Ông Zoran Milanovic - Tổng thống Croatia. Ảnh: Getty Image
Phát biểu ngày 26/4 ở thủ đô Zagreb, Tổng thống Milanovic nói: “Theo những gì tôi biết, thì họ có thể gia nhập NATO. Việc này chẳng khác nào dùng bút chọc vào mắt con gấu hoang.”
“Tuy nhiên, chỉ đến khi vấn đề luật bầu cử ở Bosnia-Herzegovina (nước láng giềng của Croatia) được giải quyết, chỉ đến khi Mỹ-Anh-Đức buộc Bosnia-Herzegovina cập nhật luật bầu cử trong 6 tháng tới và cấp cho người Croatia quyền cơ bản của họ, thì Quốc hội Croatia sẽ không phê chuẩn việc gia nhập NATO của bất kỳ quốc gia nào”, ông Milanovic nói thêm.
Tổng thống Croatia chỉ ra rằng NATO không thể kết nạp thành viên mới nếu không có sự chấp thuận của các thành viên hiện tại. Do đó, ông Milanovic coi vai trò của Croatia ở thời điểm hiện tại là “viên đạn bạc lịch sử”.
“Hãy để Tổng thống hoặc Ngoại trưởng Mỹ được nghe điều này. Hãy xem họ có thể làm gì cho Croatia. Chúng tôi đã hết chịu nổi cảnh họ phớt lờ Croatia – vốn là một thành viên NATO và Liên minh châu Âu (EU)”, ông Milanovic nói. “Nếu Mỹ và các đồng minh tây Âu muốn 2 quốc gia Scandinavia gia nhập NATO, thì họ phải lắng nghe Croatia.”
Croatia từng nhiều lần phản đối hệ thống bầu cử hiện tại ở Bosnia-Herzegovina, nơi có cộng đồng người Croatia và được công nhận là bình đẳng theo hiến pháp năm 1995. Zagreb mong muốn nước láng giềng cập nhật luật bầu cử để người Croatia ở Bosnia-Herzegovina có thể bầu ra đại diện của chính mình.
Ngoài vấn đề bầu cử, ông Milanovic còn liệt kê một số vấn đề khác khiến Croatia bức xúc.
“Chúng tôi không yêu cầu Phần Lan hoặc Thụy Điển đổi tên thành Ikea, mà chỉ muốn nói với Mỹ rằng những vấn đề này cần phải được giải quyết.”
Thụy Điển và Phần Lan – hai quốc gia trung lập truyền thống – đã cùng bày tỏ mong muốn gia nhập NATO trong những tuần gần đây, với lý do xung đột Nga – Ukraine.
Croatia trở thành thành viên NATO năm 2009 và gia nhập EU vào năm 2013, khi ông Milanovic làm thủ tướng. Chính trị gia đảng Dân chủ Xã hội trở thành Tổng thống Croatia từ tháng 10/2020. Tuy nhiên không rõ lời đe dọa phủ quyết tư cách thành viên của Thụy Điển và Phần Lan của ông Milanovic có thành sự thật hay không, vì đảng chiếm đa số trong nghị viện Croatia là đảng HDZ theo chủ nghĩa dân tộc.
Một số tờ báo đưa tin Phần Lan và Thụy Điển có thể sẽ gia nhập NATO vào mùa hè này. Cụ thể, Thụy Điển dự kiến sẽ nộp hồ sơ gia nhập NATO vào tháng 6, sau đó là Phần Lan.
Động thái này vấp phải sự phản đối quyết liệt từ Mátxcơva. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga - ông Dmitry Medvedev tuyên bố Mátxcơva sẽ buộc phải tăng cường an ninh dọc theo biên giới phía Tây nếu Thụy Điển và Phần Lan trở thành thành viên NATO.