Khi bước lên chiếc phi cơ quân sự, mọi người buộc phải cắt liên lạc với thế giới bên ngoài: tất cả phải lần lượt bỏ điện thoại di động vào một chiếc túi màu đen, dù đó là điện thoại vệ tinh đi chăng nữa. Trong 8 giờ tới, họ sẽ được theo dõi, ghi lại hình ảnh hoạt động xây dựng các công trình quân sự của Trung Quốc trên biển Đông. Nếu điện thoại của họ còn ở chế độ bật, người ta ở dưới có thể phát hiện và theo dõi hành trình của họ. Chiếc túi màu đen, được đặt tên là túi Faraday, có tác dụng ngăn mọi tín hiệu thu hay phát từ điện thoại di động.
Đó là cách các phóng viên kênh truyền hình CNN bắt đầu chuyến du hành hiếm hoi hôm 10/8 trên một máy bay của hải quân Mỹ, bay trên vùng biển đang có tranh chấp thuộc dạng nóng bỏng nhất thế giới:
Biển Đông.
Chiếc máy bay trinh sát, tuần thám biển đợi các phóng viên ở căn cứ không quân Kadena trên đảo Okinawa, miền nam Nhật Bản. P-8A Poseidon là máy bay chống ngầm và chống tàu mặt nước của hải quân Mỹ, ngoài ra nó còn có nhiệm vụ tuần thám, thu thập thông tin tình báo. Loại máy bay này được phát triển dựa trên khung thân và thiết kế của dòng máy bay thương mại Boeing- 737 rất thông dụng.
Từ bên ngoài, có thể thấy điểm khác biệt lớn nhất giữa một chiếc Boeing -737 và một chiếc P-8A là cửa sổ: chiếc máy bay quân sự chỉ có mỗi bên một cửa sổ lớn, thay vì một dãy dài. Lý do là càng ít cửa sổ, máy bay càng mang thêm được nhiều thiết bị vũ khí, do khung thân được gia cố, không phải “hy sinh” làm khoảng trống.
Phi đội tác chiến hôm đó gồm bốn nam giới và một phụ nữ (trừ các phi công). Họ ngồi trước một màn hình lớn bên trái chiếc máy bay, mỗi người sở hữu một chuột máy tính và cần điều khiển.
Trên màn hình radar hiện lên hàng trăm con tàu ở vùng nước bên dưới.
Nếu là tàu thương mại, chúng sẽ được nhận dạng bằng tên gọi, số hiệu. Tàu quân sự thì khó khăn hơn. Trung sỹ Lauren Callen quét một đốm sáng trên màn hình. Các dữ liệu do máy tính của chiếc P-8A Poseidon thu thập và phân tích cho biết đó có thể là một tàu khu trục của hải quân Trung Quốc, thuộc lớp
Lữ Dương.
Đó là một trong nhiều tàu chiến các nhà báo quan sát được trong chuyến đi. Camera và máy tính của P-8A Poseidon có thể cung cấp nhận dạng bằng hình ảnh, có thể phát hiện một khinh hạm của hải quân Trung Quốc từ khoảng cách 65km.
Khi chiếc máy bay của hải quân Mỹ bay tới điểm có thể quan sát đá Subi, năm nhà báo có mặt trên khoang bỗng chốc “ồ, à”. Máy bay lượn vòng quanh “hòn đảo” này để mọi người
quan sát.
Các phóng viên đã từng xem những bức ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy Trung Quốc đã xây dựng trên các đảo và bãi đá như thế nào trong ba năm qua. Nhưng quan sát từ độ cao 5km ấn tượng và chi tiết hơn rất nhiều. Những gì Trung Quốc đã xây dựng theo bình luận của phóng viên CNN là “đầy tính hù dọa”. Phi đội P-8A Poseidon tập trung vào những đặc điểm cụ thể. “Đây là hệ thống tên lửa đất đối không”, trung sỹ Callen nói. Lát sau cô yêu cầu những người còn lại trong đội: “Tôi muốn tập trung vào những con tàu”. Họ đếm được 86 tàu các loại trong “vịnh” của đá Subi.
Hình ảnh các công trình Trung Quốc xây dựng trên các thực thể ở biển Ðông trên màn hình của P-8A Poseidon.
Tuy nhiên các căn cứ bên dưới trông như thành phố ma. Có vẻ chúng rất hoang vắng.
Khi chiếc phi cơ tuần thám của hải quân Mỹ bay tới đá Chữ Thập, camera quay được hình ảnh khoảng 10 chiếc xe đang chạy trên đường băng.
Chuyến bay từ Okinawa tới biển Đông và quay về mất 8 giờ, bằng một ngày làm việc thông thường. Sau khi chiếc phi cơ lượn vài vòng trên đá Vành Khăn, một trong các đảo nhân tạo lớn nhất, nó quay đầu hướng về phía bắc, nơi có đảo Okinawa và căn cứ Kadena.
Khi máy bay hạ cánh, các phóng viên có thể thấy vài chiếc P-8A Poseidon khác, trong đó có chiếc như mới hạ cánh hoặc chuẩn bị bay. Hình ảnh này củng cố điều mà hải quân Mỹ nói: nhiệm vụ giám sát biển Đông là thường xuyên và liên tục.