát triển, quản trị và an ninh.
Ông Carlyle Thayer, một nhà phân tích về chính sách đối ngoại kỳ cựu của Australia, mới đây đã nhận định, đề xuất nâng cấp quan hệ Philippines-Australia thành đối tác chiến lược mang tính “biểu tượng” và là một nỗ lực của Manila nhằm lôi Australia vào liên minh các quốc gia ủng hộ lập trường của Philippines trong các cuộc tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông.
Trong khi thúc đẩy quan hệ hợp tác chặt chẽ với Nhật Bản, Vùng lãnh thổ Đài Loan và Australia, Manila cũng tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa mối quan hệ đồng minh thân thiết với cường quốc số 1 thế giới – Mỹ.
Philippines mới đây tiết lộ, họ đã ký thỏa thuận để lực lượng Mỹ tiếp cận các căn cứ quân sự của họ. Đây là hành động mở đường cho quân Mỹ tiến vào Philippines, áp sát Trung Quốc.Với sự hiện diện của một lực lượng mạnh như Mỹ trên lãnh thổ của mình, Manila sẽ cảm thấy tự tin hơn nhiều khi đối đầu với nước láng giềng to lớn của mình.