Từ ký ức về cây trinh nữ hoàng cung
“Trinh nữ hoàng cung - loại cây mà mẹ tôi đã trồng trên ban công để sắc cho bố tôi uống trong rất nhiều năm. Không biết có phải nhờ cây Trinh nữ hoàng cung không, mà bố tôi đã kéo dài được thời gian điều trị để ở bên mẹ con tôi gần 16 năm. Với tôi, trinh nữ hoàng cung vẫn là một loại cây gắn liền với ký ức và những kỷ niệm về gia đình” - nhà báo Quang Minh chia sẻ trên trang cá nhân.
Đó là khởi đầu cho hành trình tìm hiểu về loại cây thuốc đặc biệt này, với mục đích theo anh là lan tỏa những điều có giá trị thực sự với cộng đồng. Và trong quá trình đó, nhà báo Quang Minh đã tìm gặp được TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm - người đã dành hơn nửa cuộc đời cho nghiên cứu khoa học từ Bulgaria về Việt Nam, đồng thời tìm ra tác dụng của cây Trinh nữ Crila trong việc phòng ngừa và điều trị u xơ tử cung, phì đại tuyến tiền liệt và các bệnh khối u khác.
Nhà báo Quang Minh đã mang cây trinh nữ hoàng cung từ nhà tới tận nơi để trò chuyện với TS.DS Trâm và mở ra nhiều điều đặc biệt về một loại thảo dược quý của Việt Nam.
“Cô đã đi khắp Việt Nam và mang về 7 loại trinh nữ hoàng cung, có gen và tác dụng sinh học khác nhau. Trong đó, một số loại có độc tính đối với gan và thận. Vì vậy cô đã nghiên cứu trong nhiều năm và chọn lọc ra giống cây có hoạt chất tốt nhất, mang mã gen khác hoàn toàn các giống cây trên thế giới và được Cục Trồng trọt cấp bằng bảo hộ giống cây trồng” - TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm kể về sự ra đời của cái tên Trinh nữ Crila, mở đầu cho hành trình nghiên cứu bền bỉ của người phụ nữ đam mê khoa học.
Tâm huyết của nhà khoa học đầu ngành
Từ cơ duyên gặp và trò chuyện, nhà báo Quang Minh đã nhận lời mời của TS.DS Trâm đến thăm vùng trồng cây Trinh nữ Crila đạt chuẩn GACP - WHO tại Đồng Nai, để hiểu rõ hơn về giá trị của Crila và Crilin. Đây là sản phẩm được chiết xuất từ cây Trinh nữ Crila, là công trình nghiên cứu khoa học nhiều năm liền của TS.DS Trâm.
Tại đây, TS.DS Trâm đã chia sẻ về quá trình làm nên sản phẩm Crilin, từ giai đoạn trồng và chăm sóc cây Trinh nữ Crila: “Cây phải được trồng theo một quy trình và được theo dõi sát sao, không sử dụng chất hóa học hay kích thích tăng trưởng để đảm bảo hoạt chất hữu cơ thiên nhiên”. Nhà khoa học nữ cho biết thêm, quá trình chăm sóc, thu hoạch đến sơ chế và bảo quản nguyên liệu cũng phải quy chuẩn theo đúng quy định của Bộ Y tế và hướng dẫn của WHO.
“Một sản phẩm nhỏ nhắn cầm trên tay, chúng ta có thể sử dụng đơn giản khi uống cùng một chút nước, nhưng để làm hoàn thiện thì ra cần rất nhiều công sức”. Đó là nhận xét của nhà báo Quang Minh sau khi được nghe TS.DS Trâm kể về quá trình làm nên Crilin sau khi thu nguyên liệu.
Việc chiết xuất hoạt chất sinh học trong cây Trinh nữ Crila được TS.DS Trâm nghiên cứu trong thời gian dài để chọn lọc được nhóm tinh chất cần thiết cho điều trị, bởi không phải tất cả thành tố hóa học trong cây đều lành tính và tốt cho sức khỏe. TS.DS Trâm cũng được trao bằng phát minh về quy trình chiết xuất với công trình nghiên cứu chiết xuất cây Trinh nữ Crila.
Đến nay, sau gần 20 năm kể từ khi sản phẩm chính thức được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, TS.DS Trâm vẫn tiếp tục nghiên cứu khoa học để tối ưu sản phẩm, tăng hàm lượng hoạt chất và giảm số lượng viên uống trong ngày để thuận tiện cho người sử dụng.
Câu chuyện của TS.DS Trâm đã truyền cảm hứng cho nhà báo Quang Minh thực hiện series “Theo chân các nhà khoa học”, được anh chia sẻ trên trang cá nhân với cuộc gặp gỡ GS.TS Khoa học, Nhà giáo nhân dân Trần Công Khánh - người cùng TS.DS Trâm đặt tên cho cây Trinh nữ Crila, với tên khoa học Crinum latifolium L. var.crilae Tram & Khanh; và PGS.TS Vương Tiến Hòa, Chuyên gia cao cấp Bộ Y tế, có nhiều đóng góp trong việc phát triển áp dụng cây Trinh nữ Crila vào điều trị u xơ tử cung.
Nhà báo Quang Minh bày tỏ về hành trình thực hiện series này: “Biết bao nhiêu nhà khoa học cùng cống hiến tri thức để cuối cùng cho chúng ta một sản phẩm giúp điều trị u xơ tử cung, u nang buồng trứng hay là u tuyến vú lành tính, phì đại tuyến tiền liệt, một sản phẩm Products of Vietnam được công nhận tại Mỹ, Moldova và Bulgaria. Càng biết thêm về lịch sử và câu chuyện của Crila tôi càng thấy trân quý công sức lao động, cũng như tự hào về trí tuệ của các nhà khoa học Việt”.