Các lãnh đạo Trung Quốc “cố ý che giấu tính nghiêm trọng” của đại dịch COVID-19 từ đầu tháng 1, AP dẫn báo cáo tình báo dài 4 trang của Bộ An ninh nội địa Mỹ (DHS) đề ngày 1/5. Thông tin này được tiết lộ khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump gia tăng chỉ trích Trung Quốc.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 3/5 nói rằng Trung Quốc chịu trách nhiệm cho tình trạng dịch bệnh lây lan.
Chỉ trích của chính quyền Mỹ gia tăng khi Nhà Trắng vấp phải nhiều chê trách về cách phản ứng với dịch bệnh. Những đối thủ chính trị của ông Trump cho rằng ông đả kích Trung Quốc là nhằm xua chỉ trích trong nước.
Tài liệu của DHS nói rằng trong khi hạ thấp tính nghiêm trọng của dịch bệnh, Trung Quốc tăng cường nhập khẩu và giảm xuất khẩu hàng hoá y tế. Nhằm che đậy điều đó, Trung Quốc “phủ nhận rằng họ đang hạn chế xuất khẩu và trì hoãn, gây xáo trộn việc công bố số liệu thương mại”.
Báo cáo cũng nói rằng Trung Quốc trì hoãn thông báo cho Tổ chức Y tế thế giới (WHO) rằng virus corona gây bệnh truyền nhiễm để họ có thể tăng cường đặt hàng hoá y tế từ nước khác. Số lượng khẩu trang, găng tay y tế và kính bảo hộ được Trung Quốc nhập khẩu tăng mạnh trong thời gian này.
Trung Quốc thông báo về dịch bệnh cho WHO từ ngày 31/12, liên lạc với Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Mỹ vào ngày 3/1 và xác định nguyên nhân gây dịch bệnh là virus corona từ ngày 8/1.
Giới chức Trung Quốc ban đầu không cho phép các bác sĩ cảnh báo về virus và nhiều lần hạ thấp tính nghiêm trọng của dịch bệnh. Nhưng nhiều bước đi sai lầm trong thời gian đầu của chính phủ Trung Quốc có vẻ là do cơ chế quan liêu, sự kiểm soát thông tin và sự lưỡng lự của các quan chức trong việc báo cáo tin xấu.
Trong đoạn tweet đăng ngày 3/5, ông Trump có vẻ đổ lỗi cho các quan chức tình báo Mỹ đã không làm sáng tỏ sớm hơn về tính nguy hiểm của dịch bệnh. Ông Trump đang bảo vệ mình trước những chỉ trích rằng ông đã không sớm vào cuộc sau khi nhận được cảnh báo từ giới tình báo và những người khác về virus corona cũng như tác động của nó.
“Tình báo vừa báo cáo với tôi rằng tôi đã đúng, và họ đã KHÔNG nêu vấn đề Virus Corona cho đến cuối tháng 1, ngay trước lúc tôi cấm các chuyến bay từ Trung Quốc đến Mỹ. Họ cũng chỉ nói virus không gây đe doạ”, ông Trump viết.
Ông Trump trước đó nói rằng Trung Quốc có thể thả virus corona từ phòng thí nghiệm do mắc sai lầm. Các cơ quan tình báo Mỹ nói họ vẫn đang điều tra khả năng này.
Phát biểu trên đài ABC ngày 3/5, ông Pompeo nói rằng ông không có lý do để tin virus bị thả ra một cách chủ ý. Nhưng ông nói thêm: “Hãy nhớ rằng Trung Quốc có lịch sử gây bệnh cho thế giới, và họ có lịch sử điều hành những phòng thí nghiệm không đạt tiêu chuẩn”.
“Đây không phải lần đầu tiên thế giới phơi nhiễm những virus do kết quả của sai lầm trong phòng thí nghiệm Trung Quốc. Cộng đồng tình báo đang tiếp tục làm công việc của họ, họ nên làm vậy, và thẩm định để chúng ta có thể chắc chắn, để tôi có thể nói với các bạn rằng có bằng chứng đáng kể virus đó xuất phát từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán”, Ngoại trưởng Mỹ nói.
Ông Pompeo có ý nhắc đến những đợt dịch bệnh hô hấp trước đây như SARS, bệnh bắt đầu từ Trung Quốc.
Các chuyên gia nói rằng virus xuất hiện trong tự nhiên, ở các loài như dơi, và khẳng định đó không phải sản phẩm của con người. Nhiều chuyên gia nghiên cứu về virus nói rằng khả năng dịch bệnh bùng lên do sự cố trong phòng thí nghiệm là rất thấp, dù các nhà khoa học vẫn đang làm việc để xác định thời điểm virus lây từ động vật sang người.
Bắc Kinh nhiều lần đáp trả cáo buộc của Mỹ rằng dịch bệnh lây lan là lỗi của Trung Quốc. Bắc Kinh cho rằng những sai lầm ban đầu của giới chức Mỹ gây rà tình trạng như hiện nay. Trung Quốc thông báo từ ngày 20/1 rằng virus có thể lây từ người sang người.
“Chính phủ Mỹ phớt lờ thực tế, làm chệch hướng chú ý của dư luận và cố vượt cạn để trốn tránh trách nhiệm của mình về sự bất tài trong cuộc chiến chống đại dịch”, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói trong cuộc họp báo cuối tuần trước.