Theo Đông y, đường phèn vị ngọt, tính bình; vào kinh tỳ và phế. Công năng chủ trị: bổ trung ích khí, hòa vị, nhuận phế, chỉ khái, trừ đàm. Trong dân gian, đường phèn thường được biết nhiều trong việc dùng làm bài thuốc trị ho. Có một số cách dùng đường phèn phối hợp với các thực phẩm khác để chữa bệnh rất hiệu quả.
Một số món ăn, bài thuốc từ đường phèn:
Hỗ trợ, kích thích tiêu hóa: Quả bầu gọt bỏ vỏ, rửa sạch, dùng khoảng 50g cùng một ít đường phèn cho vào nồi với 3 chén nước (750ml) nấu còn lại 1 chén, gạn bỏ bã, lấy nước dùng, có công dụng kích thích tiêu hóa, giúp ăn uống ngon miệng hơn.
Trị ho do thời tiết: 20g vỏ quýt, 100g đường phèn đem nấu với 1,5 lít nước, nấu cho vỏ quýt thật chín. Dùng cả nước và cái để trị chứng ho khan do thời tiết gây ra. Dùng 3 - 5 ngày.
Hoặc: Lấy cánh hoa hồng còn tươi đem chưng với một ít đường phèn để uống trị ho do thời tiết. Dùng 3 - 5 ngày.
Lấy một ít đường phèn cùng một ít gừng tươi (gọt bỏ vỏ, cắt nhuyễn) cho vào chén, đem hãm với nước sôi để uống trị cảm ho do thời tiết.
10 trái táo, 5 lát gừng tươi đem nấu chung với một ít đường phèn cho trường hợp cảm ho, viêm đường hô hấp do thời tiết.
Bổ khí huyết, tốt cho tim: 30g đường phèn, 50g hạt sen, 10g nhân sâm, 100g gạo nếp loại ngon. Cách làm: Hạt sen bỏ tâm, rồi cùng các nguyên liệu trên cho vào nồi đem nấu cháo. Khi cháo gần chín thì cho đường phèn vào, khuấy đều. Món ăn này rất tốt cho tim, có công dụng bổ khí huyết. 10 ngày là một liệu trình.
Hạ huyết áp: Lấy một ít đường phèn cùng 50g hoa cúc khô (rửa sạch). Cho hoa cúc vào nồi cùng lượng nước vừa dùng nấu đến sôi, nấu thêm 10 phút, để nguội, sau đó gạn lấy nước, rồi cho nước đường phèn vào khuấy đều. Dùng nước này có công dụng hạ huyết áp.
Hoặc 1 kg rau cần tươi, một lượng đường phèn vừa đủ. Cách làm: Rửa sạch rau cần, giã nhỏ, vắt lấy nước. Đường phèn cho vào nước nấu cho tan ra rồi hòa đều với nước rau cần để dùng.
Hỗ trợ điều trị viêm, xơ gan: Những người bị viêm gan, xơ gan có thể dùng 20g đường phèn, 30g hồng táo, 20g đậu phộng đem nấu nước uống trong ngày. Dùng một tháng nếu giảm bệnh thì nghỉ một tháng rồi sau đó dùng tiếp một tháng nữa.
Trị sốt nóng: Bí đao 100 - 200g gọt vỏ, bỏ ruột, thái lát, đường phèn liều lượng thích hợp, thêm chút nước khuấy đều, nấu thành dạng chè. Dùng 3 - 5 ngày.
Bác sĩ Nguyễn Nga