Theo Science Alert, nhóm nghiên cứu trường Đại học Brown, Mỹ chứng thực cuốn sách Grolier là của người Maya và là văn bản viết tay lâu đời nhất tại châu Mỹ cho đến nay.
Những kẻ trộm mộ tìm thấy cuốn Grolier vào thập niên 1960 trong một hang động ở Chiapas, Mexico.
"Cuốn sách sau đó rơi vào tay Josué Sáenz, nhà sưu tầm giàu có người Mexico, rồi ông ta đem nó ra nước ngoài. Sau cùng, cuốn sách được trả về cho chính quyền Mexico", Stephen Houston, nhà nhân loại học tại trường Đại học Brown, cho biết.
Cuốn sách viết tay Grolier của người Maya có nguồn gốc từ thế kỷ 13. Ảnh: Wikimedia Commons.
Cuốn sách được đặt tên theo tổ chức phi lợi nhuận Grolier Club ở New York, nơi nó được trưng bày trong những năm 1970. Một mặt nạ gỗ nhỏ và một con dao dùng để cúng tế cũng được tìm thấy cùng với cuốn Grolier. Dù hai đồ vật này sớm được công nhận là đồ thật, cuốn Grolier luôn là đề tài tranh cãi trong giới học thuật.
Các nhà khảo cổ và sử gia đặt nghi vấn phải chăng cuốn sách là đồ giả được chế tác tinh vi, phỏng theo cách viết, cách minh họa và vật liệu của người Maya cổ đại.
"Vì vậy, chúng tôi quyết định nghiên cứu cuốn sách cẩn thận, xem xét từng điểm đáng nghi", Houston cho biết.
Houston và các cộng sự xem lại toàn bộ các nghiên cứu về cuốn sách, phân tích nguồn gốc của bản viết tay, kiểm tra cách sử dụng hình vẽ minh họa và so sánh chúng với lối vẽ của các họa sỹ người Maya.
Họ cũng sử dụng phương pháp định tuổi bằng carbon để xác định tuổi của giấy. Kết quả cho thấy cuốn sách Grolier có nguồn gốc từ thế kỷ 13, ra đời sớm hơn ba cuốn sách chép tay của người Maya đã được xác minh trước đó là Dresden, Madrid và Paris.
Sau khi phân tích, nhóm nghiên cứu kết luận không có khả năng làm giả Grolier vào những năm 1960 bởi phải đến cuối thế kỷ 20, các nhà khoa học và sử gia mới có những hiểu biết nhất định về nền văn hóa của người Maya.
"Nhiều bằng chứng đáng tin cậy đưa tới kết luận duy nhất: Grolier là một trong 4 cuốn sách viết tay của người Maya còn sót lại từ thời kỳ tiền Columbia (trước năm 1492)", nhóm nghiên cứu tổng kết trong cuốn sáchKhảo cổ học Maya 3: Sách viết tay Grolier, xuất bản cuối năm 2015.