Lầu ông Hoàng là di tích tham quan nằm trên một trong năm ngọn đồi đẹp ở phường Phú Hài, thành phố Phan Thiết.
Nhếch nhác và xuống cấp là những hình ảnh mà PV Báo Tiền Phong ghi nhận tại di tích tham quan Lầu ông Hoàng.
Nằm trên đồi Bà Nài, cách trung tâm thành phố Phan Thiết khoảng 7km, Lầu ông Hoàng bao gồm quần thể đồi núi, sông biển, chùa tháp. Tạo thành khu danh lam thắng cảnh nổi lên với ngọn núi Cố tương đối cao và 4 ngọn đồi nhấp nhô ra biển.
Tòa biệt thự được khởi công xây dựng ngày 21/9/1911 với quy mô 13 phòng rộng cùng nhiều tiện nghi phụ trợ như: máy phát điện đặt dưới tầng hầm, bể chứa nước có thể dùng đủ cả năm. Tên gọi Lầu ông Hoàng xuất phát từ cách gọi dân dã của người dân về sự sang trọng của vị công tước người Pháp cư ngụ ở đây. Ảnh: MXH.
Vì đây là vị trí chiến lược quân sự quan trọng có thể quan sát và khống chế cả một vùng rộng lớn nên thời kháng chiến chống Pháp, Lầu ông Hoàng bị phá bỏ nhằm tránh để nơi này rơi vào tay địch.
Qua thời gian, biệt thự đã dần trở nên hoang sơ và xuống cấp.
Ngày 14/6/1947, Đại đội Hoàng Hoa Thám, Trung đoàn 82 Bình Thuận đã tiêu diệt hoàn toàn cứ điểm Lầu ông Hoàng. Đây được xem là trận đánh điển hình của lực lượng vũ trang Bình Thuận trong kháng chiến chống thực dân Pháp.
Bên trong Lầu ông Hoàng đã hư hỏng chỉ còn là phế tích.
Ông Phan Anh (trú phường Phú Hài, thành phố Phan Thiết) cho biết: "Nhiều năm trở lại di tích này được nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến rất đông, tuy nhiên thời gian gần đây có một số bộ phận người dân địa phương có ý thức chưa tốt lên đây tổ chức ăn uống xả rác rất nhếch nhác. Việc làm này cũng góp phần làm xấu đi trải nghiệm của khách du lịch khi tới đây".
Ngày nay, phần lớn công trình đã bị mất dấu vết. Nhiều người đến đây đã lầm tưởng cụm lô cốt quân sự với nhiều lỗ châu mai lỗ chỗ vết đạn còn sót lại.
Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Thuận đã lập báo cáo đề xuất lên Sở Kế hoạch - Đầu tư tỉnh xem xét, phê duyệt đầu tư xây dựng lại điểm Du lịch văn hoá Lầu Ông Hoàng. Dự kiến tổng mức đầu tư dự án gần 10 tỷ đồng nằm trong kế hoạch đầu tư công trình với thời gian thực hiện dự án 3 năm, từ năm 2021 - 2023. Cho đến cuối 2024, phương án đầu tư trên chỉ nằm trên giấy tờ và chưa có dấu hiệu duy tu, sửa chữa.