Mỗi nhân khẩu nộp 200 nghìn đồng
Trung tuần tháng 7, nhiều hộ dân ở xã Quang Trung, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình tìm đến báo Tiền Phong phản ánh về việc xã này tuỳ tiện ra nghị quyết HĐND, sau đó ra phiếu thu, “bắt ép” mỗi nhân khẩu nộp 200 nghìn đồng để xây dựng trường tiểu học xã Quang Trung. Cùng với phản ánh, người dân cung cấp các phiếu thu được UBND xã đóng dấu đỏ. Theo người dân ở đây, mặc dù biết cách làm này là vi phạm các quy định hiện hành nhưng do ngại “va chạm” với chính quyền nên các hộ vẫn chấp hành, chỉ một phần kiên quyết không đóng, yêu cầu xã phải làm đúng quy định.
Tuy nhiên, khi làm việc với UBND xã Quang Trung, phóng viên ngỡ ngàng trước vẻ bình thản của lãnh đạo xã này khi đề cập việc thu tiền của người dân.
Không giấu giếm, cả Chủ tịch HĐND Nguyễn Văn Hải và Chủ tịch UBND xã Vũ Văn Tuyến xác nhận việc HĐND xã ra nghị quyết vận động người dân đóng góp 200 nghìn đồng/ một khẩu xây dựng trường là có thật. Nghị quyết này được thông qua tại Kỳ họp thứ năm, nhiệm kỳ 2016-2021 ngày 20/1/2018. Để triển khai nghị quyết, từ đầu tháng 7 vừa qua, xã Quang Trung đã cử cán bộ xuống các thôn viết phiếu thu tiền. Qua tổng hợp của bộ phận kế toán xã, hết ngày 7/7 có 2.325 hộ/2.469 hộ nộp tiền với tổng số tiền khoảng 1,2 tỷ đồng, còn lại 144 hộ dân vì nhiều lý do khác nhau chưa nộp tiền.
Trả lời phóng viên, Chủ tịch UBND xã Quang Trung Vũ Văn Tuyến nêu lý do địa phương đang chịu sức ép rất lớn khi xã đã được công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới nhưng trường thì đang xuống cấp nghiêm trọng. Tuy đã hoàn thành chương trình xây dựng Nông thôn mới, nhưng do đang nợ 5,4 tỷ đồng xây dựng cơ bản, nên theo qui định không được tỉnh hỗ trợ kinh phí khi về đích Nông thôn mới. Xã bí bách buộc phải ra nghị quyết để triển khai thu tiền của người dân trên địa bàn để có nguồn xây dựng phòng học.
Tay không bắt giặc
Có mặt tại trường Tiểu học xã Quang Trung, phóng viên càng giật mình hơn với cách làm tuỳ tiện của địa phương này. Mặc dù mới đang triển khai thu tiền của các hộ dân, lãnh đạo xã cũng xác nhận trong tay chưa có đồng kinh phí nào, nhưng trên thực địa nhà thầu đã làm xong móng và đang đổ khung cột bê tông xây dựng dãy lớp mới gồm 12 phòng học. Tổng dự toán xây trường khoảng 6 tỷ đồng.
Theo ông Nguyễn Văn H, một người dân ở thôn Trà Đồng, xã Quang Trung “Từ đầu năm đã thấy họ rục rịch dỡ bỏ trường cũ. Đến cách đây hơn 2 tháng thì bắt đầu đào móng, khởi công, chẳng ai thấy thông báo mở thầu, đấu thầu gì. Dân lúc đầu vẫn tưởng có dự án xây trường, gần đây thấy xã thu tiền mới biết họ xây bằng tiền của dân”.
Đặt câu hỏi với Chủ tịch UBND xã Quang Trung, hiện nhà thầu đang bỏ tiền trước ra làm, trong tình huống không cân đối được số kinh phí hơn 6 tỷ đồng theo dự toán xã lập, thì lấy đâu ra nguồn thanh toán cho nhà thầu? Ông Tuyến thản nhiên cho biết, xã chỉ trông vào việc đấu giá khoảng 1.000 m2 đất trên địa bàn và tiền hỗ trợ 150 triệu đồng/một phòng học từ ngân sách tỉnh theo qui định hiện hành. Ngoài ra, vẫn phải tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân đóng góp theo như nghị quyết.
Về các thủ tục pháp lý liên quan đến xây dựng, vị chủ tịch này khẳng định đã xin phép và được cấp phép đầy đủ. Tuy nhiên, sự “đầy đủ” này thể hiện trên giấy tờ cung cấp cho phóng viên càng cho thấy UBND xã tùy tiện, thậm chí có dấu hiệu vi phạm các quy định về đấu thầu, xây dựng, có dấu hiệu thông thầu. Cụ thể, toàn bộ hồ sơ thể hiện sự “đồng ý” chỉ gồm 2 công văn của UBND huyện Kiến Xương trả lời về tờ trình của UBND xã Quang Trung về việc xã này xin hạ giải trường cũ và xây trường mới.
Ở công văn thứ nhất do Phó Chủ tịch UBND huyện Kiến Xương Đặng Văn Tính ký ngày 10/1/2019 mới chỉ đồng ý với chủ trương xây trường, đồng thời yêu cầu xã phải cân đối được nguồn vốn, thực hiện đầy đủ trình tự pháp lý đầu tư, xây dựng, đảm bảo tránh nợ đọng. Công văn thứ hai do Chủ tịch UNND huyện Kiến Xương Vũ Mạnh Thía ký ngày 3/6/2019 cho phép thanh lý tài sản để hạ giải các phòng học cũ đã xuống cấp. Ngoài ra, không hề có quyết định đầu tư, cho phép xây dựng, càng không có kết quả đấu thầu, giấy phép xây dựng…
Trả lời phóng viên về những vấn đề trên, ông Đặng Văn Tính, Phó Chủ tịch UBND huyện Kiến Xương xác nhận việc huyện này có đồng ý với chủ trương cho phép xã Quang Trung xây dựng trường tiểu học theo hướng cho xã chuyển đổi, bán 1.000 m2 đất để lấy nguồn. Tuy nhiên, việc này mới dừng ở chủ trương chứ chưa có quyết định cụ thể. Huyện cũng chỉ mới ra quyết định cho hạ giải, thanh lý trường cũ chứ chưa nắm được việc xã đã tự ý xây trường mới.
Về việc ra nghị quyết, bổ đầu thu tiền dân ở xã Quang Trung, ông Tính cho biết dù ủng hộ xã hội hóa để lấy nguồn kinh phí nhưng “đây là hành động chưa thấu tình đạt lý. Xã phải chịu trách nhiệm về vấn đề này”.
Theo Phó chủ tịch UBND huyện Kiến Xương (tỉnh Thái Bình) Đặng Văn Tính, huyện cũng chỉ mới ra quyết định cho hạ giải, thanh lý trường cũ chứ chưa nắm được việc xã đã tự ý xây trường mới. Về việc ra nghị quyết, bổ đầu thu tiền dân ở xã Quang Trung, ông Tính cho biết dù ủng hộ xã hội hóa để lấy nguồn kinh phí nhưng “đây là hành động chưa thấu tình đạt lý. Xã phải chịu trách nhiệm về vấn đề này”.