Di tích Ly cung nhà Hồ có nguy cơ thành phế tích

TP - Là khu di tích lịch sử cấp quốc gia nhưng Ly cung nhà Hồ, nằm ở thôn Hưng Phát, xã Hà Ðông, huyện Hà Trung (Thanh Hóa) đang có nguy cơ trở thành phế tích do không được đầu tư trùng tu, tôn tạo.
Tấm bia tại Ly cung nhà Hồ

Ly cung nhà Hồ hay còn gọi là cung Bảo Thanh, gắn với tên tuổi của Hồ Quý Ly quê ở Ðại Lộc, Vĩnh Lộc (nay là xã Hà Ðông, huyện Hà Trung) - một nhân vật lịch sử nổi tiếng dưới triều đại nhà Hồ ở nước ta thế kỷ 14. Di tích này nằm trong quần thể Di sản văn hóa thế giới Thành nhà Hồ.

Theo sử sách ghi lại, công trình cung Bảo Thanh được Hồ Quý Ly đầu tư xây dựng công phu giống như một thành Thăng Long thu nhỏ để đón vua Trần vào Thanh Hóa, chuẩn bị cho việc xây dựng kinh đô mới là Thành Tây Ðô (Thành nhà Hồ ngày nay). Những năm tháng này, cung Bảo Thanh trở thành hành dinh chống giặc và nơi đàm luận việc quân cơ của vua tôi nhà Trần.

Khi giặc Minh xâm lược nước ta, Ly cung nhà Hồ bị tàn phá. Ðến năm 1979, sau nhiều đợt thám sát, giới khảo học mới tìm ra và khẳng định đây chính là Ly cung nhà Hồ. Từ đó, trong các năm 1979 - 1985, các nhà khảo cổ đã tiến hành khai quật bốn đợt ở Ly cung trên diện tích rộng 600m2.

Trong đó, ở kiến trúc hoàng cung đã tìm thấy hàng đá xanh bó móng được gia công thành những khối vuông vức, đầu tiếp giáp có lỗ đổ cá bằng chì, liên kết với nhau thành một khối. Bên ngoài hàng đá xanh bó nền là hàng gạch hoa bó vỉa bao quanh, điểm ngoài kế tiếp có hàng gạch bìa xếp đứng. Trên nền chính điện còn sót lại những tảng đá như một minh chứng về sự đồ sộ của Ly cung. Phần sân điện có bố cục gần vuông, toàn bộ mặt sân lát bằng loại đá phiến với kích thước khá lớn, có điểm gạch hoa bao xung quanh…

Năm 1997, Bộ Văn hóa- Thông tin (nay là Bộ VHTT&DL) đã cấp bằng công nhận Ly cung nhà Hồ là khu di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.

Tuy nhiên, từ khi công nhận đến nay, di tích lịch sử này chưa được đầu tư xây dựng. Trước tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của di tích, người dân địa phương đã quyên góp xây dựng khu nhà tạm cho người trông coi di tích; xây dựng hệ thống tường rào bao quanh để tránh gia súc vào phá hoại; xây dựng cung thờ để người dân vào dâng hương dịp lễ... Tại khu vực này, còn có tấm bia đá lớn. Ðây là tấm bia được một văn sĩ đời sau khi đi qua Ly cung nhà Hồ, thấy phong cảnh hữu tình cũng như những giá trị lịch sử to lớn của khu di tích này đã cho khắc bia.