Cuba đã trở thành đất nước đầu tiên trên thế giới chấm dứt tình trạng lây HIV và bệnh giang mai từ mẹ sang con, theo WHO. Tổng giám đốc WHO Margaret Chan ca ngợi đó là một bước tiến quan trọng tiến tới một thế hệ không bị AIDS.
Trong 5 năm qua, các nước Caribe được tiếp cận với các loại thuốc antiretroviral trong một chương trình chung của khu vực nhằm chấm dứt việc lây nhiễm HIV từ mẹ sang con.
Xét nghiệm HIV và giang mai cho phụ nữ có thai, kỹ thuật sinh mổ và những biện pháp thay thế việc nuôi con bằng sữa mẹ đã đóng góp vào việc chặn đứng căn bệnh thế kỷ lây lan, theo WHO.
Carissa Etienne, giám đốc Tổ chức y tế liên Mỹ, một đối tác của WHO trong sáng kiến, nói: “Thành tựu của Cuba là nguồn cảm hứng cho các nước nhằm đạt tới việc loại bỏ lây nhiễm HIV và bệnh giang mai từ mẹ sang con”.
Ước tính mỗi năm có khoảng 1,4 triệu phụ nữ có HIV mang thai. Nếu không được chữa trị, họ có 15-45% khả năng truyền virus này sang cho con khi mang thai, sinh nở hoặc cho con bú. Rủi ro giảm xuống chỉ còn hơn 1% nếu cả hai mẹ con được chữa trị với thuốc antiretroviral.
Trên toàn cầu, hơn 35 triệu người lớn và trẻ em đang sống với HIV, nhưng tỉ lệ lây nhiễm đã chậm lại đáng kể, với 2,1 triệu ca nhiễm mới trong năm 2013, so với 2,9 triệu vào năm 2005, theo dữ liệu từ Chương trình phòng chống AIDS của Liên Hiệp Quốc UNAIDS.
Các nhà khoa học nói việc loại bỏ hoàn toàn AIDS là khả thi nếu các biện pháp phòng ngừa HIV được tiếp tục, ngay cả khi không có thuốc chữa trị. Việc giảm tỉ lệ lây nhiễm từ mẹ sang con xuống gần bằng không ở Cuba được coi là một bước đột phá lớn trong cuộc chiến chống AIDS.
Trong khi đó, việc truyền bệnh giang mai từ mẹ sang con cũng không kém AIDS, với khoảng 1 triệu phụ nữ mang thai nhiễm bệnh này mỗi năm. Việc điều trị giang mai đơn giản hơn nhiều với các loại kháng sinh phổ biến như penicillin trong thai kỳ.
Năm 2013, chỉ có hai trẻ em có HIV ra đời ở Cuba, và chỉ năm trẻ sơ sinh bị bệnh giang mai.
Theo WHO, số trẻ sinh ra có HIV đã giảm hơn một nửa từ năm 2009, vào khoảng 240.000 vào năm 2013.