Tòa không xử nội dung chủ trương “Tái cơ cấu các ngân hàng...”
Buổi sáng, trong phần thủ tục bắt đầu phiên tòa, luật sư (LS) của các bị cáo đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) triệu tập điều tra viên, kiểm sát viên điều tra vụ án đến phiên xử vì có dấu hiệu vi phạm tố tụng. LS cũng kiến nghị HĐXX giải mã một số tài liệu mật vẫn còn thời hạn, làm rõ tư cách 18 cá nhân tham gia phiên tòa là “Người làm chứng” hay “Người có nghĩa vụ quyền lợi liên quan” vì Tòa sử dụng chung cụm từ cho 18 người này tham gia phiên tòa với tư cách “Người làm chứng, người có nghĩa vụ quyền lợi liên quan”. Ngoài ra LS cũng đề nghị triệu tập các cán bộ ngân hàng khác vì liên quan tới chủ trương “Tái cơ cấu các ngân hàng giai đoạn xảy ra vụ án”…
HĐXX quyết định tạm ngưng phiên tòa để hội ý, sau đó trở lại phòng xử và quyết định cho phiên tòa tiếp tục. Trả lời các kiến nghị của LS, thẩm phán - chủ tọa phiên tòa Vũ Thanh Lâm nói: Trong khuôn khổ phiên tòa, HĐXX không xem xét chủ trương “Tái cơ cấu”. Về triệu tập người liên quan, chủ tọa đồng ý sẽ triệu tập khi diễn biến tại tòa xét thấy cần có mặt những người cần triệu tập. Chủ tọa cũng nói rằng sẽ phân định rõ lại tư cách 18 người là “Người làm chứng” hay “Người có quyền và nghĩa vụ liên quan”. Về nội dung “giải mật” một số tài liệu của ngân hàng nhà nước tại tòa, chủ tọa đề nghị luật sư thực hiện theo quy định của pháp luật…
Nguyên phó Thống đốc NHNN đối diện khung phạt 3-12 năm tù
Ngay sau khi xong phần thủ tục, chủ tọa cho đại diện VKS công bố bản cáo trạng. Theo đó VKS đủ cơ sở truy cứu 5 bị cáo tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, theo khoản 2 Điều 285 BLHS 1999, với khung hình phạt 3-12 năm tù. Các ông Hà Tấn Phước, Lê Văn Thanh, Phạm Thế Tuân và Ngô Văn Thanh được NHNN giao nhiệm vụ, quyền hạn, tiếp cận không hạn chế tài liệu, hồ sơ… của TrustBank đã không thực hiện đúng nhiệm vụ được giao, dẫn đến việc để ông Phạm Công Danh cùng đồng phạm rút tiền, gây thiệt hại cho VNCB hàng ngàn tỷ đồng. Ông Hà Tấn Phước có trách nhiệm liên quan số tiền thiệt hại 3.450 tỷ đồng. Ông Lê Văn Thanh bị cáo buộc liên quan đến thiệt hại 6.591 tỷ đồng; Phạm Thế Tuân liên quan thiệt hại 3.450 tỷ đồng và Ngô Văn Thanh chịu trách nhiệm liên quan thiệt hại trên 10.000 tỷ đồng.
Buổi chiều ngày xét xử, HĐXX thẩm vấn ông Đặng Thanh Bình - nguyên Phó Thống đốc NHNN. Cáo trạng xác định tại NHNN, ông Bình được giao nhiệm vụ phụ trách Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN, vụ Pháp chế, giúp thống đốc chỉ đạo việc tái cơ cấu sáu ngân hàng yếu kém theo đề án của Chính phủ, trong đó có VNCB. Ngày 4/9/2012, Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN có tờ trình 1340/TTr-TTGSNH gửi ông Bình, kiến nghị NHNN cho phép áp dụng điều kiện đối với cổ đông sáng lập là cá nhân, tổ chức khi thành lập ngân hàng thương mại cổ phần và cam kết không dùng vốn ủy thác, vốn vay của các tổ chức, cá nhân khác để góp vốn. Trên thực tế ông Phạm Công Danh (lúc này là Chủ tịch Tập đoàn Thiên Thanh) đã tham gia nhóm cổ đông mới. Ông Bình có bút phê vào tờ trình 1340 “Việc kiểm tra góp vốn sẽ được thực hiện sau này, cần nghiên cứu đề xuất cách làm để đảm bảo thực hiện yêu cầu của Thủ tướng”.
Trả lời HĐXX về bút phê vào tờ trình 1340, ông Bình dẫn giải rằng có hai cấp chịu trách nhiệm về thanh tra giám sát các tổ chức tín dụng là Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN và các Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại các tỉnh, thành. Trong vụ Trust Bank, Chi nhánh NHNN tỉnh Long An (CN NHNN Long An) có trách nhiệm chính đối với Trust Bank, nhưng Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN vẫn có quyền thanh tra giám sát Trsust Bank. Theo Quyết định số 12 của NHNN đã trao cho CN NHNN tỉnh Long An một kênh thông tin, một “quyền lực” mạnh. Khi phát hiện sai phạm từ Tổ giám sát thì CN NHNN tỉnh Long An có quyền đình chỉ ngay lập tức tổ chức tín dụng đó. Trong trường hợp Trust Bank, Chi nhánh NHNN tỉnh Long An cũng hoàn toàn được thực hiện quyền này. Quá trình phụ trách tái cơ cấu Trust Bank, bị cáo Bình khai quan tâm nhất là nguồn vốn của cổ đông. “Bị cáo đã hỏi ông Hoàng Văn Toàn (lúc này Chủ tịch HĐQT Trust Bank) và ông Phạm Công Danh là có sự chuyển nhượng cổ đông không, hai ông này nói dự kiến chứ chưa xảy ra” – ông Bình nói.
Ngoài ra, ông Bình khai rằng, ông rất lo ngại vốn của cổ đông do vay mượn hay năng lực tài chính thật sự của họ , vì đối với việc tăng vốn của cổ đông, quy định cổ đông không được sử dụng vốn vay để góp vốn. Từ đó, ông Bình đã có bút phê vào tờ trình 1340 rằng: “Áp dụng như ngân hàng thành lập mới” . Ý nghĩa lời phê này, ông Bình giải thích rằng, khi thành lập mới không sử dụng vốn vay – NHNN có 30 ngày xác minh tiền vay hay của cổ đông. Về nội dung của bút phê “Việc kiểm tra vốn góp sẽ được kiểm tra sau này” được ông Bình giải thích chỉ có quy định cổ đông chịu trách nhiệm về vốn mà không có quy định khác, nên ông phê như vậy nhằm để xem xét “hậu kiểm” sao cho làm đúng với yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ là các nhà đầu tư phải có năng lực tài chính…
Hôm nay (26/6), phiên tòa tiếp tục phần xét hỏi.
5 bị cáo gồm ông Đặng Thanh Bình (nguyên Phó Thống đốc NHNN), Hà Tấn Phước (Tổ trưởng Tổ giám sát, nguyên Phó Giám đốc NHNN CN tỉnh Long An), ông Phạm Thế Tuân (Tổ phó Tổ giám sát, nguyên Phó Giám đốc VietcomBank CN TPHCM), ông Lê Văn Thanh (nguyên Chánh Thanh tra NHNN CN tỉnh Long An, thành viên Tổ giám sát) và ông Ngô Văn Thanh (thành viên Tổ giám sát, nguyên Phó phòng kiểm tra, giám sát tuân thủ VietcomBank CN tỉnh Long An) – cùng bị xét xử tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Phiên tòa dự kiến kết thúc vào ngày 29/6.