Chối quanh trách nhiệm
Liên quan đến việc Cty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long “núp bóng” dự án xây dựng nghĩa trang tại xã Quảng La để khai thác than trái phép trong nhiều năm qua, phóng viên (PV) Tiền Phong đã nhiều lần tìm cách liên hệ với chính quyền huyện Hoành Bồ để tiếp cận thông tin. Sau 20 ngày kể từ khi liên hệ làm việc, ngày 20/11, người đứng đầu huyện này mới tổ chức cuộc gặp thông tin đến PV.
Mặc dù câu hỏi được PV ghi lại và gửi cho phía văn phòng của huyện trước đó rất nhiều ngày nhưng trong buổi làm việc có đủ các phòng ban và người đứng đầu vẫn lúng túng không trả lời trực tiếp vào câu hỏi của PV. Sau 2 tiếng làm việc, phía UBND huyện Hoành Bồ vẫn không trả lời chính xác một câu hỏi nào. Thậm chí, người đứng đầu của huyện này chỉ ậm ừ và im lặng muốn kết thúc sớm cuộc trao đổi để mời PV đi ăn trưa.
Giải thích cho việc vì sao việc xây dựng nghĩa trang không cần bù đắp thêm đất nhưng phía huyện vẫn đồng ý và có văn bản xin tỉnh cấp thêm 2 địa điểm để Cty CP TĐ Hạ Long khai thác đất tôn nền nghĩa trang, ông Hương giải thích: “2 địa điểm xin cấp để khai thác đất trên không chỉ để phục vụ xây nghĩa trang mà còn phục vụ cho nhiều công trình nông thôn mới của xã Quảng La”. Nhưng khi PV hỏi phục vụ những công trình nào và khối lượng bao nhiêu thì vị chủ tịch này không nắm được.
Đặc biệt, trong số những câu hỏi mà PV đã gửi, có nội dung liên quan đến 2 vị trí cấp đất nằm trên vỉa than số 10 thuộc bản đồ khoáng sản, nhưng từ Chủ tịch huyện đến Trưởng Phòng tài nguyên cuống cuồng đi tìm lại ranh giới tài nguyên và cho rằng: “Chúng tôi sẽ kiểm tra lại thông tin này và sẽ trả lời sau”.
Cũng liên quan đến vỉa than số 10 tại xã Quảng La, ông Hương cho biết: “Trước đây tại vị trí này có xảy ra tình trạng khai thác than lộ thiên và hầm lò thổ phỉ, phải rất khó khăn chính quyền huyện mới dẹp bỏ được vấn nạn này. Nạn khai thác than trái phép đã phá đi cảnh quan của khu vực nên khi xã báo cáo xin bốc xúc đất phục vụ nông thôn mới chúng tôi mới xin ý kiến của tỉnh, tỉnh đồng ý thì chúng tôi mới cho làm”.
Điều đáng nói, tất cả những thành viên có mặt trong cuộc trao đổi, không ai nắm được số lượng than đã bị Cty CP TĐ Hạ Long khai thác cũng như lượng đất đã được bốc xúc tại 2 vị trí rộng hơn 30ha. “Chúng tôi quản lý đất đai còn tài nguyên khoáng sản là do Tổng Cty Đông Bắc quản lý, họ cũng là người tận thu than phát lộ tại 2 địa điểm trên và số lượng cụ thể đã có trong báo cáo” - Ông Hương cho biết.
Khi PV hỏi trước khi lập dự án và khảo sát 2 vị trí bốc xúc đất nằm trong ranh giới quản lý tài nguyên thuộc quyền quản lý của Tổng Cty Đông Bắc, phía huyện có thông báo hay đề nghị phối hợp gì với phía Cty này không? Ông Hương trả lời loanh quanh và không đi vào trọng tâm câu hỏi. Ông Hương cũng khẳng định: “Không có việc than bị chở ra ngoài tiêu thụ, không có việc chính quyền tiếp tay cho doanh nghiệp khai thác than trái phép, không có lợi ích nhóm”.
Có dấu hiệu chìm xuồng
Mặc dù sự việc Cty CP TĐ Hạ Long khai thác than trái phép trong nhiều năm có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng luật bảo vệ, khai thác tài nguyên khoáng sản nhưng đến nay, ngoài văn bản chỉ đạo “dọn dẹp” hiện trường thì UBND tỉnh Quảng Ninh vẫn không hề có động thái tích cực nào trong việc xử lý những cá nhân, tập thể có liên quan.
“Trước mắt, chúng tôi chỉ thực hiện đúng văn bản chỉ đạo của tỉnh là đưa hết máy móc của Cty CP TĐ Hạ Long ra khỏi khu vực trước ngày 30/10 và giám sát việc Tổng Cty Đông Bắc thu hồi than phát lộ, đồng thời lên phương án hoàn nguyên môi trường. Còn việc xử lý các cá nhân, tập thể vi phạm chắc tỉnh sẽ có văn bản chỉ đạo sau” - Ông Triệu Đức Hương Chủ tịch UBND huyện Hoành Bồ trả lời PV.
Theo văn bản báo cáo thanh tra của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh nêu rõ: “Khi bắt đầu thực hiện dự án, Cty này chưa có thủ tục thuê đất, giao đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất nhưng đã tiến hành mở đường, bốc xúc, đổ thải đất đá, thu hồi than trên diện tích rừng sản xuất, rừng phòng hộ, phá vỡ kết cấu tự nhiên…”. Thế nhưng, ông Nguyễn Thanh Ân, Trưởng phòng tài nguyên huyện Hoành Bồ lại khẳng định không một mét đất nào của rừng phòng hộ bị tàn phá.
Ông Triệu Đức Hương cũng khẳng định: “Không có việc Cty CP TĐ Hạ Long khai thác và chở than bán ra ngoài”. Trái ngược hoàn toàn với phản ánh của người dân xã Quảng La, suốt trong quãng thời gian Cty CP TĐ Hạ Long thực hiện dự án, hàng đêm, từng đoàn xe chở đầy than chạy từ vị trí bốc xúc đất về hướng đèo Hạ My để qua tỉnh Bắc Giang.
Cũng trong cuộc trao đổi, PV hỏi tại sao lãnh đạo huyện đã hứa sẽ cung cấp hồ sơ liên quan và tổ chức cuộc gặp có các bên liên quan làm rõ sự việc nhưng năm lần bảy lượt đều hứa suông và tìm cách trì hoãn? Ông Nguyễn Hữu Nhã, Phó Chủ tịch UBND huyện Hoành Bồ chỉ xua tay cười: “Thôi, thôi, thôi”.
Hành vi khai thác than trái phép của Cty CP TĐ Hạ Long đã được các cơ quan báo chí phản ánh nhiều ngày nay, chính ông Triệu Đức Hương cũng khẳng định: “Thông tin của báo chí là phản ánh đúng, là có ý xây dựng cho Hoành Bồ, chúng tôi rất cảm ơn”. Nhưng nhiều ngày nay, ngoài việc dọn dẹp hiện trường, các cấp chính quyền Quảng Ninh vẫn chưa quyết liệt để xử lý những cá nhân, tập thể vi phạm.
“Với trữ lượng của vỉa than số 10 và diện tích đào bới hơn 30ha này, ít nhất cũng hơn 100 nghìn tấn than đã bị bốc hơi. Với một lượng than khủng như vậy không có lý do gì mà các cơ quan chức năng như Công an, Cảnh sát môi trường, chính quyền từ xã đến huyện không ai biết” - Anh N.V.T một người có kinh nghiệm lâu năm trong giới làm than nói.