Hôm 16/3, Brenton Tarrant, 28 tuổi, người Úc, kẻ mang tư tưởng coi người da trắng là thượng đẳng, bị buộc tội giết người. Hắn đang bị tạm giam và sẽ phải trở lại hầu toà vào ngày 5/4 và dự kiến bị truy tố thêm những tội danh khác.
Vụ tấn công hôm 15/3 ở TP Christchurch mà Thủ tướng Jacinda Ardern gọi là khủng bố là vụ giết người hàng loạt tồi tệ nhất trong thời bình từng xảy ra ở New Zealand. Đa số nạn nhân là người nhập cư hoặc dân tị nạn từ các nước như Pakistan, Ấn Độ, Malaysia, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ, Somalia, Afghanistan và Bangladesh, Reuters đưa tin.
Bà Ardern cho biết bà muốn bàn với lãnh đạo công ty Facebook về vấn đề cảnh tượng vụ tấn công đã bị hung thủ phát trực tiếp trên Facebook, và một “tuyên ngôn” xúc phạm người nhập cư là “những kẻ xâm lược” bị đưa lên mạng xã hội chỉ vài phút trước khi xảy ra vụ giết người.
Trùm đầu bằng một chiếc khăn đen, Thủ tướng Ardern hôm 16/3 đã ôm những người Hồi giáo ở một trung tâm tị nạn. Bà nói rằng bà sẽ bảo vệ tự do tôn giáo.
Vụ xả súng cũng làm nóng lại chuyện kiểm soát vũ khí. Bà Ardern cho biết Tarrant là một kẻ sở hữu súng hợp pháp. Hắn sở hữu 5 khẩu súng, trong đó có 2 khẩu súng bán tự động và 2 súng trường. Bà Ardern nói rằng lệnh cấm súng bán tự động sẽ được cân nhắc. Trước đây New Zealand từng cố gắng thắt chặt luật sở hữu súng, nhưng những vận động hành lang mạnh mẽ và văn hoá săn bắn đã cản trở nỗ lực này. Báo chí địa phương cho biết nhiều người dân vội đi mua súng trước khi có lệnh cấm.
Ðoàn kết liên tôn giáo
Giữa những cảm giác sốc, giận dữ và trách móc bao trùm New Zealand suốt mấy ngày qua, chuyện về những hành động và xả thân cũng được chia sẻ rộng rãi.
Anh Abdul Aziz, 48 tuổi, được ca ngợi vì sự dũng cảm dám đối đầu với kẻ tấn công tại ngôi đền thứ hai mà nhờ đó giảm bớt số lượng thương vong.
Anh Aziz, người gốc Afghanistan, chạy ra ngoài sau vụ tấn công. Anh nhặt được khẩu súng mà kẻ sát nhân đánh rơi, nhưng cây súng này chưa được nạp đạn. “Tôi đuổi theo hắn ta. Hắn ta ngồi trong xe và tôi ném cây súng qua cửa xe hắn. Hắn chửi thề rồi lái xe đi mất”, anh Aziz kể lại.
Một người đàn ông khác là Naeem Rashid, người Pakistan, xuất hiện trong video do kẻ sát nhân ghi lại. Ông đã đối đầu với hung thủ trước khi bị hắn bắn chết. Talha, cậu con trai 21 tuổi của ông, cũng bị giết hại.
Số người thiệt mạng tăng lên 50 khi cảnh sát tìm thấy thêm 1 thi thể tại đền Al Noor. Tay súng xông vào, nã đạn vào những người đang cầu nguyện bằng một khẩu súng bán tự động, sau đó hắn lái xe đến đền thờ thứ hai.
Cảnh sát đã chặn được xe hung thủ và bắt hắn sau khi hắn lái xe khỏi ngôi đền thứ hai ở vùng ngoại ô Linwood. Cảnh sát cho biết tay súng bị bắt 36 phút sau khi cảnh sát nhận được tin báo và hắn là đối tượng duy nhất gây ra vụ thảm sát. 3 người bị bắt trước đó không liên quan đến vụ này.
Rất nhiều bó hoa được đặt gần hai đền thờ và nhiều người dân thuộc nhiều tôn giáo đến đây để tưởng nhớ các nạn nhân. Một số người chơi đàn, hát và thắp nến khi trời tối. Nhóm chơi mô-tô người Maori đã nhảy điệu haka truyền thống tại một vị trí tưởng niệm.
Nhiều người trên khắp thế giới đã thể hiện sự đoàn kết liên tôn giáo mạnh mẽ, quyên góp hàng triệu đô la, tặng đồ ăn halal (đồ ăn của người Hồi giáo), hay thậm chí đề xuất hộ tống những người Hồi giáo không dám đi bộ trên đường.
Tại Anh, anh Andrew Graystone đứng trước một đền thời Hồi giáo ở Manchester để giơ tấm biển có dòng chữ: “Các bạn là bạn của tôi. Tôi sẽ coi chừng trong lúc các bạn cầu nguyện”. Anh nói với BBC rằng anh muốn đáp trả vụ tấn công bằng “tình bạn”.
Tại một vùng ngoại ô Christchurch, gần nơi vụ tấn công xảy ra, anh Yoti Ioannou và vợ đang vận động người dân quyên góp đồ ăn halal để cung cấp cho vài chục người đang chờ tin về người thân trong bệnh viện. Anh chị Ioannou cho biết hàng dài những người dân đứng xếp hàng để quyên góp đồ ăn suốt ngày 16/3. Trên cả nước, hai chiến dịch gây quỹ gây tiếng vang nhất huy động được hơn 3,2 triệu đô la New Zealand chỉ trong vòng 24 giờ sau khi xảy ra vụ việc.