BRI được chủ tịch TQ khởi xướng nhân thăm Kazakhstan, một nước Trung Á, tháng 9/2013. Năm 2017, BRI đi vào hiến pháp TQ và, đến nay, thu hút gần 70 nước và tổ chức quốc tế. Thủy điện Karot công suất 720 MW của Pakistan là dự án tiên phong được hứa cho vay 350 triệu USD và định hoàn công năm nay, 2021.
Tháng 5/2017, chủ tịch TQ công bố BRI (Nhất Đới Nhất Lộ) là “dự án thế kỷ”. Trước gần 30 nguyên thủ và đại biểu từ 130 nước tại một hội trường ở Bắc Kinh, TQ hứa chi 1.000 tỷ USD để làm hạ tầng chủ yếu ở các nước đang phát triển. Một học giả ước tổng tiền này, sau khi điều chỉnh theo lạm phát, gấp bảy lần số tiền Mỹ chi để tái thiết Châu Âu sau thế chiến thứ hai thông qua Kế hoạch Marshall.
Dữ liệu công bố mới đây cho thấy thực tế dường như chệch hẳn so với kịch bản. Lượng tiền cho vay thúc đẩy BRI, cùng hỗ trợ song phương cho các chính phủ, giảm mạnh. Hai thể chế tài chính hàng đầu chịu kiểm soát trực tiếp của chính phủ, Ngân hàng Phát triển TQ và Ngân hàng Xuất Nhập TQ, chỉ còn cho vay 4 tỷ USD năm 2019 so với mức đỉnh 75 tỷ USD năm 2016.
Ngân hàng Đầu tư Hạ tầng Châu Á (AIIB) tiên lượng nguy cơ thiếu vốn trầm trọng cho BRI. Riêng nhu cầu ở Châu Á đã lên 907 tỷ USD/năm. Số tiền cần có ở Châu Phi và Mỹ La Tinh cũng lớn hơn khoản tiền sẵn có. AIIB được đề xuất thành lập cùng năm 2013 khởi xướng BRI và TQ hiện là cổ đông lớn nhất của nó.
Giảm mạnh quy mô cho vay được ví ngang cơn địa chấn, theo Financial Times (FT). Tần suất chủ đề BRI xuất hiện trên truyền thông TQ cũng giảm đáng kể. Một phần hiện tượng này là “nhằm làm dịu mức độ nghiêm trọng của tham vọng bành trướng”, theo Trần Chí Vũ, giáo sư ngành tài chính tại Đại học Hongkong.
TQ có thể sắp mắc kẹt trong các cuộc tái đàm phán nợ với hàng loạt quốc gia. Một báo cáo của Rhodium Group cho biết, năm 2020 khởi động ít nhất 18 quy trình tái đàm phán nợ với TQ. Đến cuối tháng 9/2020, có 12 nước vẫn tiếp tục đàm phán với các khoản vay 28 tỷ USD. Động thái bất thường trên là tín hiệu của khả năng chết yểu BRI, dự án muốn cán mốc kỷ niệm bách niên thành lập TQ mới, năm 2049, theo FT.