Những nỗ lực quyết liệt trong hành trình sống với đam mê sáng tạo nghệ thuật của Hà Minh ẩn sau các sáng tác và nghiên cứu trong triển lãm tranh cá nhân đầu tiên của cô mang tiêu đề “Ouroboros’’ diễn ra tại phòng tranh Work Room Four ở Hà Nội.
Họa sĩ Hà Minh tại triển lãm nghệ thuật ''Ouroboros’’ ở Hà Nội. Ảnh: LÊ QUANG VINH
Là họa sĩ tự học, khởi đầu là việc trải qua lớp học vẽ cơ bản vào năm cuối cấp học THPT, tiếp đó là khóa học ngắn về minh họa thời trang ở năm 2011, và rồi, được nhận học bổng của Học viện Thiết kế & Thời trang London ở Hà Nội, Hà Minh đã nỗ lực mài giũa năng khiếu của mình thông qua những nghiên cứu hội họa.
Tại đây, vào năm 2012, cô đã gặp Claire Driscoll - người sáng lập Work Room Four, qua đó có cơ hội được thực tập ở studio và hỗ trợ chuẩn bị tham gia Triển lãm Đa dạng lần thứ nhất, cho phép Hà Minh lần đầu tiên tiếp xúc trực tiếp với giới nghệ thuật. Cho đến năm 2018, cô đã tham dự Triển lãm Đa dạng lần thứ 5 với tư cách một họa sĩ có tác phẩm trưng bày.
Từ năm 2018, Hà Minh đã tham gia nhiều kỳ triển lãm nghệ thuật Art For You và triển lãm nhóm ở Work Room Four. Tiếp đó, các tác phẩm của cô được trưng bày trong các triển lãm Hanoi Art Connecting 5 tại Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom, Hà Nội (2022), Artistic Anatomy - Vinschool Central Park, ĐH Văn Lang Sài Gòn, ĐH Kiến trúc Hà Nội (2023) cùng một số triển lãm khác tại TP.Hồ Chí Minh, TP.Đà Nẵng, TP.Nha Trang…Và hiện giờ, là triển lãm cá nhân đầu tiên của Hà Minh với tiêu đề ''Ouroboros’’ diễn ra ở Work Room Four (31/67 Tô Ngọc Vân, quận Tây Hồ - Hà Nội) từ ngày 7 - 25.4.2023.
Ngay từ thuở đầu đến với nghệ thuật, sau những nỗ lực thuyết phục bố, mẹ cô cho phép theo học các ngành học có liên quan tới nghệ thuật, Hà Minh đã không được thỏa nguyện. Bởi sau khi trải qua lớp học vẽ cơ bản đầu tiên, rồi tiếp đó là quãng thời gian học thời trang gặp nhiều khó khăn, Hà Minh được IFA ở Paris cấp học bổng du học toàn phần, nhưng đáng tiếc cô lại chưa thể nhận món quà đặc biệt này, do chưa tốt nghiệp THPT.
Cô phải quay lại học tiếp và sau đó, tốt nghiệp vào năm 2014. Sự thiếu may mắn lại đến tiếp với Hà Minh: Sau 2 lần thử học đại học và bỏ học cả 2 lần, cô thực sự đối mặt với sự bế tắc trong việc xác định mình là ai và giá trị của mình nằm ở đâu? Vào thời điểm đó, Hà Minh quyết định bắt đầu quá trình chuyển đổi giới tính từ nam sang nữ.
Cũng trong năm 2014, Hà Minh đến Thái Lan gặp gỡ nghệ sĩ người Anh, Brett Rhodes Neal - một người đồng tính nam. Cô đã có cơ hội được tiếp xúc với những người bạn của Brett trong cộng đồng LGBT lẫn cộng đồng nghệ thuật tại đây, đồng thời có dịp ghé thăm xưởng vẽ của Brett.
Những cuộc tiếp xúc đó đã cho Hà Minh mở rộng tầm mắt, giúp cô hiểu rằng ''có những người khác giống như tôi và tôi có thể theo đuổi một sự nghiệp nghệ thuật’’.
Sang năm 2015, Hà Minh công khai là một người muốn chuyển đổi giới tính và lặng lẽ bỏ nhà đi ở nơi khác. Gia đình đã cấm cô quay trở về.
Tiếp đó là những năm tháng chật vật của Hà Minh khi cô tiếp tục kiên trì sáng tạo, khám phá cảm xúc và giới tính của mình qua việc vẽ.
