Việc chính quyền địa phương các xã này không kiểm soát chặt chẽ được việc khai thác cát lậu đã gây ra thất thu cho ngân sách và nhiều hệ lụy khác đối với môi trường sống của người dân.
Đùn đẩy trách nhiệm!
Hồ thuỷ lợi Cam Ranh trải rộng trên địa bàn các xã Cam Tân và Sơn Tân, huyện Cam Lâm. Tại lòng hồ này, lượng cát bồi tụ hàng năm từ các con suối như: Đá Giăng, Suối Cốc, Suối Valy... rất lớn. Bất chấp chỉ đạo của tỉnh Khánh Hoà về việc không được phép khai thác tài nguyên trái phép, hàng ngày các xe ben vẫn nối đuôi nhau chở cát ra khỏi các điểm khai thác ở lòng hồ này. Theo Công ty Khai thác công trình thuỷ lợi Khánh Hoà, việc khai thác cát trái phép trong phạm vi lòng hồ thuỷ lợi Cam Ranh của các cá nhân đã vi phạm Luật Thuỷ lợi, ảnh hưởng nghiêm trong đến công tác quản lý an toàn đập và hồ chứa.
Ngày 22/7, PV Tiền Phong tiếp tục đã trở lại hồ thuỷ lợi Cam Ranh và chứng kiến cảnh khai thác cát rầm rộ phía thượng nguồn tại khu vực Suối Cốc, thuộc địa phận xã Sơn Tân. Khi PV có mặt tại đây, hoạt động khai thác diễn ra vô cùng sôi động với đủ loại hình thức như dùng ghe sắt để bơm hút trên lòng hồ, bè mảng ghép từ những thùng phi nhựa gắn máy bơm để hút cát trên lòng suối cạn. Từ hoạt động bơm hút này, cát được máy xúc múc đổ lên thùng hàng loạt xe ben đang chờ sẵn. Với hàng chục lượt xe ra vào hàng ngày, lượng cát bị mang ra khỏi địa bàn chắc chắn sẽ lên tới con số hàng trăm m3. Một thiếu niên tham gia khai thác cát tại đây khi được hỏi đã cho biết mình đang làm việc cho một người đàn ông có biệt danh là Bảy Dần.
Đội quân khai thác cát lậu trên hồ thuỷ lợi Cam Ranh của ông Bảy Dần
Tuy nhiên, lãnh đạo UBND xã Sơn Tân lại cho biết có nhiều lần đi kiểm tra nhưng không “bắt quả tang” các đối tượng khai thác cát lậu này. Ông Đặng Văn Quan - Chủ tịch UBND xã Sơn Tân, xác nhận: Các ghe tàu hút cát tại thượng nguồn hồ thuỷ lợi Cam Ranh là của ông Lê Văn Dần (biệt danh Bảy Dần, SN 1961, có hộ khẩu tại thôn Vinh Bình, xã Cam Tân, huyện Cam Lâm). “Vào ngày 6/7 vừa qua, xã đã mời ông Dần lên làm việc, nhưng ông ấy không lên và cử đại diện làm việc với xã. Người đại diện của ông Dần nói rằng ông ấy hợp tác với Công ty 68 để khai thác cát trên hồ thuỷ lợi Cam Ranh, hứa 5 ngày nữa sẽ cung cấp hồ sơ đầy đủ cho xã”.
Theo ông Quan, hiện ông Dần đã ngừng việc hút cát trên hồ thuỷ lợi Cam Ranh theo chỉ đạo của xã và huyện. Nhưng khi chúng tôi đưa hình ảnh ghe tàu ông dần khai thác cát rầm rộ trên hồ thuỷ lợi này xem thì ông Quan lại phân trần: “Việc PV phản ánh chúng tôi cũng đã biết, nhưng khu vực lòng hồ do công ty thuỷ lợi quản lý nên xã không can thiệp được. Địa phương cũng đã kiểm tra nhiều lần, nhưng mỗi lần đi kiểm tra thì không phát hiện ra việc khai thác này và chỉ có máy móc tại hiện trường”.
Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Hùng - Phó văn phòng đại diện Cam Lâm - Công ty Khai thác công trình thủy lợi Khánh Hòa, cho biết: “Việc khai thác cát trái phép của một số cá nhân trên khu vực hai hồ thuỷ lợi Cam Ranh diễn ra từ lâu. Chúng tôi đã nhiều lần gửi thông báo cho các đơn vị liên quan và kết hợp với các xã đi kiểm tra, nhưng không hiểu sao cứ mỗi lần kiểm tra như vậy thì chỉ phát hiện được máy móc chứ không có người để làm việc. Chúng tôi chỉ phát hiện và thông báo cho chính quyền xã để xử lí chứ không không có chức năng lập biên bản vi phạm hay tạm giữ phương tiện vi phạm. Nhiều lần anh em đi kiểm tra còn bị những người làm cát đe dọa”.
Không xử lý được “ông trùm”?
Qua các tài liệu PV có được, ông Lê Văn D là người đứng ra tổ chức các bãi khai thác cát trên hồ thuỷ lợi Cam Ranh tại vị trí Suối Cốc, thuộc xã Sơn Tân. Ông này từng nhiều lần bị cơ quan công an ra quyết định xử phạt hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản: Ngày 18/12/2019, Công an huyện Cam Lâm ra quyết định xử phạt đối với hành vi khai thác cát không phép; đến ngày 7/1/2020, công an huyện tiếp tục ban hành quyết định xử phạt cũng với hành vi này.
Mới nhất, ngày 23/4/2020, Công an huyện Cam Lâm đã lập biên bản tạm giữ 2 bè và 1 xe tải đang có hành vi khai thác cát tại điểm khai thác của ông này. Ngày 22/7/2020, PV vẫn ghi nhận hoạt động tấp nập hút, xúc lên xe tại điểm khai thác này. Có điều lạ, việc vi phạm của ông D đã diễn ra nhiều năm nay nhưng sau mỗi lần xử phạt thì điểm khai thác này vẫn cứ tồn tại và tiếp tục vi phạm thách thức các cơ quan chức năng địa phương.
Khi trả lời câu hỏi của PV vì sao xe chở cát lậu từ hồ thuỷ lợi Cam Ranh ngang nhiên chạy qua địa bàn xã, ông Võ Ngọc Trung - Chủ tịch UBND xã Cam Tân, cho biết: “Tuyến đường liên xã qua địa bàn chúng tôi có nhiều xe chở cát từ xã Sơn Tân qua lại, nhưng công an xã không được quyền chặn xe nên chúng tôi chỉ ghi nhận và phản ánh lên cấp trên chứ không thể xử lý được”, ông Trung nói.
Trong lúc đó, ông Nguyễn Văn Hùng - Phó văn phòng phụ trách Văn phòng đại diện Cam Lâm, tiết lộ: “Muốn kiểm tra xử phạt hoạt động khai thác cát trái phép tại hồ Cam Ranh, đơn vị chúng tôi phải gửi công văn cho các xã đề nghị phối hợp để xử lý vì chúng tôi không có thẩm quyền xử phạt. Nhưng khi đoàn đến kiểm tra, các đối tượng khai thác cát đã ngầm báo cho nhau để ‘án binh bất động” nên không thể bắt quả tang để xử phạt”.