“Mời” Bộ trưởng vào trại không dễ
Sáng 4/9, giải trình tại phiên họp toàn thể của Ủy ban Tư pháp về tội phạm tham nhũng, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, yêu cầu số một mà Trung ương đặt ra là phải thu hồi tài sản, hai là phát hiện hành vi tham nhũng. Theo ông Vương, tham nhũng thường lẩn vào quản lý kinh tế, vi phạm về quản lý kinh tế thì mới có hành vi tham nhũng được. Do đó, tội phạm tham nhũng và tội phạm kinh tế thường gắn với nhau.
Đồng tình với nhận định của một số đại biểu nêu ra trước đó, theo Thứ trưởng Lê Quý Vương, trong các vụ án thường rất khó điều tra hành vi tham nhũng. “Tham ô dễ làm bởi còn có sổ sách, các đối tượng lấy tiền để chia nhau. Nhưng việc đưa hối lộ và nhận hối lộ rất khó điều tra. Báo chí đưa tin kết thúc điều tra vụ Mobifone/AVG, lực lượng điều tra hết sức cố gắng mới tra ra được. Vì xung quanh chuyện đưa tiền, chỉ có người đưa, người nhận, chỉ anh biết, tôi biết, trời biết, ngoài ra không ai biết cả, nên rất khó. Nhưng cũng phải nói là các đối tượng rất thành khẩn, nếu không cũng khó. Đây là yêu cầu mà tới đây trong công tác điều tra chúng tôi sẽ cố gắng”, ông Vương cho hay.
Cùng nói về tham nhũng, Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí cho rằng, thực tế các vụ án kinh tế, tham nhũng lớn vừa qua không có trường hợp nào để bên ngoài mà nhận tội cả. Nếu để họ bên ngoài chỉ kéo dài thời gian điều tra, mà thời hạn điều tra có hạn. Việc đưa nhận hối lộ chỉ có hai người, chứng cứ chủ yếu từ miệng, nên đấu tranh để họ thừa nhận đã nhận hối lộ triệu đô như vậy là không đơn giản. “Ngay từ đoạn đầu đã khó khăn, riêng chuyện “mời” mấy ông bộ trưởng vào trong trại giam cũng là một cuộc đấu tranh. Nhiều người nói với tôi là đừng bắt, nhưng không bắt không làm được, trong khi Đảng hỏi tại sao không làm”, ông Trí cho hay.
Ông Trí cho rằng, chất lượng điều tra án tham nhũng đang có nhiều khởi sắc. Bằng chứng là trong vụ đại án xảy ra tại Mobifone, cựu Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Bắc Son đã phải thừa nhận hành vi nhận hối lộ 3 triệu USD, cựu Chủ tịch Mobifone Lê Nam Trà khai nhận hối lộ 2,5 triệu USD... Theo ông Trí, kết quả này là “chưa từng có” trong điều tra các vụ án tham nhũng. Đây là nỗ lực lớn, các lực lượng đang cố gắng làm tốt hơn trong điều kiện còn nhiều hạn chế. Vì vậy, ông mong có sự chia sẻ động viên vì “án tham nhũng khó hơn cả án ma tuý”.
Quyết liệt, ráo riết, làm đến cùng
Báo cáo công tác phòng chống tham nhũng (PCTN) năm 2019, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm cho hay, trong năm 2019, công tác này tiếp tục được duy trì, “không dừng”, “không nghỉ”, “không chùng xuống”. Nhiều vụ án được mở rộng điều tra, khởi tố thêm nhiều bị can, làm rõ bản chất chiếm đoạt, tham nhũng, tiếp tục khẳng định quan điểm không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai. Trong đó, một số vụ án tham nhũng lớn đã được phát hiện, khởi tố, điều tra trong thời gian qua, điển hình như vụ án Phan Văn Anh Vũ (Vũ Nhôm) cùng đồng phạm; vụ Mobifone mua AVG; vụ Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (Tisco)…
Từ sai phạm tại các tập đoàn trong thời gian qua, như vụ AVG, Thủ Thiêm, Đà Nẵng, Gang thép Thái Nguyên… Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đặt vấn đề, với những vụ án lớn xảy ra như vậy, chúng ta rút ra điều gì? Trong thời gian qua, việc “chống” tham nhũng làm khá tốt, nhưng giải pháp “phòng” thì còn hạn chế, chính sách vĩ mô chưa làm được.
Đề cập việc thu hồi tài sản tham nhũng, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa thấy ấn tượng khi tỷ lệ thu hồi đạt 38% qua thanh tra. Nhưng tỷ lệ thu hồi lại càng ngày càng giảm đi qua điều tra, truy tố, xét xử thi hành án. Đáng lưu ý, trong 37 vụ án lớn chỉ thu được hơn 13%. Vậy các cơ quan đã thực hiện ngăn chặn tẩu tán tài sản ngay từ đầu chưa? Có động viên thuyết phục họ tự động nộp tài sản không?
Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 4/9rả lời câu hỏi vì sao trong vụ án AVG, "ông Nguyễn Bắc Son không được cơ quan điều tra đề nghị áp dụng chính sách hình sự đặc biệt và đường đi của 6 triệu USD mà các quan chức đã nhận", Thiếu tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Bộ Công an khẳng định, chính sách khoan hồng của pháp luật Việt Nam là rõ ràng, cụ thể nhằm ghi nhận những hợp tác tích cực của người có hành vi phạm tội trong khai báo, khắc phục hậu quả. “Chính sách này chỉ được áp dụng với những người đã rất tích cực phối hợp với cơ quan chức năng trong quá trình điều tra vụ án”, ông Ngọc nói và khẳng định Bộ Công an đã điều tra toàn diện vụ án, kết quả đến đâu kết luận đến đó.
Đánh giá cao vụ Mobifone mua AVG, cơ quan chức năng đã dùng các biện pháp nghiệp vụ, để đối tượng khai báo, thừa nhận việc đưa nhận hối lộ, trong đó cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son nhận số tiền 3 triệu USD, nhưng Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa cảm nhận, khai đưa nhận là thế, còn thu hồi được bao nhiêu thì chưa rõ. “Bị cáo Nguyễn Bắc Son chỉ xin nộp hơn 500 triệu đồng để khắc phục hậu quả; bị cáo Lê Nam Trà nộp lại 2,5 triệu USD... Còn số tiền gần 3 triệu USD của bị cáo Nguyễn Bắc Son chưa thấy phương hướng gì cả, vì con gái bảo không nhận số tiền ông Son chuyển. Rõ ràng việc thu hồi tài sản tham nhũng vẫn là vấn đề nan giải”, bà Hoa cho hay.