Ông Bình nói trong cuộc trao đổi với báo chí sáng 15/12:
- Đến lúc này nếu cho rằng vụ PCI (liên quan đến việc các quan chức của Công ty tư vấn quốc tế Thái Bình Dương - PCI - khai đã đưa hối lộ cho ông Huỳnh Ngọc Sĩ - nguyên phó giám đốc Sở Giao thông vận tải kiêm giám đốc Ban quản lý dự án đại lộ đông - tây và môi trường nước TP.HCM) không có ảnh hưởng gì tới vấn đề ODA giữa Nhật Bản và VN thì không đúng. Phía bạn chưa có cam kết mới (về ODA) vì đang chờ kết luận về vụ PCI. Đây là điều dư luận Nhật cũng quan tâm.
Nhưng vụ PCI chỉ là một phần, còn nhìn chung quan hệ hai nước trong lĩnh vực ODA là rất tốt. Các dự án ODA ở VN được đánh giá là chất lượng tốt và có hiệu quả.
Dư luận Nhật phản ứng thế nào về vụ PCI, thưa ông?
- Tùy từng thời điểm, mới đầu có tin này thì cũng xôn xao. Dư luận Nhật nói nặng về doanh nghiệp của họ, vì phía Nhật Bản rất coi trọng danh dự, việc doanh nghiệp Nhật cạnh tranh không lành mạnh, đút lót để giành được lợi thế đã làm người Nhật hổ thẹn...
Có một số ý kiến cho rằng ODA là tiền thuế của dân nên phải làm thế nào cho minh bạch hơn. Quốc hội Nhật Bản cũng có một số ý kiến, không ồn ào lắm, nhưng cũng là một luồng suy nghĩ mà Chính phủ Nhật phải tính đến, nên phía bạn đã tạm thời dừng ODA.
Theo ông, liệu những phản ứng của cơ quan chức năng VN trong vụ PCI đến nay có đáp ứng được mong đợi từ phía Nhật Bản?
- Phản ứng của VN đã được khẳng định rõ, trước hết là việc đình chỉ công tác nhân vật có liên quan và khởi tố vụ án. Tôi nghĩ cách làm của chúng ta như vậy chắc phía bạn sẽ hài lòng, còn cụ thể hai bên phải hợp tác thêm để giải quyết.
Chúng ta có biện pháp mà bạn đánh giá cao là thỏa thuận lập Ủy ban hợp tác phòng chống tham nhũng trong lĩnh vực ODA, không chỉ với vụ PCI mà còn phòng chống những vụ việc khác có thể xảy ra trong tương lai.
Với những phản ứng nêu trên, Nhật có sớm nối lại ODA cho VN?
- Tôi tin chắc điều đó, vì giữa hai nước lâu nay có sự hợp tác rất tốt. Lâu nay chính phía bạn cũng có những đoàn kiểm tra và đi đến khẳng định là hợp tác có hiệu quả. So với các nước nhận ODA của Nhật thì VN vẫn là nước có hiệu quả nhất. Như vậy sự cố PCI tất nhiên có ảnh hưởng nhưng chỉ là tạm thời, và chắc chắn khi chúng ta có sự hợp tác tốt thì việc phía bạn công bố nối ODA trở lại sẽ sớm hiện thực.
Ông nghĩ sao về triển vọng lâu dài của vốn ODA từ phía Nhật Bản cho VN?
- ODA của Nhật đối với VN là cao, nhưng so với khả năng kinh tế của Nhật là chưa cao, gần đây tụt xuống đứng hàng thứ sáu trong các nước OECD (tổ chức của các nước phát triển), nên dư luận Nhật cũng như quốc tế cho rằng Chính phủ Nhật phải tăng thêm ODA.
Sau một thời gian ODA của Nhật có xu hướng giảm nhưng khả năng tăng lên còn nhiều, cho nên nếu chúng ta làm tốt thì triển vọng ODA của Nhật Bản vẫn là sáng sủa, vì Nhật Bản nhìn thấy VN là nước xử lý tốt ODA và cả hai bên đều có lợi trong vấn đề ODA chứ không chỉ một phía.
Theo Võ Văn Thành
Tuổi trẻ
Xử lý vụ PCI nghiêm minh, đúng pháp luật
Ngày 15/12 tại Hà Nội, trong buổi tiếp cựu thủ tướng Nhật Bản Yasuo Fukuda nhân dịp ông sang VN dự kỳ họp thứ 9 đại hội đồng Diễn đàn Nghị viện châu Á về dân số và phát triển, trao đổi về những vụ việc đáng tiếc xảy ra gần đây trong quan hệ hai nước như vụ sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ và vụ PCI, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh quan điểm: các cơ quan chức năng hai bên cùng nhau hợp tác giải quyết nghiêm minh, đúng pháp luật, không để một vụ việc cụ thể nào làm ảnh hưởng tới mối quan hệ VN - Nhật Bản hiện đang rất tốt đẹp.
Chủ tịch nước nói: “Trong vụ cầu Cần Thơ, các cơ quan chức năng của VN và Nhật Bản đã hợp tác điều tra nghiêm túc, đưa ra được cách giải quyết hợp tình, hợp lý. Đối với vụ PCI, VN sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Nhật Bản để sớm làm rõ các nghi vấn, xử lý vụ việc nghiêm minh, đúng pháp luật”. Chủ tịch nước tin tưởng sự hợp tác giữa hai nước trong việc làm rõ vụ PCI sẽ giúp quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước ngày càng thêm bền chặt.
Đồng tình với ý kiến của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết về cách giải quyết các vụ việc xảy ra gần đây, cựu thủ tướng Yasuo Fukuda cho rằng sự tin cậy lẫn nhau là nền tảng phát triển quan hệ hai nước. Ông Yasuo Fukuda mong Ủy ban hỗn hợp phòng chống tham nhũng liên quan đến ODA của Nhật Bản tại VN sẽ sớm đưa ra biện pháp nhằm ngăn chặn các vụ việc tương tự vụ PCI. Trên cơ sở đó, ông Yasuo Fukuda tin rằng Chính phủ Nhật Bản sẽ sớm nối lại nguồn vốn ODA đối với VN.
Ông Yasuo Fukuda khẳng định quan điểm ủng hộ và bày tỏ vui mừng về tiến độ triển khai ba dự án lớn mà Nhật Bản đã ký với VN là dự án Khu công nghệ cao Hòa Lạc, đường sắt cao tốc Bắc - Nam, đường bộ cao tốc Bắc - Nam.