Thêm hàng ngàn tài khoản giao dịch
Sáng nay 8/8, tại buổi họp báo Chuyên đề Thị trường chứng khoán phái sinh do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức, ông Phạm Hồng Sơn - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, đến nay, các khuôn khổ pháp lý, quy chế quy trình để đảm bảo cho việc niêm yết, giao dịch, bù trừ thanh toán chứng khoán phái sinh đã được ban hành đầy đủ, đảm bảo cho thi trường có thể hoạt động một cách công khai, minh bạch và an toàn.
Về hàng hóa, khung pháp lý cho phép 3 loại hàng hóa là Hợp đồng tương lai chỉ số VN30, Hợp đồng tương lai chỉ số HNX30, Hợp đồng tương lai trái phiếu.
Tuy nhiên, theo ông Sơn, trên tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng, do là thị trường mới cần hạn chế rủi ro và có bước thử nghiệm nên sẽ áp dụng Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 trước, sau đó là HNX30 và tiếp theo mới là Hợp đồng tương lai trái phiếu.
“Chỉ số VN30 đã đủ cover vốn hóa của các cổ phiếu giao dịch trên sàn Giao dịch chứng khoán HOSE”, ông Sơn nhấn mạnh.
Hiện đã có 7 Công ty chứng khoán gồm SSI, VNDS, HSC, BSC, MBS, VPBS, VCSC đã được Trung tâm chấp thuận làm thành viên bù trừ.
Ông Dương Ngọc Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam cho biết, khoảng 2.000 tài khoản phái sinh đã mở tại 7 công ty chứng khoán này với số lượng thực vào khoảng 1.300 tài khoản.
Đại diện Trung tâm Lưu ký Chứng khoán cũng khẳng định, số lượng tài khoản phái sinh sẽ tăng lên khoảng từ 2.000 - 2.500 tài khoản vào ngày thị trường chính thức giao dịch.
Còn Phó chủ tịch UBCK Nhà nước cũng thừa nhận với việc yêu cầu những điều kiện khắt khe như công ty chứng khoán muốn tham gia phải có vốn trên 1.000 tỷ và đạt những chỉ số tài chính lành mạnh theo yêu cầu, chỉ có khoảng 15 công ty trên thị trường đáp ứng vốn và không phải tất cả đều đáp ứng những điều kiện khắt khe còn lại.
Về phương thức thanh toán, theo quy định cho phép sử dụng ký quỹ 80% bằng tiền mặt và 20% bằng cổ phiếu nhưng trước mắt thời kỳ đầu, chỉ cho thanh toán đủ 100% (của con số 10% ký quỹ) bằng tiền. Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã chấp thuận cho Vietinbank là ngân hàng chỉ định thanh toán cho phái sinh.
Muốn chơi CKPS, cần lưu ý gì?
Trên TTCK thế giới có 4 loại chứng khoán phái sinh gồm: hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng hoán đổi; hợp đồng quyền chọn.
Hợp đồng tương lai là sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên được niêm yết và giao dịch trên thị trường Việt Nam, mà cụ thể trong phiên 10/8 này sẽ là Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu VN30.
Việc giao dịch Hợp đồng đồng tương lai diễn ra tương tự so với giao dịch cổ phiếu. Nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch thông qua giao dịch khớp lệnh hoặc giao dịch thoả thuận.
Các Hợp đồng tương lai sẽ có bảng giá riêng biệt, nhà đầu tư dựa trên kỳ vọng của mình vào xu hướng của chỉ số có thể đặt lệnh và khớp lệnh để tham gia vào Hợp đồng tương lai.
Đối với cổ phiếu trên thị trường cơ sở, nhà đầu tư muốn mua cổ phiếu cần phải có đủ số tiền, và nhà đầu tư muốn bán cổ phiếu phải có đủ số cổ phiếu trước khi giao dịch.
Tuy nhiên, đối với Hợp đồng tương lai, nhà đầu tư không cần có đủ toàn bộ số tiền để tham gia vị thế mua, hoặc không cần nắm giữ tài sản cơ sở để tham gia vị thế bán mà sẽ thực hiện Ký quỹ và thanh toán hàng ngày.
Tương tự như cổ phiếu, nhà đầu tư kỳ vọng chỉ số tăng sẽ mua hợp đồng tương lai chỉ số, nhà đầu tư kỳ vọng chỉ số giảm sẽ bán hợp đồng tương lai chỉ số.
“Đểm khác biệt là các hợp đồng tương lai sẽ đáo hạn, do đó nhà đầu tư khi tham gia giao dịch cần lưu ý chọn hợp đồng có tháng đáo hạn phù hợp”, phụ trách một CTCK lưu ý.
Tại Việt Nam, TTCK PS sẽ mở cửa trước thị trường cơ sở 15 phút, tức là 8h45 và kết thúc cùng với TTCK cơ sở. Kết cấu gồm 3 phiên ATO – khớp lệnh liên tục – ATC. Cụ thể, các phiên khớp lệnh gồm có phiên buổi sáng từ 9h-11h30, từ 13h-14h30 và cuối cùng phiên đóng cửa ATC từ 14h30-14h45. Quy mô hợp đồng là 100.000 đồng x điểm chỉ số VN30.
Biên độ giao động giá, theo quy định là 7% tương ứng biên độ của Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), giá tham chiếu là giá thanh toán cuối ngày của ngày giao dịch liền trước hoặc giá lý thuyết, giới hạn vị thế áp dụng VN30. Giới hạn lệnh là 500 hợp đồng/lệnh.
Ngày giao dịch cuối cùng vào ngày thứ Năm thứ ba trong tháng đáo hạn. Trường hợp trùng ngày nghỉ sẽ được điều chỉnh lên ngày giao dịch liền trước đó. Ngày thanh toán cuối cùng vào ngày làm việc liền sau ngày giao dịch cuối cùng. Bước giá/đơn vị yết giá là 0,1 điểm chỉ số.
Tháng đáo hạn là tháng hiện tại, tháng kế tiếp, hai tháng cuối 02 quý tiếp theo. Ví dụ, tháng hiện tại là tháng 7, các tháng đáo hạn sẽ là tháng 7, tháng 8, tháng 9 và tháng 12.
Theo đại diện Sở GDCK Hà Nội (HNX), trong quá trình xây dựng TTCKPS, cùng với việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, chuẩn bị hạ tầng công nghệ, HNX đã phối hợp với Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) nghiên cứu thiết kế các mẫu hợp đồng phù hợp với sự phát triển của TTCKPS tại Việt Nam.
Liên quan đến những vấn đề nhà đầu tư quan tâm như phí giao dịch, thuế chứng khoán, theo đại diện UBCKNN, hiện về phí giao dịch tại Trung tâm lưu ký sẽ được tạm miễn nhằm khuyến khích thị trường, nhà đầu tư tham gia sản phẩm này, còn các công ty chứng khoán có thể tính phí như giao dịch cổ phiếu. Về thuế, cũng tạm tính như thuế chứng khoán và Bộ Tài chính sẽ sớm có văn bản hướng dẫn.