Cụ thể, thời gian gần đây, công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh, nhất là quản lý hoạt động bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh chưa được thực hiện nghiêm theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
Đã có di tích ở một số địa phương xảy ra việc tự ý thực hiện tu bổ, tôn tạo và bổ sung tượng thờ, đồ thờ khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép. Việc này đã gây ảnh hưởng xấu tới di tích, tốn kém và lãng phí kinh phí đầu tư, tạo dư luận không tốt trong xã hội.
Lực lượng chức năng tháo dỡ hạng mục tự ý xây dựng tại di tích quốc gia Động Hồ Công (huyện Vĩnh Lộc) vào tháng 3/2023.
Theo đó, các di tích, danh thắng bị xâm hại gần đây như: danh thắng động Hồ Công (xã Ninh Khang, huyện Vĩnh Lộc); di tích quốc gia chùa Quan Thánh (thuộc Cụm di tích nghệ thuật và thắng cảnh núi An Hoạch (núi Nhồi), phường An Hưng, TP Thanh Hóa); di tích quốc gia đền Nưa (thị trấn Nưa, huyện Triệu Sơn) và Nghè Đông Kinh (xã Nga Trường, huyện Nga Sơn)…
Từ thực trạng trên, lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa căn cứ các quy định, thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của sở theo quy định. Đồng thời, phải thường xuyên tổ chức kiểm tra, thanh tra, giám sát tại các di tích nhằm phòng ngừa, sớm phát hiện và ngăn chặn việc các địa phương, đơn vị, tổ chức, cá nhân vi phạm đối với di tích; đảm bảo hoạt động bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích trên địa bàn tỉnh theo đúng quy định của pháp luật. Văn bản cũng giao cho cấp huyện tăng cường công tác chỉ đạo, quản lý nhà nước về di sản văn hóa, nhất là hoạt động bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích trên địa bàn và phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra các sai phạm thuộc trách nhiệm quản lý của đơn vị mình.
Trước đó, tháng 4/2022, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ra văn bản chấn chỉnh, quy trách nhiệm cho người đứng đầu địa phương, sở, ngành về những vi phạm trong lĩnh vực này, tuy nhiên tình trạng vi phạm vẫn tiếp tục xảy ra sau đó ở một số di tích, danh thắng.