Chiều 23/7, tại phiên tòa sơ thẩm của TAND TPHCM, HĐXX tiến hành xét hỏi 3 bị cáo được xác định là chủ mưu và có chức vụ quyền hạn cao nhất trong vụ sai phạm xảy ra tại Ngân hàng Phương Nam.
Dương Thanh Cường (nguyên Tổng giám đốc Công ty CPXD TM Bình Phát) khai rằng cáo trạng nêu đúng hành vi của bị cáo. Dương Thanh Cường chỉ đề nghị HĐXX xem xét giá vàng vào thời điểm xảy ra vụ án, trên cơ sở đó tính đúng thiệt hại của vụ án.
Phan Huy Khang (nguyên Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Phương Nam) khai rằng, vào thời điểm cho Dương Thanh Cường vay tiền, có thế chấp 23 GCN QSDĐ dù các tài sản này chưa hoàn thiện về mặt thủ tục, pháp nhân, nhưng luật không cấm cho vay.
Mặt khác khi cho vay, ngân hàng cũng tiến hành nhiều động tác nghiệp vụ liên quan, trong đó phần thủ tục có đủ ý kiến các thành viên Hội đồng tín dụng ...
Trong khi đó, trả lời HĐXX, bị cáo Trầm Bê (Cựu Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Phương Nam) cho biết, ở lần vay đầu tiên có đủ thủ tục, do các cấp dưới trình lên và Bê ký duyệt.
“Tôi làm kinh doanh, thấy có tài sản thế chấp với lại cấp dưới làm hết các thủ tục thì tôi cho vay thôi”, Trầm Bê trả lời HĐXX.
Về 2 lần vay còn lại, Trầm Bê giải thích: "Chủ yếu lần cho vay đầu thôi, chứ 2 hợp đồng sau có sẵn mẫu và hồ sơ thì cứ cho vay chung bộ hồ sơ và làm thủ tục cho vay để đáo hạn".
Cho rằng đến nay ngân hàng không bị thiệt hại, Trầm Bê đề nghị HĐXX được thay Dương Thanh Cường khắc phục khoản nợ hơn 170 tỷ đồng của ông này tại Agribank. Đồng thời, các cơ quan tố tụng giao 23 GCN QSDĐ cho Ngân hàng Sacombank (Ngân hàng Phương Nam sáp nhập vào Ngân hàng Sacombank từ ngày 01/10/2015) để khắc phục toàn bộ thiệt hại 505 tỷ đồng trong vụ án ông và đồng phạm đang bị truy tố.
Theo hồ sơ vụ án, Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự TPHCM định giá 23 GCN QSDĐ hiện tại trị giá khoảng 582 tỷ đồng và đang được kê biên để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án cho các ngân hàng liên quan.
Cơ quan CSĐT Bộ Công an và Viện KSND tối cao cũng đề nghị HĐXX xác định phần giá trị dôi ra của 23 GCN QSDĐ này, sau khi thi hành án khoảng 171 tỷ đồng cho Agribank, thì phần còn lại sẽ đảm bảo thi hành án cho Ngân hàng Phương Nam. Số tiền thiệt hại còn lại của Ngân hàng Phương Nam sẽ do Dương Thanh Cường, Trầm Bê và đồng phạm liên đới bồi thường.
“Bị cáo có đơn xem xét để nộp 171 tỷ đồng, bị cáo đã nộp thực tế chưa?” – Chủ tọa phiên tòa hỏi.
Trầm Bê trả lời "xin nhưng đâu dám nộp vì chưa được trả lời là có được giao 23 GCN QSDĐ không". Trầm Bê giải thích thêm, nếu ông nộp 171 tỷ đồng để lấy 23 GCN QSDĐ thì dư sức "khắc phục hậu quả".
Sáng cùng ngày, đại diện VKS công bố cáo trạng. Theo đó, Ngân hàng TMCP Phương Nam do Trầm Bê là Chủ tịch Hội đồng tín dụng, Phó Chủ tịch HĐQT. Công ty cổ phần xây dựng và thương mại Bình Phát (Cty Bình Phát) và Công ty TNHH sản xuất, xây dựng và thương mại Thanh Phát (Cty Thanh Phát) đều do Dương Thanh Cường lập ra và điều hành.
Tháng 10/2007, Dương Thanh Cường đã đứng danh nghĩa Cty Thanh Phát để mua gom 10,5 ha đất nông nghiệp của các hộ dân tại địa bàn xã Phong Phú, huyện Bình Chánh, TPHCM với ý định đầu tư dự án.
Ngày 3/4/2008, Ban Quản lý khu Nam TPHCM có Văn bản số 335/BQLKN-KHĐT nêu rõ “không thể chấp thuận địa điểm đầu tư xây dựng dự án của Cty Thanh Phát do Khu đất nằm trong khu quy hoạch thuộc Ban Quản lý khu Nam TPHCM”.
Dương Thanh Cường biết rõ thông tin diện tích đất 10,5 ha nằm trong khu quy hoạch, đã có Quyết định thu hồi của Nhà nước, không thể sang tên sở hữu cho Cty Thanh Phát. Đồng thời, trước đó giấy chứng nhận các thửa đất nông nghiệp có tổng diện tích 10,5 ha này đã được Dương Thanh Cường thế chấp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Chi nhánh 6 (Argibank Chi nhánh 6) để vay số tiền 628 tỷ đồng.
Đầu tháng 4/2008, Dương Thanh Cường mang bản photocopy của 23 GCN QSDĐ này đến gặp Trầm Bê, đề nghị vay tiền và tài sản thế chấp là 10,5 ha đất của 23 GCN QSDĐ.
Ông Trầm Bê thống nhất cho vay nếu hồ sơ đầy đủ, có tài sản thế chấp và giao cho Sở giao dịch Ngân hàng Phương Nam thẩm định hồ sơ.
Ngày 10/4/2008, Dương Thanh Cường đã ký Văn bản số 19/CV/TP/2008 gửi NHNo Chi nhánh 6 với nội dung “xin mượn toàn bộ 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng khu đất để trình UBND phê duyệt dự án, thời gian mượn là 30 ngày” và được Argibank Chi nhánh 6 bàn giao lại 23 GCN QSDĐ và các hợp đồng chuyển nhượng.
Từ ngày 7/4/2008 đến ngày 5/6/2009, Dương Thanh Cường đã sử dụng 23 GCN QSDĐ này làm tài sản thế chấp để vay và chiếm đoạt tiền của Ngân hàng Phương Nam thông qua 3 hợp đồng tín dụng.
Tính đến ngày 5/01/2010, tổng giá trị khoản phải thu nợ của Cty Bình Phát là 505 tỷ đồng. Đây cũng là số tiền thiệt hại cho Phương Nam.
Ngày mai 24/7, phiên tòa tiếp tục phần xét hỏi.