Điểm danh diễn biến nóng 2016
Phát biểu tại buổi tọa đàm về thị trường ngày 23/12, ông Vũ Bằng, Chủ tịch UBCKNN đánh giá: năm 2016 là năm có nhiều biến động bất thường nhưng thị trường đã đạt được kết quả tích cực với việc trở thành TTCK đứng trong 5 nước có mức tăng trưởng lớn nhất thế giới. Vốn hóa thị trường đạt 1.923 nghìn tỷ đồng, chiếm 46% GDP, tăng 40%; thanh khoản cải thiện mạnh, quy mô giao dịch bình quân đạt 6.888 tỷ đồng/phiên, tăng 39% cuối năm 2015. “Huy động vốn đạt 348.000 tỷ đồng, tăng 54%, mức tăng kỷ lục. Dù tháng 10-11 khối ngoại rút ròng tương đối lớn nhưng sang đầu tháng 12 dòng vốn nước ngoài đổ vào cả trái phiếu và cổ phiếu đã tăng nhẹ trở lại. Tính chung cả năm dòng vốn nước ngoài vào nhiều nhất trong 5 năm qua”, ông Bằng cho biết.
Điểm danh lại những “sự kiện nóng” của thị trường năm 2016, TTCK Việt Nam liên tục chứng kiến những cú sốc bất ngờ từ bên ngoài có tác động mạnh mẽ chưa từng thấy. Đó là các sự kiện rất ít nhà đầu tư nghĩ tới khả năng xảy ra như sự kiện TTCK Trung Quốc ngắt giao dịch ngày mùng 1 tháng 4, sự kiện Anh rời khỏi EU (Brexit) ngày 24/6, kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 9/11. Hầu hết các sự kiện này đều tác động đến TTCK Việt Nam và dẫn đến hoạt động bán tháo, dù chỉ là những biến động từ bên ngoài. Ngày 24/6, Vn-Index có lúc sụt giảm 5,47%, ngày 9/11 giảm sâu nhất 3%, tuy nhiên do nền tảng của thị trường vẫn tốt nên phục hồi ngay sau đó.
Ngày 16/9, Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố hình sự “Trần Hữu Tiệp cùng đồng bọn lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Hà Nội và các tỉnh. Ngày 19/9, Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt bị can để tạm giam với Trần Hữu Tiệp - Chủ tịch HĐQT CTCP Mỏ và Xuất nhập khẩu khoáng sản miền Trung (mã MTM). Trước đó ngày 20/6, Sở GDCK Hà Nội đã quyết định buộc 31 triệu cổ phiếu MTM phải tạm ngừng giao dịch tại sàn Upcom với lí do bảo vệ nhà đầu tư.
Tại thời điểm bị tạm ngừng, cổ phiếu MTM chỉ còn 2.600 đồng/cổ phiếu, mất 80% giá trị so với lúc chính thức lên sàn. Sự kiện MTM đã cảnh báo một dạng rủi ro mới xuất hiện, đó là khả năng lừa đảo có chủ đích khi đưa một doanh nghiệp không còn hoạt động, tài sản không có thật lên sàn chứng khoán, lợi dụng những quy định thông thoáng nhằm trục lợi.
Kỳ vọng hút tiền tươi
Theo Chủ tịch Vũ Bằng, năm 2016 cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước qua TTCK đạt 30.000 tỷ đồng, đứng thứ 2 trong vòng 20 năm qua chỉ đứng sau mức 50.000 tỷ đạt được trong năm trước. Điểm đáng chú ý là trong năm nay TTCK đã bán được doanh nghiệp lớn và thu hút được dòng vốn nước ngoài. “Đây là dòng vốn tiền tươi thóc thật, bổ sung hỗ trợ cho thị trường. Riêng đợt thoái vốn Vinamilk đã giúp thu về 500 triệu USD hỗ trợ tỷ giá và sức cầu thị trường”, ông Bằng nói.
Về hoạt động thanh tra, theo vị lãnh đạo ủy ban, năm 2016 vụ việc cổ phiếu MTM phát sinh vừa gây sốc thị trường, nhưng cũng là bài học để cơ sở điều chỉnh triển khai các giải pháp, chỉ đạo HNX có cấu trúc lại UPCoM. Hiện, UBCK đã có nhiều biện pháp hỗ trợ thị trường như ban hành nghị định về đầu tư kinh doanh, thanh tra xử phạt, quản trị công ty”, lãnh đạo ủy ban nhấn mạnh.
Ông Lê Minh, đại diện Công ty Quản lý quỹ VFM nhìn nhận: Năm 2016 chúng ta có 2 quãng thời gian yên ổn rất ngạc nhiên từ quý 1 đến quý 2 (các chỉ số lớn liên quan đến tỷ giá; lãi suất, lạm phát rất là đẹp). Điều này xuất phát từ Ngân hàng Nhà nước bắt đầu áp dụng tỷ giá trung tâm ngay từ đầu năm. Tuy nhiên, 2017 là năm bận rộn với công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ rút vốn và nhìn trên tổng quan chúng ta đang khó khăn nhiều hơn thuận lợi (đang trong giai đoạn khoảng trống về chính sách) do chúng ta đang phụ thuộc quá nhiều vào tác động bên ngoài. “Đặc biệt thời điểm tới khi nhà đầu tư chuyển tiền về nước (niên hạn tài chính tháng 4) dòng tiền kiều hối thấp kỷ lục 9 tỷ USD; vốn FDI hiện giải ngân tốt nhưng đăng ký bắt đầu thấp”, ông Minh lưu ý.
Nói về xu hướng và khó khăn năm 2017, ông Vũ Bằng chỉ ra sự lên giá của đồng USD và lãi suất VND, diễn biến tăng lãi suất của Mỹ và sự dịch chuyển dòng vốn ngoài. “Đây là xu thế phải chấp nhận để theo dõi một cách chặt chẽ. Nếu Ngân hàng Nhà nước nhà nước có ứng xử khéo léo và các cải cách tiếp tục như năm vừa qua thì xu hướng dòng tiền có thể không biến động mạnh và có thể có cách để hóa giải việc này. Các năm vừa qua, TTCK đã tăng trưởng nhiều năm nên dư địa năm 2017 không còn nhiều”, vị lãnh đạo ủy ban khẳng định.