Năm 1871, Hoàng Phi Hồng kết hôn với La Thị, con gái một gia đình bình dân ở Tây Thành, Quảng Châu. Người vợ này qua đời chỉ sau 3 tháng chung sống với võ sư họ Hoàng.
Năm 1872, Hoàng Phi Hồng kết hôn với Mã Thị, con gái người bán muối ở Quảng Châu. Mã Thị sinh cho Hoàng Phi Hồng hai con trai (Hoàng Hán Lâm, Hán Sâm) cùng hai con gái, nhưng sau bà đổ bệnh qua đời. Hoàng Phi Hồng khổ đau khôn xiết, rơi nhiều nước mắt vì khóc thương vợ. 10 năm sau, ông đi bước nữa.
Chân dung Mạc Quế Lan, vợ thứ 4 của Hoàng Phi Hồng.
Năm 1892, Hoàng Phi Hồng lấy Sầm Thị, sinh hai con trai (Hán Khu, Hán Di), sau đó sinh bệnh và qua đời. Sau sự kiện này, Hoàng Phi Hồng thề không lấy ai nữa. Thế nhưng, khi hơn 60 tuổi, ông lại yêu một cô gái 19 tuổi có tên Mạc Quế Lan và cả hai nên vợ nên chồng.
Vị "nhất đại tông sư" lúc đó 64 tuổi đã nên duyên vợ chồng cùng Mạc Quế Lan 19 tuổi vào năm 1915, ông phải làm lễ "nạp thiếp" (lấy vợ bé) để tránh "vận xui" trước đó.
Với ba lần lấy vợ nhưng cả ba đều không may lâm bệnh qua đời sớm, vì vậy khiến Hoàng Phi Hồng từng bị người đời đồn thổi khi cho rằng, ông là người "sát vợ". Hồng cũng là người Á Đông, ông không thể không tin vào quan niệm duy tâm này được.
Mạc Quế Lan (giữa) đánh giá người con trai Hoàng Hán Di (trái) của trai Sầm thị là có ngoại hình giống Hoàng Phi Hồng nhất.
Khi lấy Mạc Quế Lan, gia tộc họ Hoàng đã tổ chức nghi lễ cưới gả hết sức cẩn thận. Ngoài ra, trong xưng hô vợ chồng giữa Hoàng Phi Hồng và Mạc Quế Lan cũng được cả hai kiêng kỵ và tuân thủ nghiêm ngặt, bà chỉ được phép xưng là thiếp chứ không được xưng là vợ.
Lúc đó, nhiều người tin rằng, những việc làm trên đã giúp Mạc Quế Lan sống thọ hơn so với 3 vợ trước của Hoàng Phi Hồng. Bà qua đời năm 1982 và hưởng thọ 90 tuổi. Đáng tiếc, bà không thể có con.
Chuyện tình Hoàng Phi Hồng trên màn ảnh
Trên màn ảnh, khán giả vẫn quen thuộc với hình ảnh nhân vật người vợ thứ tư của Hoàng Phi Hồng có tên là Thập Tam Di. Khán giả cũng tin rằng, Mạc Quế Lan chính là nguyên mẫu của nhân vật Thập Tam Di trên màn ảnh.
Nhân vật Thập Tam Di (phiên bản Quan Chi Lâm) được coi là hình tượng người vợ thứ 4 ngoài đời thực của Hoàng Phi Hồng.
Tuy nhiên, theo tiết lộ của chính Mạc Quế Lan, tình cảm Hoàng Phi Hồng dành cho bà rất bình thường, không có chuyện lãng mạn, sâu sắc như trên phim.
Theo đó, năm bà mới 19 tuổi đã được gả cho Hoàng Phi Hồng khi ông đã hơn 60 tuổi. Khoảnh cách tuổi tác cũng ảnh hưởng đến chuyện tình cảm mặn nồng và lãng mạn như các cặp đôi trẻ khác. Hai người sống với nghĩa vợ chồng hơn là tình cảm nam nữ.
Mạc Quế Lan khi về già.
Thực tế, nhân vật Thập Tam Di chỉ là sản phẩm hư cấu của điện ảnh nhưng vẫn có nhiều nét tương đồng với Mạc Quế Lan. Cả hai đều là vợ thứ 4 của Hoàng Phi Hồng, yêu thích và được học võ thuậtt từ nhỏ, đều là những nữ võ công có hạng, không có con. Chỉ khác ở chỗ, Thập Tam Di là phụ nữ Tây học, từng du học ở nước ngoài, sở hữu ngoại hình duyên dáng, nữ tính, đẹp sắc nước hương trời.
Trong khi Mạc Quế Lan ngoài đời không được coi là một phụ nữ có sắc, bà xuất thân mồ côi từ nhỏ, được gia đình nhà chú nhận về nuôi và luyện tập kungfu tại võ đường. Tính cách Quế Lan cũng khá mạnh mẽ, nam tính và hiếu thắng.
Tâm Lan (trái) và A Xuân (phải) chỉ là những bóng hồng tri kỷ chứ không phải vợ của Hoàng Phi Hồng ngoài đời thực.
Phần nhiều phim nói về Hoàng Phi Hồng đều nhắc đến nhân vật Thập Tam Di, vợ thứ tư của ông, thay vì khắc họa những bà vợ còn lại. Mới đây, trong bộ phim Hoàng Phi Hồng: Bí ẩn một huyền thoại (2014) có nhắc đến hai người đẹp như những người tình của vị võ sư này (Bành Vu Yến thủ vai) là đả nữ A Xuân (Vương Lộ Đan) và kiều nữ Tâm Lan (Angelababy).
Tuy nhiên, cả hai đều chỉ được khắc họa là những bóng hồng trong đời của vị nhất đại tông sư chứ không phải với tư cách là những bà vợ có thật trong lịch sử của ông.