Theo nội dung cáo buộc tại bản kết luận điều tra, tháng 5 năm 2009, Ban đề bù giải phóng mặt bằng huyện Đầm Hà được giao nhiệm vụ thực hiện công tác kiểm đếm, lên phương án bồi thường giải phóng mặt bằng dự án Kênh dẫn sau tràn xả lũ đập Đầm Hà trên địa bàn hai xã Quảng Lợi và Quảng Lâm. Hoàng Minh Vương (Ban quản lý rừng phòng hộ Đầm Hà), với cương vị Trưởng ban đền bù GPMB đã giao cho Phan Văn Mai (nhân viên Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Đầm Hà) và Đặng Văn Nam thực hiện công tác kiểm đếm.
Trong quá trình thực hiện, ông Vương bị khởi tố về hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng do đã không trực tiếp kiểm tra việc kiểm đếm của nhân viên, gây thất thoát hơn 600 triệu đồng. Tương tự như ông Vương, Phan Văn Mai cũng bị khởi tố do đã để Đặng Văn Nam nhờ người dân cầm thước đo, kiểm đếm các hộ dân thuộc diện được đền bù, gây thất thoát hơn 400 triệu đồng.
Cùng một hành vi, nhiều cách xử lý khác nhau?
Tại bản kết luận điều tra, công an huyện Đầm Hà còn một số điểm chưa thuyết phục. Trước hết, theo quy định của pháp luật hình sự, một người chỉ có thể bị truy cứu tội danh Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng khi có chức vụ quyền hạn, do đây là nhóm các tội phạm về chức vụ.
Ở đây, ông Phan Văn Mai chỉ là một nhân viên cùng các nhân viên khác tham gia vào việc kiểm đếm, thực hiện theo mệnh lệnh của cấp trên, mà trực tiếp là ông Trưởng ban Hoàng Minh Vương. Trong thực tế, trong một số biên bản đền bù, không có chữ ký xác nhận của ông Mai, các hộ dân vẫn được bộ phận áp giá, chi trả bồi thường.
Tiếp đến, cũng là một nhân viên của Ban đền bù, nhưng khi sự việc bị phát giác, chỉ ông Phan Văn Mai bị khởi tố, còn các nhân viên khác thì không. Đơn cử như trường hợp của ông Đặng Xuân Nam. Ông Nam được ông Vương giao cho nhiệm vụ cùng Phan Văn Mai kiểm đếm tài sản các hộ dân, một trong ba biên bản xác định khối lượng đền bù được cơ quan công an dùng làm căn cứ khởi tố lại không có chữ ký của ông Mai, và ông Nam không bị khởi tố.
Trong buổi làm việc với phóng viên, đại tá Phương Hùng Mạnh – Trưởng Công an huyện Đầm Hà và ông Đặng Đình Vang – Viện trưởng VKSND huyện Đầm Hà cùng cho rằng, dù ông Phan Văn Mai là người không có chức vụ, nhưng có quyền hạn do ông Vương – Trưởng ban giao cho việc kiểm đếm, do vậy vẫn có thể truy cứu về hành vi Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, còn ông Nam chỉ là nhân viên hợp đồng, làm công tác kiểm đếm theo hợp đồng với Ban đền bù nên không bị khởi tố. Tuy nhiên, rõ ràng là, cả ông Mai và ông Nam đều thực hiện cùng một loại công việc do Trưởng ban giao, nhưng khi xem xét trách nhiệm, cơ quan chức năng đã có những cách xử lý khác nhau.
Được biết, bị can Hoàng Minh Vương từng là Chánh văn phòng Huyện uỷ, UBND huyện Đầm Hà. Theo đánh giá của lãnh đạo huyện Đầm Hà, đây là một vụ án điểm của địa phương, hơn 10 năm nay mới xảy ra trường hợp một quan chức bị đề nghị truy tố, do vậy, phía cơ quan tố tụng sẽ cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra những phán xét cuối cùng.