Trong báo cáo về thị trường bất động sản của Bộ Xây dựng quý III/2024 có nhận định: Tại Hà Nội và TP HCM, giá căn hộ chung cư ở cả dự án mới và cũ tiếp tục tăng. Mặt bằng giá chung cư ở dự án mới đã tăng khoảng (4% đến 6%) theo quý và (22% đến 25%) theo năm. Tại một số khu vực, tính theo quý, mức tăng khoảng 35% đến 40% tùy từng vị trí.
Trên thị trường, phân khúc căn hộ chung cư bình dân có mức giá bán dưới 25 triệu đồng/m2. Thế nhưng thực tế gần như doanh nghiệp không có nhiều sản phẩm loại này để bán. Căn hộ chung cư ở phân khúc trung cấp (có mức giá khoảng 25 triệu đồng/m2 đến dưới 50 triệu đồng/m2) vẫn được giao dịch nhiều, nguồn cung trên thị trường tương đối lớn. Phần còn lại là căn hộ chung cư cao cấp với mức giá trên 50 triệu đồng/m2.
Bộ Xây dựng đánh giá, giá bán bất động sản tăng một phần do: Cơ quan chức năng áp dụng phương pháp tính giá mới và đưa ra bảng giá đất mới; chi phí liên quan đất đai gần đây cũng tăng.
Tại một số địa phương thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả bất ngờ khi có nhà đầu tư trúng đấu giá với giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm. Việc quản lý, thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất tại một số khu vực, địa phương chưa tốt để xảy ra hiện tượng nhiều nhà đầu tư thành lập hội, nhóm tham gia đấu giá, trả giá cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm, rồi sẵn sàng “bỏ cọc”. Kiểu đấu giá "phá đám" này của một số nhà đầu tư nhằm thiết lập mặt bằng giá ảo cho những khu vực lân cận khu đất đấu giá để kiếm lời.
Nhà đầu tư đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm sẽ làm tăng mặt bằng giá đất, giá nhà ở tại khu vực lân cận khu vực đấu giá. Thực tế này cũng đồng thời làm tăng chi phí triển khai thực hiện dự án nhà ở, gây khó cho doanh nghiệp, giảm nguồn cung cho thị trường, tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản.
"Hiện tượng giới đầu cơ và các cá nhân hành nghề môi giới bất động sản lợi dụng sự thiếu hiểu biết, đầu tư theo tâm lý đám đông của người dân, “tạo giá ảo”, “thổi giá” chủ yếu nhằm trục lợi", Bộ Xây dựng đánh giá.
Theo Bộ Xây dựng, những người đầu cơ, hoạt động môi giới tự do không có chứng chỉ môi giới bất động sản, yếu kém về chuyên môn và đạo đức kinh doanh, hiểu biết pháp luật còn hạn chế. Họ làm ăn chụp giật, thông đồng "làm giá, thổi giá" lên cao hơn so với trị giá thực của bất động sản, thao túng thị trường, gây thiệt hại cho khách hàng và làm giảm tính minh bạch của thị trường bất động sản.
Đặc biệt, giá nhà tăng bởi thiếu nguồn cung cho đại bộ phận người dân, đối tượng thu nhập thấp, thu nhập trung bình tại các khu vực đô thị, đặc biệt là Hà Nội, TP HCM. Doanh nghiệp kinh doanh bất động sản gặp khó khăn, vướng mắc trong thủ tục pháp lý trong xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, giải phóng mặt bằng, giao đất .
Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn vay, nguồn vốn từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Nhiều dự án đã và đang triển khai xây dựng thời gian qua phải tạm dừng, giãn tiến độ, chậm tiến độ triển khai xây dựng.
"Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 được ban hành và đã có hiệu lực thi hành, vướng mắc khó khăn về thể chế, quy định pháp luật (đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản, tín dụng...) đối với doanh nghiệp cơ bản được tháo gỡ, nguồn cung bất động sản có sự cải thiện. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế chưa được tháo gỡ do cần thời gian để chính sách, pháp luật mới được ban hành đi vào cuộc sống", Bộ Xây dựng cho hay.
Ngoài ra, biến động của nền kinh tế trong thời gian qua liên quan đến thị trường chứng khoán, trái phiếu, vàng... đã tác động đến tâm lý của người dân, nhà đầu tư, khiến người dân, nhà đầu tư có xu hướng chuyển dịch dòng tiền sang đầu tư nhà, đất để tiền được “trú ẩn” ở nơi an toàn hơn.
Báo cáo của Bộ Xây dựng điểm tên các dự án nhà chung cư (tại Hà Nội) có giá căn hộ tăng như: Vinhomes Ocean Park tại phân khu The Zurich có giá khoảng 46 - 55 triệu đồng/m2; Dự án Lumi Prestige (Tây Mỗ, Nam Từ Liêm) có giá từ 69 triệu đồng/m2 trở lên; Dự án The Ninety Complex (Đống Đa) có giá 60 - 75 triệu đồng/m2; Dự án The Sapphire – Vinhomes Smart City giá 47 - 61 triệu đồng/m2...
Tại TP HCM: Dự án Diamond Centery có giá 61 - 73,3 triệu đồng/m2 (quận Tân Phú); Dự án Stown Tham Lương, giá từ 29,8 - 43,5 triệu đồng/m2 (quận 12); Dự án Urban Green, giá từ 52 - 59,7 triệu/m2 (tại thành phố Thủ Đức...)