Nhà nước mang nợ - dân mặt đường giàu bất thường

> Nhiều vướng mắc quanh giá đất

Nhà nước thất thu - dân mặt đường hốt bạc

Ông Nguyễn Huy Nghĩa - Phó giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường (TNMT) Hà Nội cho biết, sửa đổi Luật Đất đai năm 2003 cần tập trung điều tiết giá trị gia tăng do đầu tư của nhà nước mang lại. Thực tế hàng vạn tổ chức và cá nhân nhiều năm qua được hưởng những khoản lợi rất lớn từ đầu tư mà không phải do cá nhân mình tạo ra.

Mỗi năm trung bình Hà Nội thu được khoảng 10.000 tỷ đồng từ tiền sử dụng đất, thuê đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất và 2.000-3.000 tỷ đồng từ đấu giá quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng số tiền nêu trên chưa phải là cao so với những khoản lợi kếch xù mà hộ dân có được sau khi từ ngõ sâu ra mặt đường lớn, hạ tầng đồng bộ. Phút chốc họ trở thành đại gia khi giá đất tăng lên hàng chục lần mà không phải đóng góp xây dựng hạ tầng.

Đại diện Sở TNMT Hà Nội nêu ví dụ, thực tế tại Hà Nội quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước luôn gắn với chuyển đổi quyền sử dụng đất, quyền thuê đất, vị trí địa lý nhưng những giá trị này chưa được tính toán đầy đủ.

Nhiều doanh nghiệp chuyển nhượng tài sản gắn liền với đất thuê mà bản chất là chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã thu được khoản lợi rất lớn mà không phải do doanh nghiệp này tạo ra. Kiểm soát giá trị về đất còn tác động rất mạnh đến công tác di dân giải phóng mặt bằng đang đặt ra khá bức xúc tại Hà Nội và nhiều đô thị lớn.

Ông Nguyễn Đức Biền-Trưởng Ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng thành phố Hà Nội kiến nghị, không nên có nhiều loại giá khi thu hồi đất nông nghiệp giữa Hà Nội và các địa phương.

“Thành phố và cơ quan chức năng cần thu hồi triệt để những trường hợp đã được giao đất, cho thuê đất nhưng lại để đất hoang cỏ mọc. Có trường hợp lập dự án xong, được giao đất nhưng chủ đầu tư lại ngồi chờ thị trường lên giá mới triển khai hoặc tìm cách chuyển nhượng”-Ông Biền cho biết.

Phải thu chênh lệch địa tô

UBND thành phố Hà Nội đề nghị cần lập quy hoạch chi tiết 1/500 các tuyến đường gom, dải cây xanh, hành lang hai bên đường nhằm khai thác quỹ đất hai bên đường bán đấu giá, đấu thầu dự án tăng nguồn thu ngân sách.

“Trong khu vực nội thành không nên thực hiện cho thuê đất mà thực hiện giao đất có thu tiền sử dụng đất có thời hạn đối với các dự án đó chủ yếu phục vụ thương mại, dịch vụ nhằm chống thất thoát, lách luật như hiện nay”- Sở TNMT Hà Nội kiến nghị.

UBND TP Hà Nội cho rằng, quy định của pháp luật thì chỉ được thế chấp tài sản trên đất gắn liền với đất thuê, nhưng tài sản ấy trị giá rất nhỏ so với trị giá mảnh đất. Vì vậy việc thế chấp được các tổ chức tín dụng cho vay số tiền rất lớn nên có thể gây những bất ổn.

Đối với Cty cổ phần, Cty TNHH nhà nước từ 2 thành viên trở lên, theo quy định của luật đầu tư, các tổ chức, cá nhân có quyền mua cổ phần của các thành viên sáng lập. Thực chất là mua lại tài sản và nhà đất của doanh nghiệp mà không phải chịu thuế, nhà nước không kiểm soát được.

Bộ trưởng TNMT Phạm Khôi Nguyên nhấn mạnh, sửa đổi Luật Đất đai là công việc rất phức tạp, yêu cầu đặt ra làm sao để luật có sức sống, có tầm nhìn dài hạn. Nội dung xem xét điều chỉnh sắp tới đó là thời hạn giao đất cho nông dân, giải quyết tình trạng nông dân mất ruộng, quy định về sở hữu, về quyền sử dụng đất, xoá bỏ sự bất bình đẳng giữa doanh nghiệp trong và ngoài nước.

“Thời điểm ban hành Luật Đất đai năm 2003, kinh tế Việt Nam chưa phát triển như hiện nay, chúng ta chủ trương trải thảm đỏ đón nhà đầu tư. Nhưng nay tình hình đã khác, nhiều nội dung cần được điều chỉnh...”- Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên nói.