Những thôn bản bình yên thơ mộng, phong cảnh hữu tình
Du Già là một xã phía nam của huyện Yên Minh (Hà Giang), cách trung tâm huyện khoảng 54 km và cách thành phố Hà Giang khoảng 70 km. Xã có diện tích 67,84 km², với dân số năm 2022 là 9.175 người. Mật độ dân số đạt 135 người/km². Xã Du Già có 14 thôn bản. Kinh tế chủ yếu là phát triển nông nghiệp và du lịch.
Du Già hấp dẫn du khách bởi cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, thơ mộng như chốn "bồng lai tiên cảnh" của sông núi, mây trời. Nằm dưới chân núi là những bản làng bình yên của người Tày, Mông. Những thửa ruộng bậc thang trên nương cao hay ven theo các con suối tô điểm thêm vẻ hiền hòa, thơ mộng của bản làng vùng cao.
Những bản làng bình yên thơ mộng ở Du Già.
Không chỉ được hòa mình vào với thiên nhiên, du khách đến với Du Già còn có thể tắm mát trên dòng thác Ba Tiên (thôn Thâm Luông) quanh năm đổ nước trắng xóa. Địa điểm này trong vài năm trở lại đây là điểm đến không thể bỏ qua có khách nước ngoài khi đến với Hà Giang.
Homestay, công trình kiên cố xây 'mọc' tùm lum
Với sự phát triển, cùng lượng du khách đến với Du Già ngày một đông, xã vùng cao này hiện đối mặt với tình trạng xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, đất trồng cây hàng năm. Tình trạng homestay, công trình kiên cố thi nhau 'mọc' lên, như những 'con sâu ăn lá' trên mảng xanh của núi rừng.
Theo quan sát của phóng viên, ngay tại thác Ba Tiên, một căn nhà sàn được dựng lên và thuộc sở hữu của chính trưởng thôn Thâm Luông. Trao đổi với phóng viên, ông chủ công trình nói rằng, đó chỉ là một căn chòi. Tuy nhiên, kiểm tra của chính quyền xã cho thấy, căn nhà hoàn toàn dựng trái phép trên đất nông nghiệp.
Xuôi theo dòng suối về phía hạ lưu và trung tâm xã Du già, hàng loạt công trình xây dựng kiên cố, homestay trái phép khác được cơ quan chức năng thống kê. Theo đó, trên địa bàn xã Du Già, có 58 trường hợp vi phạm về đất đai, xây dựng. Trong đó, gần 20 công trình nhà hàng, homestay xây dựng trên đất lúa, đất trồng cây hàng năm khác…
Thác Ba Tiên (xã Du Già), nơi thu hút nhiều khách Tây.
Các công trình xây dựng vi phạm chủ yếu nằm ở thôn Cốc Pảng, thôn Thâm Luông, với mức độ vi phạm từ vài trăm m2 đến hàng nghìn m2 đất. Thời điểm vi phạm từ năm 2018 trở lại đây.
Điển hình như hộ gia đình bà Vương Ngọc La (thôn Cốc Pảng) với điểm kinh doanh nhà hàng, homestay (Du Già Lô Lô). Gia đình bà La đã xây dựng nhà sàn trái phép trên đất lúa với diện tích hơn 400m2. Đây là một trong những cơ sở kinh doanh homestay có quy mô lớn với một nhà sàn phục vụ ăn uống, giải khát và khoảng hơn 10 phòng nghỉ.
Trường hợp khác, hộ ông Vũ Trần Định (thôn Cốc Pảng) xây dựng homestay lấy tên The Hill. Ông Định đã xây dựng trái phép một nhà sàn trên đất trồng cây hàng năm khác. Ngoài ra, cơ sở này còn đang kinh doanh khoảng 15 phòng nghỉ trên diện tích hơn một ha đất nông nghiệp.
Nhiều hộ còn xây dựng trái phép trên đất rừng sản xuất như: gia đình ông Nguyễn Văn Tuấn (thôn Na Liên), với nhà 2 tầng trên diện tích 200 m2; ông Hoàng Văn Thụ (thôn Thâm Luông) với nhà sàn trên diện tích 120 m2…
Ngoài tình trạng xây dựng trái phép, xã Du Già còn có việc mua bán đất không thông qua chính quyền địa phương. Những giao dịch như thế này tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự và khiếu nại, tố cáo…
Hàng loạt homestay đã và đang xây dựng trái phép tại Du Già.
Người đứng đầu phải biết, xử lý vi phạm
Trao đổi với phóng viên báo Tiền Phong, ông Hoàng Minh Trường, Chủ tịch UBND xã Du Già thừa nhận, từ năm 2018 đến nay trên địa bàn xã có nhiều hộ dân vi phạm trong việc xây dựng công trình nhà ở, nhà hàng, homestay trên đất nông nghiệp.
Lý giải về tình trạng trên, ông Trường cho rằng, những năm gần đây tại xã Du Già du lịch đã manh nha phát triển và để đáp ứng nhu cầu ăn uống, nghỉ ngơi của du khách nhiều hộ gia đình đã tự ý xây dựng nhà hàng, homestay trên đất không được phép xây dựng.
Ông Trường cũng thông tin, địa phương từng nhiều lần đề nghị tiến hành cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân, nhất là những diện tích đất có trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nhưng chưa được cấp có thẩm quyền quan tâm, giải quyết.
Trước vấn đề nóng về đất đai, trật tự xây dựng tại xã Du Già, ông Hoàng Anh Tuấn - Quyền Chủ tịch UBND huyện Yên Minh khẳng định với PV Tiền Phong: Vi phạm về đất đai và trật tự xây dựng trên địa bàn xã Du Già không có yếu tố khách quan. Những vi phạm này người đứng đầu ở xã phải biết và xử lý. Trường hợp vướng mắc, vượt thẩm quyền phải báo cáo cấp trên để có hướng giải quyết.
Quyền Chủ tịch UBND huyện Yên Minh cũng thông tin, huyện đã chỉ đạo Thanh tra huyện vào cuộc. Quan điểm của huyện nếu phát hiện vi phạm sẽ kiên quyết xử lý nghiêm theo quy định.
Một số hình ảnh các homestay, công trình xây dựng trái phép ở Du Già:
Theo UBND xã Du Già, bên thác nước Ba Tiên có một nhà sàn, được xác định là của Trưởng thôn Thâm Luông ông Thào Nhè Chứ.
Cách thác nước không xa là địa điểm dừng chân được UBND xã Du Già ký hợp đồng cho Hợp tác xã Tân Thành thuê kinh doanh. Tuy nhiên, tại đây, một nhà sàn được xây dựng trái phép và đang có tranh chấp về quyền sở hữu, mua bán. Huyện Yên Minh đang yêu cầu các bên nhanh chóng giải quyết, đảm bảo an ninh, an toàn và trật tự.