Hành đang trở thành mặt hàng quý như vàng ở Philippines. Giá tăng chóng mặt, các nhà hàng phải loại hành khỏi thực đơn, giới chức cảnh báo người dân chớ nhập khẩu hành nếu không có giấy phép đặc biệt và lực lượng chức năng đã tịch thu số hành trị giá hàng triệu peso.
Trong các đợt truy quét, lực lượng chức năng tịch thu nhiều túi hành được giấu trong nhà kho, trong các lô hàng quần áo. Tháng trước, giới chức Philippines phát hiện số hành trị giá 17 triệu peso (gần 7,3 tỷ đồng) trong các container khai báo là quần áo, dép và vật dụng gia đình. Vài ngày trước đó, số hành nặng 50.000kg trị giá 20 triệu peso bị phát hiện giấu trong các sản phẩm gia cầm và bánh mì.
Một số bức ảnh gây sốt trên mạng xã hội cho thấy mặt hàng này đang quý giá như thế nào ở Philippines: Cô dâu cầm một xâu hành thay bó hoa trong ngày cưới. Khách mời có thể mang về nhà một trong những củ hành đắt đỏ này.
Tuy nhiên, bên cạnh meme gây sốt và các cuộc lục soát của cảnh sát là câu chuyện đáng buồn của những người nội trợ và nông dân. Tuần trước, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr cho biết tình hình lạm phát thực phẩm ở Philippines đã trở thành “tình huống khẩn cấp”.
Theo GS Leonardo Lanzona, công tác tại ĐH Ateneo de Manila, giá hành đã leo lên mức chưa từng thấy. Giá mỗi kilogram mặt hàng này ở vùng đô thị Manila lên đến 720 peso (hơn 300 nghìn đồng). Giá đã giảm đôi chút, nhưng mỗi kilogram hành vẫn đắt hơn một con gà.
Không chỉ giá hành tăng vọt. Giá trứng cũng tăng chóng mặt, và Philippines còn đối mặt với tình trạng thiếu đường.
Cuộc khủng hoảng đang gây ra nhiều sức ép lên ông Marcos Jr, người từng trải qua vị trí bộ trưởng nông nghiệp trước khi trở thành tổng thống.
“Trước đây là đường, giờ là hành. Chúng ta sẽ thấy giá mọi thứ trong nhà bếp tăng vọt”, Thượng nghị sĩ Grace Poe nói tại cuộc điều trần của Thượng viện trong tháng này. Cùng với nhiều người khác, bà Poe kêu gọi ông Marcos bổ nhiệm một bộ trưởng nông nghiệp chuyên tâm xử lý vấn đề.
Các chuyên gia và nông dân cho biết nhiều lý do dẫn đến cuộc khủng hoảng hành, từ tình trạng thiếu kho dự trữ lạnh đến nhu cầu sử dụng tăng vọt sau đại dịch, buôn lậu và tác động của thiên tai.
Một số ý kiến cho rằng Philippines thường xuyên hứng thiên tai, vì thế chính phủ đáng lẽ phải lên kế hoạch từ trước để nhập khẩu kịp thời. Cảnh báo nguy cơ thiếu hành đã được đưa ra từ tháng 8 năm ngoái.
Dù từng phản đối nhập khẩu thực phẩm, Tổng thống Marcos trong tháng này đã cho phép nhập 21.060 tấn hành. Tuy nhiên, các nông dân cho rằng hành động này quá muộn, vì họ chuẩn bị đến thời điểm thu hoạch vụ hành mới.