Ngân sách quốc phòng của Mỹ trong năm 2019 là 716 tỷ USD, tăng 16 tỷ USD so với năm 2018 và tăng tới 82 tỷ USD nếu so với năm 2017. Các chuyên gia đặc biệt chú ý tới việc Mỹ chi 40 tỷ USD đầu tư cho không quân và 65 tỷ USD để phát triển các đầu đạn hạt nhân mới trang bị cho tên lửa đạn đạo phóng đi từ tàu ngầm. Lục quân Mỹ cũng được tăng quân số thêm 16.000 người.
Chạy đua vũ trang
Theo tổng biên tập tạp chí Quốc phòng Nga Igor Korotchenko, đây thực sự là khoản ngân sách lớn, thể hiện rõ ý muốn của Washington trong việc giữ vai trò lãnh đạo toàn cầu. “Nhưng đây không đơn giản là lời đe dọa sử dụng vũ lực: Mỹ còn muốn dùng sức mạnh quân đội đảm bảo các ý muốn trong kinh tế của họ. Đặc biệt, Mỹ muốn áp đặt một vòng xoáy chạy đua vũ trang mới đối với Nga và Trung Quốc nhằm hủy hoại kinh tế và tài chính của những nước này”, vị chuyên gia nói.
Về tổng thể, ngân sách quốc phòng Mỹ “nhắm tới mục tiêu chống Trung Quốc, Nga, Iran và Bắc Triều Tiên”, ông Korotchenko nói. Ông cũng cho rằng, với việc phê chuẩn ngân sách mới, tổng thống Mỹ Donald Trump muốn cho cử tri thấy ông ta đang giữ lời hứa. “Ông Trump được quân đội và các tổ hợp công nghiệp quân sự hậu thuẫn và khi thông qua ngân sách mới, ông ta đã hoàn tất cam kết của mình”.
Chuyên gia của Trung tâm Phân tích chiến lược và công nghệ (Nga), Andrei Frolov cho biết, một nhiệm vụ chính của ông Trump trong việc thông qua ngân sách quốc phòng là để thỏa mãn yêu cầu của “cử tri ruột”. “Ông Trump đã kiên quyết đảm bảo thực thi những gì ông ta đã nói trước khi được bầu. Và cần nhớ là các tổ hợp công nghiệp quốc phòng luôn là chỗ “cánh hẩu” với đảng Cộng hòa của đương kim tổng thống Mỹ. Thông qua mức ngân sách hậu hĩnh, ông Trump chắc chắn khiến giới tài phiệt công nghiệp quân sự hài lòng”, ông Andrei Frolov nói.
Đề cập khía cạnh các mối nguy từ bên ngoài, vị chuyên gia này chỉ ra những đối thủ “cơ bản” của nước Mỹ ngày nay là Trung Quốc, Nga và Iran.
“Người Mỹ không thể làm ngơ trước tăng trưởng ngân sách quốc phòng hằng năm của Trung Quốc; chúng ta (Nga) là mối đe dọa đã thành hình và Iran đang ngày càng chứng tỏ họ có vị thế riêng. Như vậy rõ ràng đã nổi lên một nhóm nước-đối thủ quân sự mà tổng ngân sách vượt qua con số 200 tỷ USD. Trong bối cảnh đó, người Mỹ cũng không thể ngồi yên. Và đơn giản nhất là tăng ngân sách quốc phòng đồng thời vượt lên về công nghệ”, ông Frolov nói.
Trung Quốc: Mỹ vẫn tìm cách bá chủ thế giới
“Trong khi các văn bản quốc phòng trước đây của Mỹ xác định Trung Quốc là “đối thủ cạnh tranh”, đây là lần đầu tiên Mỹ công khai nói “cạnh tranh chiến lược dài hạn với Trung Quốc” là “ưu tiên cơ bản”, tờ Nhật báo Trung Quốc trích lời thiếu tướng Triệu Tiểu Trác, giám đốc Diễn đàn Tượng Sơn, một hội nghị an ninh thường niên được tổ chức ở Bắc Kinh, nói.
“Mỹ coi Trung Quốc và Nga là hai thách thức chủ chốt đối với các lợi ích chiến lược, tương tự như thời Chiến tranh lạnh”, ông Triệu phân tích và nói thêm rằng “lần này, báo cáo của Mỹ cho rằng Trung Quốc có tiềm năng thay thế Liên Xô để trở thành đối thủ của Mỹ về mọi phương diện”.
Theo vị chuyên gia này, “Mỹ đang đẩy quy mô quân đội lên mức chưa từng có nhằm đảm bảo vị thế thống trị thế giới bằng các thiết bị quân sự tiên tiến, ví dụ như thiết bị không gian, an ninh mạng, trí tuệ nhân tạo và chiến tranh trong lòng biển”.
Lý Hải Đông, nhà nghiên cứu về Mỹ của đại học Ngoại giao Trung Quốc nhận định: “Cho dù quan hệ Trung - Mỹ chưa bước vào giai đoạn “chiến tranh lạnh”, tương lai của mối bang giao này chắc chắn sẽ rất gập ghềnh trong vài năm tới”.
Theo một số thống kê, ngân sách quốc phòng Trung Quốc năm 2018 ở mức 175 tỷ USD, ngân sách của Iran khoảng 14 tỷ USD, con số năm 2017 của Nga ở mức 61 tỷ USD.