Đó chính là “nỗi đau” của rất nhiều doanh nghiệp tại diễn đàn "Hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và vấn đề an toàn sức khỏe người tiêu dùng" do Cục Sở hữu trí tuệ - Văn phòng dại diện tại TPHCM tổ chức sáng 27/11 nhân ngày Phòng chống hàng giả, hàng nhái Việt Nam 29/11.
Một vấn nạn nhức nhối của hàng nhái hiện nay là không chỉ làm giả đối với bất kỳ sản phẩm nào, mà còn giả xuất xứ cả trong lẫn ngoài nước. “Mặc dù sản xuất ở nước ngoài nhưng vẫn ghi sản xuất tại Việt Nam; hoặc ghi lập lờ để người tiêu dùng lầm tưởng là sản xuất trong nước. Thậm chí có nơi còn làm giả xuất xứ qua một nước thứ 3 để hưởng ưu đãi…”, ông Trần Văn Dũng, đại diện Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) cho biết.
Thực tế, công tác chống vi phạm nhãn hiệu, sở hữu trí tuệ rất gian nan do các hành vi ngày càng tinh vi và biến hóa “muôn hình vạn trạng”, cơ quan chức năng vừa khó quản lý, vừa khó xử lý vì nhiều rào cản, bất cập.
Cụ thể, lực lượng QLTT thời gian gần đây ghi nhận một số trường hợp rất khó xử như nhiều loại hàng hóa tiêu dùng chỉ cần nhìn mắt thường là biết hàng giả nhưng thiếu tài liệu, chứng cứ chứng minh về hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả mạo nhãn hiệu, vi phạm sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật hiện hành. Để kết luận là hàng giả mạo nhãn hiệu, vi phạm sở hữu trí tuệ bắt buộc phải có chủ sở hữu; nhưng nếu không liên lạc được với chủ sở hữu thì cũng khó xử lý được hàng giả, hàng nhái.
Ngoài ra còn có trường hợp hàng hóa về hình thức, mẫu mã tuy có giống với các thương hiệu nổi tiếng nhưng lại không gắn nhãn mác. Các chủ cửa hàng cố tình không gắn tem, mác chờ khi có đơn hàng, theo yêu cầu của khách mới gắn mác các thương hiệu.
Một bất cập hiện nay là có hiện tượng “hàng thật sợ hàng giả”. Ông Nguyễn Thành Danh, Phó trưởng Ban 389 Bình Dương nhìn nhận. “Có rất nhiều doanh nghiệp biết sản phẩm của mình bị làm giả, làm nhái, giả mạo nhãn mác nhưng không lên tiếng. Thậm chí khi lực lượng chức năng phát hiện ra các vụ việc vi phạm cần sự hợp tác để xử lý, doanh nghiệp cũng không nhiệt tình, mặn mà. Đây là một rào cản rất lớn trong hoạt động quản lý, kiểm soát thị trường của cơ quan chức năng", ông Danh chia sẻ.
Là một trong những thương hiệu bị làm nhái rất nhiều, đại diện thương hiệu CASIO phải tìm đủ mọi cách để bảo vệ thương hiệu của mình, từ quét mã vạch, quét lazer, dán tem chống giả… “Máy tính bỏ túi CASIO dành cho học sinh là sản phẩm bị làm giả nhiều nhất. Chúng tôi yêu cầu các nhà sách khi bán sản phẩm cho khách hàng phải chiếu đèn lazer để nhận diện hàng thật - giả. Bên cạnh đó, khách hàng mua sản phẩm cũng cần quan tâm đến bao bì, bởi đã từng có trường hợp trên bao bì ghi là CASID, nhưng chúng ta cứ tưởng nhầm là mua hàng của CASIO” – đại diện công khuyến cáo.