Lưỡi bản đồ
Lưỡi bản đồ thực ra là một tình trạng vô hại – hoàn toàn lành tính và không có liên quan với bất kì loại nhiễm trùng hay ung thư nào. Điều duy nhất không vui là nó khiến cho lưỡi bạn trông giống như… bản đồ.
Lưỡi bình thường được bao phủ bởi những “gai” thịt nhỏ mịn màu trắng hồng, được gọi là nhung mao, hay “rêu lưỡi”. Với lưỡi bản đồ, các đám trên bề mặt lưỡi bị mất nhung mao, vì thế trông chúng có màu đỏ và trơn nhẵn, với vùng rìa hơi gồ lên. Đôi khi những đám này liền ở chỗ này, hoặc di chuyển sang chỗ khác.
Ngoài sự khó chịu và “không đẹp” ra thì không có gì đáng lo ngại. Bệnh chỉ xảy ra ở 1 – 3% số người, nhưng có thể gặp ở bất cứ ai và bất cứ độ tuổi nào. Không ai thực sự biết chắc về nguyên nhân gây ra lưỡi bản đồ, nhưng đa phần bệnh sẽ tự khỏi. Trong một số ít trường hợp nếu bệnh khiến lưỡi nhạy cảm và đau, bác sĩ răng hàm mặt có thể kê đơn thuốc giảm đau, thuốc chống viêm hoặc chế phẩm bổ sung.
Lưỡi mọc “lông” đen
Có lẽ “xấu xí” nhất trong số những tình trạng gặp ở lưỡi, chứng bệnh này khiến lưỡi bạn như được phủ một lớp lông đen. Tuy nhiên tình trạng này vô hại và chỉ là tạm thời.
Biểu hiện rêu đen ở lưỡi bắt nguồn từ việc có quá nhiều vi khuẩn hoặc nấm men phát triển trong miệng, dẫn đến tích tụ trên các nhu mao, khiến cho các nhung mao mọc lên và dài ra thay vì rụng đi như bình thường, tạo thành những nhú giống như sợi lông có thể dài gấp 15 lần nhung mao bình thường.
Có một số yếu tố nguy cơ khiến lưỡi mọc “lông” đen - vệ sinh răng miệng kém, hút thuốc lá, uống nhiều cà phê, bị mất nước và sử dụng kháng sinh. Bệnh sẽ hết cùng với việc vệ sinh răng miệng đơn giản. Chải răng thật kỹ và vệ sinh lưỡi thật kỹ là cách tốt nhất để phòng ngừa căn bệnh này, cùng với uống nhiều nước. Và cùng với cả cơ thể, lưỡi của bạn sẽ rất biết ơn nếu bạn bỏ thuốc lá.
Nứt lưỡi
Tình trạng này được mô tả là lưỡi có những đường rãnh hoặc đường nứt ở mặt trên. Những đường nứt này có độ sâu khác nhau, mặc dù thường có một đường nứt nổi bật ở giữa lưỡi.
Chứng nứt lưỡi gặp ở khoảng 5% dân số, mặt dù phổ biến hơn ở nam giới và khi có tuổi. Chứng nứt lưỡi cũng xuất hiện ở khoảng 80% số trẻ bị hội chứng Down.
Nguyên nhân khiến lưỡi bị nứt còn chưa rõ, nhưng đây cũng là tình trạng vô hại, không gây triệu chứng và thực sự không cần điều trị.
Bạch sản (Leukoplakia)
Bạch sản là từ dùng để chỉ những đám màu trắng dày tạo thành ở mặt trong của má, nướu răng và lưỡi. Những đám này không thể cạo sạch được. Giống như hầu hết các bệnh lưỡi khác, các bác sĩ chưa biết nguyên nhân trực tiếp nào gây ra bạch sản, nhưng thuốc lá đã được “chỉ mặt gọi tên” là thủ phảm chính.
Bạch sản bình thường không nguy hiểm, nhưng nó có thể là dấu hiệu sớm của ung thư. Có nhiều trường hợp ung thư xảy ra gần vùng bị bạch sản, vì thế tốt nhất là nên đi khám nếu bạn thấy những triệu chứng này.