Ông Nguyễn Xuân Mão, sinh năm 1934, có hộ khẩu thường trú tại khối 5 phường Tân Thành, TP Buôn Ma Thuột, là thương binh 4/4. Ngày 25/4/1986 gia đình ông được Bộ CHQS tỉnh Đắk Lắk cấp cho 500m2 đất để ở. Sau đó BCHQS tỉnh cấp thêm đất cho ông tăng gia sản xuất. Tổng diện tích gia đình ông Mão được cấp là 1.012m2, đã sử dụng ổn định từ đó đến nay.
Năm 2004, theo thông báo của UBND phường Tân Thành, toàn phường kê khai làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Ông Mão kê khai diện tích đất thực tế đang sử dụng 1.676m2. Lý do diện tích đất lớn hơn so với con số được cấp, công văn số 3825 ngày 8/12/2016 của BCHQS tỉnh xác nhận: “Ngày 25/4/1986, BCHQS tỉnh Đắk Lắk cấp cho ông Nguyễn Xuân Mão 1.012m2 đất tại phường Tân Thành, khi tiến hành giao đất do cỏ gai mắc cỡ nhiều nên chỉ ước lượng chứ không đo thực tế”.
Bị khai trừ và cắt huy hiệu 50 tuổi Đảng
Mặc dù thương binh Nguyễn Xuân Mão chứng minh nguồn gốc đất do BCHQS tỉnh Đắk Lắk cấp có đầy đủ các giấy tờ liên quan, nhưng UBND phường Tân Thành vẫn cho rằng: Đất của gia đình ông Mão là đất lấn chiếm, dẫn đến tranh chấp đất đai giữa gia đình ông Mão và UBND phường kéo dài nhiều năm. Ngày 14/11/2014, Đảng ủy phường chỉ đạo cho Chi bộ Đảng tổ dân phố 5 họp kiểm điểm, bỏ phiếu kín khai trừ ông Mão ra khỏi Đảng, rồi Ban chấp hành Đảng ủy phường Tân Thành dừng không trao huy hiệu 50 tuổi Đảng cho ông Mão.
Ông Mão làm đơn khiếu nại. Đến 18/5/2015, ông mới chính thức được trao huy hiệu 50 tuổi Đảng.
Hai ông Chủ tịch tỉnh chỉ đạo vẫn không xong
Trong hai công văn số 3031 ngày 14/5/2013 và công văn số 6533 ngày 10/9/2014 của Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Hoàng Trọng Hải gửi Chủ tịch UBND TP Buôn Ma Thuột, có nội dung: Theo kết quả xác minh của Thanh tra tỉnh, phần đất của gia đình ông Mão đang sử dụng chưa có quyết định bàn giao đất của Bộ quốc phòng về cho địa phương quản lý, nên việc UBND phường Tân Thành cho rằng đất này là của phường là không có cơ sở. Để tránh tình trạng khiếu nại tố cáo tồn đọng, kéo dài xảy ra trên địa bàn, UBND tỉnh đề nghị UBND TP Buôn Ma Thuột xem xét, giao lô đất cho hộ ông Nguyễn Xuân Mão quản lý, sử dụng theo đúng quy định của pháp luật.
Ông Phạm Ngọc Nghị, Chủ tịch tỉnh Đắk Lắk kế nhiệm cũng có hai công văn gửi Chủ tịch TP Buôn Ma Thuột, đó là công văn số 1619 ngày 9/3/2016 và công văn số 3416 ngày 6/5/2016 với nội dung tương tự. Công văn 3416 còn lưu ý: “Vụ việc này, UBND tỉnh đã có rất nhiều văn bản chỉ đạo nhưng chưa giải quyết dứt điểm. Do đó, nhận được công văn này, một lần nữa Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND TP Buôn Ma Thuột nghiêm túc thực hiện”.
Hai lần ra tòa
Ngày 13/1/2016, ông Mão nhận được thông báo nộp tiền sử dụng đất của Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột với thửa đất số 106, tờ bản đồ 29, diện tích 670,9 m2 với số tiền phải nộp là 50.400.000 đồng, xác định nguồn gốc đất là do BCHQS tỉnh cấp; mức đóng 40% tiền sử dụng đất.
Ngày 25/5/2016 gia đình ông Mão lại nhận được thông báo nộp tiền sử dụng đất với thửa đất số 265, tờ bản đồ 29, số tiền phải nộp là 376.488.000 đồng, nguồn gốc đất bị cho là đất lấn chiếm. Mức đóng phải nộp 100% tiền sử dụng đất.
Ông Mão khiếu nại lên Chi cục Thuế. Chi cục thuế hồi âm giữ nguyên thông báo thuế. Ông Mão đành gửi đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân TP Buôn Ma Thuột.
Bản án sơ thẩm số 4 ngày 6/3/2017 của Tòa án TP Buôn Ma Thuột quyết định: “Tuyên hủy các thông báo nộp tiền sử dụng đất của Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột, để chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP. Buôn Ma Thuột và Chi cục Thuế xác định lại nguồn gốc, quá trình quản lý, sử dụng của hai thửa đất số 106 và 265 tờ bản đồ 29, để xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai theo đúng quy định của pháp luật”.
Do bản án này bị Viện KSND tỉnh Đắk Lắk kháng nghị, ngày 28/7/2017 Tòa án tỉnh Đắk Lắk đã xử phúc thẩm vụ “Khiếu kiện thông báo thuế”. Tại tòa, căn cứ theo hồ sơ lưu trữ tại Trung tâm công nghệ thông tin - Sở TN&MT tỉnh Đắk Lắk thì lô đất của gia đình ông Mão chỉ có duy nhất một thửa 106 tờ bản đồ 29, diện tích 1.676m2. Tòa quyết định: “Tuyên hủy các thông báo nộp tiền sử dụng đất của Chi cục Thuế TP. Buôn Ma Thuột để chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP Buôn Ma Thuột xác định lại nguồn gốc, quá trình quản lý sử dụng của hai thửa đất 106 và 265 tờ bản đồ 29 ...”.
Được biết hiện nay gia đình thương binh Nguyễn Xuân Mão đang được hướng dẫn kê khai làm các thủ tục cần thiết để tiến tới cấp sổ đỏ. Tuy vậy, thực tế bầm dập khiến gia đình ông Mão vẫn cứ phập phồng lo chẳng biết tới bao giờ hành trình làm sổ đỏ khốn khổ này mới kết thúc.