Nguyên nhân Trump hủy lời mời chưa từng có tiền lệ với Taliban

TPO - Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố hủy cuộc gặp bí mật ở Trại David với các thủ lĩnh Taliban – việc mời họ tới Mỹ là động thái chưa từng có tiền lệ, CNN đưa tin ngày 8/9.
Hiện trường một vụ Taliban tấn công đẫm máu ở Afghanistan. Ảnh: DD News.

Ông Trump viết trên Twitter rằng, dự kiến, các thủ lĩnh lực lượng Taliban đến Mỹ vào cuối tuần này để thương lượng hòa bình, nhưng cuộc gặp đã bị hủy hủy và đàm phán hòa bình với Taliban cũng bị hủy hoàn toàn.

Ông Trump viết rằng, ông hủy cuộc gặp sau khi Taliban lên tiếng chịu trách nhiệm vụ tấn công mới đây ở thủ đô Kabul của Afghanistan khiến 12 người chết, trong đó có 1 lính Mỹ.

Mời các thủ lĩnh Taliban tới Mỹ là việc làm chưa từng có tiền lệ và là bước phát triển quan trọng trong trong cuộc chiến dài nhất của Mỹ đang diễn ra, chỉ vài ngày trước kỷ niệm vụ tấn công khủng bố 11/9/2001. Việc rút quân Mỹ khỏi Afghanistan có thể là dấu mốc trong cuộc chiến bùng phát bởi sự kiện ngày 11/9 – cuộc xung đột khiến Mỹ tiêu tốn hàng tỷ đô la và mất hơn 2.300 nhân mạng.

Lời mời được đưa ra sau khi Tổng thống Trump nói hồi cuối tháng trước rằng, ông có kế hoạch rút hàng nghìn quân Mỹ khỏi Afghanistan nhưng sẽ để lại 8.600 lính, ít nhất là ở thời điểm hiện tại. Mỹ hiện có khoảng 14.000 quân nhân ở Afghanistan để cùng với binh sĩ NATO giúp huấn luyện, tư vấn lính Afghanistan và tiến hành các chiến dịch chống khủng bố. Dự kiến, Mỹ sẽ rút quân khỏi 5 căn cứ trong vòng 135 ngày nếu Taliban đáp ứng các điều kiện của Mỹ.

Hiện chưa rõ tuyên bố đêm thứ Bảy về việc hủy cuộc gặp với Taliban có ảnh hưởng gì tới kế hoạch rút quân hay không.

“Hầu hết mọi người không biết rằng, các thủ lĩnh Taliban và Tổng thống Afghanistan lần lượt sẽ bí mật gặp tôi ở Trại David vào Chủ nhật. Rủi thay, để xây dựng sức mạnh cân bằng giả tạo, họ thừa nhận vụ tấn công ở Kabul giết chết một trong những binh sĩ rất giỏi của chúng ta và 11 người khác. Tôi lập tức hủy cuộc gặp và hủy đàm phán hòa bình”, ông Trump viết trên Twitter tối thứ Bảy.

Nhà phân tích quân sự của CNN John Kirby, cựu phó đô đốc hải quân, cựu phát ngôn viên Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Mỹ, cho rằng, cuộc gặp sẽ cho Taliban một lợi thế chính trị họ không đáng được hưởng trong giai đoạn đàm phán hiện nay và sẽ là chiến thắng tuyên truyền đáng kể với Taliban, chưa kể đây sẽ là cú tát vào mặt chính phủ Afghanistan và Tổng thống Ashraf Ghani.

Vẫn lên kế hoạch mới gặp Taliban

Tổng thống Mỹ chỉ trích các thủ lĩnh Taliban vì đã có suy nghĩ rằng thực hiện các vụ tấn công sẽ giúp nâng cao vị thế đàm phán của họ.

“Loại người gì mà giết hại nhiều người để mong tăng vị thế mặc cả của mình? Họ không làm được điều đó, họ chỉ khiến nó tồi tệ hơn”, ông Trump viết trên Twitter.

Taliban không dừng các hoạt động bạo lực khi đàm phán hòa bình với Mỹ diễn ra; vụ giết hại một quân nhân Mỹ hôm thứ Năm khi đàm phán sắp đạt được thỏa thuận dường như là yếu tố khiến Tổng thống Mỹ hủy cuộc gặp.

Lầu Năm Góc tuyên bố hôm thứ Sáu rằng, trung sĩ Elis Angel Barreto, lính dù 34 tuổi, thiệt mạng khi bom xe phát nổ ở một trạm kiểm soát gần tổng hành dinh NATO và Đại sứ quán Mỹ ở Kabul. Barreto là quân nhân Mỹ thứ 16 thiệt mạng ở Afghanistan kể từ đầu năm nay. Trong mấy tuần gần đây, 3 quân nhân Mỹ khác cũng bị giết hại.

Chính phủ Afghanistan không thúc đẩy việc hủy cuộc gặp ở Trại David sau vụ tấn công của Taliban. Quyết định là của Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao, theo một nguồn tin đáng tin cậy.

Dù Tổng thống Trump nói rằng đàm phán hòa bình đã bị hủy, Nhà Trắng đang thảo luận về lịch hẹn mới để có thể gặp với Taliban và chính phủ Afghanistan, nguồn tin nói. Hiện chưa rõ liệu Taliban sẽ nhanh chóng đưa ra các cam kết có sức nặng trước cuộc gặp trong tương lai hay không cũng như có phải ông Trump hủy cuộc gặp chỉ là một chiến thuật đàm phán hay không.

Một nguồn tin biết chi tiết về kế hoạch gặp gỡ nói với CNN rằng, kế hoạch là Tổng thống Trump sẽ gặp riêng rẽ với Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani và nhà thương thuyết chính của Taliban Mullah Abdul Ghani Baradar. Nếu hai cuộc gặp này diễn ra suôn sẻ, có thể hy vọng thuyết phục được Ghani và Baradar gặp mặt trực tiếp.