Tình trạng mất điện trên diện rộng này là nghiêm trọng nhất trong nhiều năm qua. Chính quyền Cuba đã khôi phục điện cho một số khu vực hôm 19/10, nhưng chưa rõ khi nào toàn bộ đất nước sẽ được cấp điện trở lại.
Một người đàn ông lái chiếc xe cổ điển của Mỹ trong lúc mất điện diện rộng. Ảnh: AP.
Năng lượng thay thế
Các quan chức Cuba cho biết công ty điện lực nhà nước UNE đang sử dụng công nghệ phát điện phân tán để cung cấp điện cho một số khu vực trên đảo và một nhà máy nhiệt điện chạy bằng khí đốt đã bắt đầu hoạt động.
Cuba lấy điện từ các nhà máy nhiệt điện lớn như Antonio Guiteras và một số nhà máy nhỏ hơn, cần dầu thô để vận hành. Nước này tự sản xuất khoảng một nửa lượng dầu thô cần thiết, nhưng phải mua phần còn lại trên thị trường quốc tế, điều này có thể khó khăn và tốn kém do các lệnh trừng phạt của Mỹ. Cuba cũng phụ thuộc vào các đồng minh như Venezuela và Nga để có nhiên liệu giá rẻ hơn.
Chính quyền đã làm việc từ năm ngoái về một dự án nâng cấp lưới điện quốc gia thông qua việc sử dụng các nguồn năng lượng thay thế. Dự án xây dựng 31 trung tâm phát điện năng lượng mặt trời đang được thực hiện và dự kiến hoàn thành vào năm tới.
Cuba sẽ tăng gấp bảy lần khả năng sản xuất năng lượng từ bức xạ mặt trời thông qua một chương trình đầu tư quy mô lớn, hiện là một phần của kế hoạch thay đổi cơ cấu năng lượng và đảm bảo chủ quyền năng lượng, Thông tấn xã Cuba Prensa Latina đưa tin.
Cuba đang đẩy mạnh khai thác năng lượng mặt trời. Ảnh: Prensa Latina.
Theo ông Rosell Guerra, Cục trưởng Cục Năng lượng Tái tạo - Bộ Năng lượng và Mỏ Cuba (Minem), việc sản xuất điện qua phương thức này sẽ tăng thêm hơn 2.000 MW sau khi hai dự án năng lượng mặt trời được hoàn thành.
Con số này có nghĩa là mức tăng gấp bảy lần trong một thời gian ngắn so với công suất mà Cuba đã lắp đặt trong vài năm qua, vốn chỉ đạt 286 MW vào cuối tháng 7 vừa qua, quan chức của Minem cho biết.
Kế hoạch này bao gồm các công nghệ cho phép tận dụng năng lượng mặt trời ngay cả khi thiếu nắng, ông Guerra nói. Điều này sẽ đạt được nhờ việc tăng thêm 200 MW trong việc tích trữ năng lượng thông qua các hệ thống pin mà hiện Cuba chỉ đạt công suất 10 MW.
Theo chuyên gia của Minem, chương trình đầu tư quy mô lớn vào quang điện không chỉ cung cấp điện mà còn giúp giảm tiêu thụ khoảng 900.000 tấn nhiên liệu mỗi năm.
Những dự án năng lượng sạch này, cùng với việc sản xuất năng lượng từ khí đốt và dầu thô nội địa, sẽ giúp Cuba đạt mục tiêu 24% năng lượng tái tạo vào năm 2030.
Ông Guerra cũng nhấn mạnh sự hợp tác chặt chẽ giữa Liên minh Điện lực và các bộ, cơ quan của chính phủ, cùng với chính quyền các tỉnh, để biến kế hoạch phát triển năng lượng mặt trời thành hiện thực.
Người dân Cuba ăn bên ngoài nhà để tránh cái nóng trong nhà trong vụ mất điện diện rộng sau khi một nhà máy điện lớn bị hỏng, ngày 19/10/2024. Ảnh: AP.
Nhu cầu điện tăng mạnh, thiếu tiền bảo trì nhà máy
Khoảng một nửa Cuba rơi vào tình trạng mất điện vào tối thứ Năm, sau đó cả nước bị mất điện vào sáng thứ Sáu sau khi nhà máy nhiệt điện Antonio Guiteras ở tỉnh Matanzas, phía đông thủ đô Havana, bị trục trặc.
Ngay cả trong một quốc gia đã quen với việc mất điện thường xuyên do khó khăn kinh tế kéo dài, sự cố lưới điện lần này là chưa từng có trong thời hiện đại, ngoại trừ các sự cố liên quan đến các cơn bão mạnh, như cơn bão năm 2022.
Một vụ mất điện diện rộng khác đã xảy ra hai năm trước sau khi bão Ian, một cơn bão cấp 3 dữ dội, gây thiệt hại cho các cơ sở điện và chính phủ phải mất vài ngày để khắc phục.
Khi Cuba đang nỗ lực khắc phục sự cố điện vào thứ Bảy, nước này phải phát cảnh báo bão cho các tỉnh cực đông là Guantanamo, Holguin và Las Tunas khi Oscar, cơn bão thứ 10 của mùa bão Đại Tây Dương năm 2024, đang hình thành.
Chính quyền cho biết sự cố mất điện bắt đầu từ thứ Năm do nhu cầu tăng cao từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như hệ thống điều hòa không khí của các hộ gia đình - có tới 100.000 chiếc được lắp đặt kể từ đầu năm nay. Chính quyền cho biết đang xem xét thay đổi giá điện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, số lượng những doanh nghiệp loại này đã tăng lên từ khi được chính phủ cho phép vào năm 2021.
Sự trục trặc của các nhà máy nhiệt điện cũ là do không được bảo trì đúng cách do thiếu nguồn ngoại tệ mạnh vì các lệnh trừng phạt của Mỹ, cũng như thiếu nhiên liệu để vận hành một số nhà máy.
Người dân Cuba chịu đựng cái nóng trong vụ mất điện diện rộng. Ảnh: AP.
Một số gia đình ở Cuba đã phải chịu cảnh mất điện tới 8 tiếng mỗi ngày trong năm nay khi lưới điện trở nên không ổn định; sự cố mất điện lần này được coi là tồi tệ nhất trong nhiều năm, AP đưa tin ngày 20/10.
Các quan chức cho biết 1,64 GW điện đã thiếu trong giờ cao điểm, chiếm khoảng một nửa tổng nhu cầu tại thời điểm đó. Chính phủ đã thực hiện các biện pháp khẩn cấp để cắt giảm nhu cầu, như tạm dừng các lớp học, một số nơi làm việc thuộc sở hữu nhà nước, các dịch vụ không thiết yếu…