Ấu trùng giun rắn băng qua đường ở Fairbanks, Alaska (Ảnh: Derek Sikes)
Bí ẩn về loài giun rắn này bắt đầu từ hơn 16 năm trước, vào mùa hè năm 2007, khi Maggie Billington, cư dân Ester, phát hiện hàng ngàn ấu trùng nhỏ giống như giun bò dọc đường thành hàng dài.
Billington là tình nguyện viên tại Bảo tàng phía Bắc của Đại học Alaska ở Fairbanks vào thời điểm đó, vì vậy cô đã ghi lại cảnh tượng kỳ lạ và mang những bức ảnh cũng như mẫu vật đến cho Derek Sikes, người phụ trách côn trùng của bảo tàng.
Sikes cho biết: "Tôi nghĩ chúng hẳn là ấu trùng ruồi nhưng chưa bao giờ nghe nói về hiện tượng giun rắn này. Đối với tôi đây hoàn toàn là một bí ẩn."
Loài "giun rắn" bí ẩn
Sikes và các đồng nghiệp của ông hiện vừa xác định được ấu trùng này trong một nghiên cứu mới được công bố ngày 30/12 trên tạp chí Hệ thống tích hợp. Loài mà họ đặt tên là Sciara serpens, là một trong số ít loài ruồi được nghiên cứu trong đó ấu trùng giống rắn.
Các nhà nghiên cứu suy đoán rằng, những ấu trùng này có hình dạng của một con rắn để xua đuổi các loài chim và những kẻ săn mồi khác hoặc để bảo vệ độ ẩm trên mặt đất khô bằng cách bò lên nhau theo hàng.
Loài mới này thuộc họ ruồi Sciaridae, thường được gọi là ruồi nấm. Nhiều loài ruồi rất khó phân biệt ở giai đoạn còn non, vì vậy Sikes đã chăm sóc ấu trùng thu thập được từ lần nhìn thấy giun rắn thứ hai vào năm 2007 cho đến khi chúng biến thành dạng ruồi cánh đen.
Phải đến năm 2021, nhóm nghiên cứu mới xác nhận loài gặm nhấm này là một loài mới đối với khoa học.Tác giả chính Thalles Pereira, một nhà nghiên cứu côn trùng tại Bảo tàng phía Bắc Đại học Alaska, Mỹ, đã kiểm tra loài gặm nhấm đực dưới kính hiển vi cực mạnh và tìm thấy sự khác biệt đáng chú ý về hình dạng, so với họ hàng châu Âu của nó.
Mặc dù có vẻ kỳ lạ khi loài gặm nhấm Alaska có nhiều điểm chung với loài gặm nhấm ở châu Âu hơn là với các loài cùng loài ở Bắc Mỹ, nhưng các tác giả nghiên cứu lưu ý rằng, điều này tuân theo mô hình của các loài côn trùng khác ở Alaska, chẳng hạn như châu chấu và bọ cánh cứng ở Kỷ Pleistocene (2,6 triệu đến 11.700 năm trước). Trong thời gian đó, Alaska được kết nối với châu Âu và châu Á thông qua cầu đất Bering, cho phép côn trùng phân tán từ phía đông Siberia đến Alaska trong khi những tảng băng khổng lồ chặn kín phần còn lại của Bắc Mỹ.