Khi Tổng thống Mỹ Richard Nixon thăm Trung Quốc tháng 2/1972, Chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông tặng ông 200 gram nham trà (tức Đại hồng bào), thể hiện tình hữu nghị giữa hai nước, từ điển bách khoa mở Wikipedia dẫn nội dung cuốn sách “Đại hồng bào trong tranh” (Tập đoàn Xuất bản Trung Quốc ở Bắc Kinh, mã số ISBN 9787510034978).
Tạp chí Montecristo (Canada) đã miêu tả chi tiết về chuyến thăm của vị tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm Trung Quốc. Theo đó, Tổng thống Nixon cảm thấy mình không được trân trọng khi nước chủ nhà chỉ tặng trà mà lại là một lượng nhỏ như vậy.
Thấy sắc mặt vị tổng thống Mỹ có vẻ không vui, Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai hiểu ra vấn đề và nhanh chóng giải thích rằng, hộp trà tuy nhỏ (2 lạng Đại hồng bào) nhưng chiếm một nửa sản lượng loại trà hiếm nhất cả nước và trị giá 200.000 USD (nếu tính theo thời giá tháng 11/2022 thì là 1,4 triệu USD); Sau chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Nixon, thế giới biết đến Đại hồng bào với danh hiệu “trà vương” (vua trà).
Đại hồng bào là một loại trà lấy từ cây trà mọc trên dãy núi Vũ Di ở tỉnh Phúc Kiến của Trung Quốc. Trà có hương thơm hoa lan độc đáo và dư vị ngọt kéo dài. Cánh trà Đại hồng bào trông giống sợi dây thừng thắt chặt hoặc hơi xoắn, có màu xanh và nâu.
Sau khi pha, nước trà có màu vàng cam, sáng và trong, có thể giữ được hương vị sau chín lần pha (một số người nói rằng, lần pha thứ ba và thứ tư đem lại hương vị ngon nhất). Cách truyền thống để pha Đại hồng bào là dùng ấm tử sa và nước vừa sôi (100 độ C), theo cuốn sách “Giới thiệu về trà và trà đạo của Trung Quốc” (Nhà xuất bản Công nghiệp điện tử ở Bắc Kinh, mã số ISBN 9787121202988).
Bảo hiểm 6 cây trà ngàn năm
Đại hồng bào ngon nhất là hái từ những cây trà cổ thụ, lâu đời nhất trên dãy núi Vũ Di, được gọi là cây trà mẹ (ngàn năm tuổi). Chỉ còn lại sáu cây trà mẹ trên vách đá Cửu Long Cốc thuộc dãy Vũ Di, theo cuốn sách “Hướng dẫn mua và thưởng trà” (Công ty Xuất bản Đoàn kết Bắc Kinh, mã số ISBN 9787550260139).
Năm 2006, chính quyền thành phố Vũ Di Sơn, tỉnh Phúc Kiến bảo hiểm sáu cây mẹ này với mức giá 100 triệu nhân dân tệ (tương đương 342 tỷ đồng theo tỷ giá năm 2022). Cùng năm đó, chính quyền thành phố quyết định cấm hái lá trà từ cây mẹ để phục vụ mục đích cá nhân, theo cuốn sách “Tôi thích uống trà ô long” (Nhà xuất bản Công nghiệp điện tử ở Bắc Kinh, mã số ISBN 9787121178443).
Phần lớn sản phẩm trà Đại hồng bào trên thị trường hiện nay là từ những cây trà lai tạo (vẫn giữ nhiều đặc tính của cây mẹ, nhưng giá rẻ hơn nhiều). Nửa đầu thế kỷ 20, bán 1 cân Đại hồng bào là có thể mua được 5 tấn gạo hoặc 20 con trâu, theo cuốn sách “Đại hồng bào trong tranh”. Từ năm 1949, việc hái lá trà mẹ, chế biến Đại hồng bào được quản lý nghiêm ngặt.
Có bảy bước để tạo ra Đại hồng bào. Lá trà được hái mỗi năm một lần, thường vào tháng Năm và tháng Sáu, tiêu chuẩn là 1 búp với 2 hoặc 3 lá non (kiểu 1 tôm 2 lá của trà búp Thái Nguyên). Các lá trà hái về được trải đều dưới nắng cho bay hơi nước nhờ ánh sáng mặt trời và gió.
Sau đó, lá trà được để nguội rồi được lắc, cuộn trong cái rây lớn làm bằng tre để thúc đẩy quá trình ôxy hóa polyphenol bên trong lá trà. Bước này là khâu quan trọng nhất để hình thành nên hương vị Đại hồng bào, cũng là công đoạn phức tạp và tốn nhiều thời gian nhất.
Sau đó, lá trà được đảo liên tục trong nồi; nếu đảo bằng tay (đeo gang tay) thì nhiệt độ từ 140-160 độ C, còn đảo bằng máy thì nhiệt độ từ 220-260 độ C. Rồi đến công đoạn nhào, cuộn, xoắn lá trà thành dạng dây. Cuối cùng là đặt trà vào cái rổ lớn, sử dụng nhiệt độ khác nhau để làm nóng và làm khô trà trong vài giờ.
Gọi là “Đại hồng bào” (áo choàng đỏ lớn) vì có thuyết cho rằng, một thí sinh lên Bắc Kinh ứng thí bị ốm dọc đường, nhưng khỏe lại nhờ một nhà sư cho uống trà hái trên núi Vũ Di, rồi đỗ đầu, sau đó dùng trà chữa bệnh cho hoàng đế nên được ban tặng áo choàng đỏ cỡ lớn (biểu tượng địa vị cao).
Tác dụng với sức khỏe
Đại hồng bào chứa caffeine, theophylline, polyphenol và flavonoid. Uống loại trà này có thể giúp giảm mệt mỏi, tăng lưu thông máu, hỗ trợ điều trị phù nề, giữ nước, giúp giảm tác động xấu của việc uống rượu, hút thuốc (giảm lượng cồn và nicotine), theo cuốn sách “Đại hồng bào trong tranh”. Đại hồng bào cũng giúp làm đẹp da, giảm cân, giảm ho và giảm đờm.