Cũng vào thời gian đó, Hà Minh lại bị một tai nạn nghiêm trọng để lại những thương tích suốt đời. Sau tai nạn này, áp lực gia đình đối với cô đã vơi bớt: Hà Minh được phép trở về gia đình và cô bắt đầu vẽ tranh toàn thời gian vào năm 2018. Sang năm sau, cô tự sang Thái Lan phẫu thuật chuyển giới.
Hà Minh bắt đầu thực hành sáng tác bằng việc chỉ vẽ nam giới, nhưng dần dần, dưới nét vẽ của cô, những hình thể ấy lại hiện lên những nét lưỡng tính. Điều này giúp Hà Minh trở nên thoải mái hơn trong việc khám phá chính giới tính của mình, đồng thời khoáng đạt hơn trong việc thể hiện khía cạnh nữ tính của cô thông qua nghệ thuật. Ngoài ra, Hà Minh còn tham gia hoạt động hội họa cùng một số nhóm vẽ ở Hà Nội.
Bắt nguồn từ thuật giả kim xa xưa, biểu tượng Ouroboros tượng trưng cho vòng luân hồi của sinh - tử và với tiêu đề là ''Ouroboros’’, triển lãm cá nhân đầu tiên của Hà Minh hiện lên theo nhiều chiều nghĩa.
Triển lãm tranh cá nhân đầu tiên của Hà Minh ở Work Room Four lần này là một tập hợp các bức tranh sơn dầu cùng những ký họa và chuỗi các ghi chép nghiên cứu về hình thể con người. Loạt tác phẩm này được Hà Minh sáng tác trong 3 năm gần đây, khi toàn xã hội phải thực hiện việc cách ly bởi đại dịch COVID 19.
Loạt tranh trong triển lãm cá nhân lần này của Hà Minh đã kết nối tạo nên một không gian kỳ diệu tựa như thời thơ ấu, cũng là một nơi để nữ họa sĩ trẻ đối mặt với chính mình.
Những câu chuyện và hình tượng trong mỗi bức tranh với nhân vật gấu bông Teddy đem lại cho người thưởng ngoạn hội họa việc mời gọi sự phóng chiếu những chiều cảm xúc riêng tư của mỗi người.
Một phần trong triển lãm là một bức sắp đặt khổ lớn, lắp ghép một tổng thể giãi bày những suy nghĩ bằng chữ và các ghi chép bằng hình những chân dung, nghiên cứu hình thể con người - được trích từ sổ vẽ.
Sinh năm 1994 tại Hà Nội, Hà Minh hiện sống và làm việc ở Hà Nội. Cô nghiên cứu màu sắc qua việc quan sát những hình thức tự nhiên và phong cảnh và kết hợp từ hình thể con người.
Các sáng tác của Hà Minh luôn hướng đến việc kiến tạo một không gian giải thoát cô khỏi những mất mát thời thơ ấu, một không gian mà cô có thể tự do với những cảm xúc riêng tư, với những giấc mơ. Qua những tác phẩm của mình, Hà Minh dụng công khám phá tính đối ngẫu: Hình thức và hỗn loạn, hình thù và sự trừu tượng hóa, ánh sáng và bóng tối, hài hòa và xung đột. Qua đó, tạo ra thế cân bằng cho những lực dường như đối lập - giữa âm và dương, cái và đực...
Với triển lãm ''Ouroboros’’ lần này ở Work Room Four, Hà Minh thấy như thêm một lần được công khai bản dạng giới, không phải với thế giới mà với chính cô: “Làm phụ nữ trong thế giới này, em sẽ ổn thôi, (và thậm chí, mọi thứ sẽ còn tốt đẹp nữa kia), nên đừng lo lắng quá nhé’’.
Triển lãm này cũng đánh dấu một bước tiến lớn trong hành trình sáng tạo nghệ thuật của Hà Minh, cho dù đến giờ, cô vẫn coi việc bán được bức tranh đầu tiên của mình vào năm 2018 là niềm vui lớn nhất của cô.
''Việc này cho tôi một tia hy vọng rằng, đến một ngày, tôi sẽ làm được điều gì đó cho bản thân và có thể tự lập bằng cách làm điều mình yêu thích. Giữ trong mình suy nghĩ đó, tôi tiếp tục đi, làm tất cả những gì có thể để sáng tác nghệ thuật cho đến ngày hôm nay…’’ - Hà Minh tâm sự.