Chủ tịch Trung tâm hỗ trợ người nghèo phản bác cáo trạng
Ngày 3/8, phiên tòa xét xử vụ án lừa đảo hàng trăm tỷ đồng của nhiều người dân nghèo tại 16 tỉnh, thành phố, bắt đầu xét hỏi ông Trần Đức Trung (61 tuổi, cựu Chủ tịch HĐTV Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới) cùng 4 đồng phạm.
Theo cáo trạng, Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới thành lập năm 2013, chưa được cấp phép hoạt động và không có hoạt động phát sinh doanh thu, nhưng từ tháng 4/2015, bị cáo Trung cùng đồng phạm lấy danh nghĩa trung tâm để tổ chức chương trình "Trái tim Việt Nam". Họ đưa ra chính sách bất khả thi, hứa hẹn hỗ trợ lại với lãi suất cao cho những ai nộp tiền vào trung tâm.
Để tạo niềm tin, các bị cáo xin chữ ký ủng hộ của một số cán bộ cấp cao sử dụng làm tài liệu tuyên truyền; đưa thông tin sai sự thật về nguồn vốn của Trung tâm; hứa hẹn với người tham gia trong khoảng thời gian nhất định sẽ nhận được tiền theo chính sách. Song, nguồn tiền để chi trả hầu hết là lấy của người tham gia sau trả cho người tham gia trước.
Ông Trung và đồng phạm bị cáo buộc đã lập 26 điểm tư vấn, 6 nhóm để thu tiền của hơn 1.000 bị hại tại 16 tỉnh, thành phố, tổng cộng khoảng 148 tỷ đồng. Số tiền này, các bị cáo sử dụng cá nhân hơn 49 tỷ đồng, riêng Trung chiếm hưởng 26,3 tỷ đồng.
Năm 2015, Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới giải thể. Các bị cáo tiếp tục móc nối để tổ chức chương trình "Liên kết ba miền", hoạt động theo mô hình đa cấp để bán thực phẩm chức năng. Qua chương trình "Liên kết ba miền", các bị cáo thu về gần 17,5 tỷ đồng của 104 người. Ông Trung dùng một phần chi trả cho những người tham gia chương trình, còn lại chiếm đoạt 2,7 tỷ đồng.
Các bị hại nằm tại tòa trong giờ giải lao.
Trả lời xét hỏi tại tòa, bị cáo Trần Đức Trung phản bác toàn bộ nội dung cáo trạng. Ông cho biết, có đủ tài liệu chứng minh các điều tra viên, kiểm sát viên xâm phạm hoạt động tư pháp, đã “thêm, bớt, sửa đổi, vu oan” cho ông.
Đối với lời khai nhận tội và xin được hưởng khoan hồng của các đồng phạm Nhâm Sỹ Phúc, Phạm Văn Lực và Bùi Thị Oanh, ông Trung cho rằng họ khai gian dối.
Theo trình bày của bị cáo, Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới được thành lập vào năm 2013, nhưng có hai năm liền hoạt động không hiệu quả. Đến năm 2015, được bị cáo Lê Thị Hằng giới thiệu các bị cáo Phạm Văn Lực và Nhâm Sỹ Phúc vào làm việc tại trung tâm, lúc này, Lực và Phúc đang điều hành câu lạc bộ "Triệu phú tích lũy làm giầu” (câu lạc bộ hoạt động theo mô hình đa cấp - PV). Tuy nhiên, ông Trung nhận thấy câu lạc bộ này không giúp đỡ được nhiều cho người nghèo nên từ 1/6/2015, dựa trên những là thư của “lãnh đạo nhà nước”, ông Trung ký quyết định ủy quyền cho nhóm điều hành câu lạc bộ “Triệu phú tích lũy làm giàu” triển khai chương trình “Trái tim Việt Nam”.
“Khi triển khai chương trình, tôi có nói với Phạm Văn Lực dựa trên tình thần thư chỉ đạo là tất cả những người tham gia Trái tim Việt Nam phải đóng góp tiền tự nguyện”, ông Trung khai.
Bị cáo Trần Đức Trung cùng đồng phạm tại tòa.
Nạn nhân chỉ đóng tiền chưa được hỗ trợ gì
Khi Chủ tọa hỏi “Trung tâm Hỗ trợ người nghèo của bị cáo có vai trò gì? Nguồn vốn đóng góp từ đâu? Đã hỗ trợ gì cho người nghèo?” Bị cáo Trung cho hay, trung tâm có vai trò hỗ trợ người nghèo nông thôn Việt Nam phát triển kinh tế; nguồn vốn đóng góp chủ yếu từ các nhà tài trợ và đơn vị tài trợ riêng; trung tâm đã hỗ trợ cho Hội chữ thập đỏ, ủng hộ người nghèo trên 200.000 hộp sữa và phân vi sinh, thực phẩm chức năng. Khi ông Trung vừa dứt lời, một số bị hại phía dưới nói vọng lên "việc ủng hộ đấy là dùng tiền của chúng tôi".
Về hình thức hoạt động của chương trình “Vì trái tim Việt Nam”, bị cáo Trung giải thích, trung tâm phát động chương trình này nhằm kêu gọi các nhà hảo tâm, tổ chức thông qua trung tâm có thể tự nguyện ủng hộ người nghèo trực tiếp hoặc gián tiếp. Để “kích cầu” những người tự nguyện ủng hộ, nhóm ông Trung đưa ra chính sách nếu ai giới thiệu được người sau tham gia nộp 1,2 triệu đồng vào trung tâm sẽ được nhận hoa hồng 500 nghìn đồng, đồng thời, được phát một thẻ giảm giá mua sản phẩm nhưng được mua cụ thể những sản phẩm gì ông không nói.
Vẫn theo trình bày của bị cáo, người tham gia đóng góp tiền, nếu gặp khó khăn sẽ được các thành viên khác giúp đỡ.
Trong khi, bị hại đều khẳng định tại tòa chỉ đóng tiền và mất tiền chứ chưa được hỗ trợ gì.
“Bị cáo phụ trách trung tâm, chịu mọi trách nhiệm hoạt động, bây giờ gây thiệt hại hàng trăm tỷ của người ta như thế ai chịu trách nhiệm?”, Chủ tọa hỏi tiếp. Bị cáo Trung nói, ai làm sai thì chịu trách nhiệm, các bị cáo ở đây đã khai nhận thì họ phải chịu. “Thế bị cáo có sai không?”. Ông Trung quả quyết “tôi không sai, tôi làm đúng”. Song, một vài bị hại nói vọng lên “đồ cãi cùn”.
Chia sẻ với PV tại tòa, một bị hại đã lớn tuổi quê ở Thái Nguyên cho biết, từng chứng kiến ông Trung tới các buổi hội thảo kêu gọi đóng tiền và hứa hẹn nếu nộp vào trung tâm càng nhiều tiền sẽ được trả hoa hồng, lãi suất cao. Do đó, bà đem toàn bộ số tiền hơn 100 triệu tích góp lâu năm đi nộp nhưng sau đó bị nhóm Trung chiếm đoạt.
Trước đó, trong phần trả lời xét hỏi của mình, các bị cáo Bùi Thị Oanh, Phạm Văn Lực, Nhâm Sỹ Phúc và Phan Thị Thoa, đều thành khẩn khai báo thực hiện thu tiền của người đóng góp vào Trung tâm theo chỉ đạo của Trần Đức Trung, họ mong được các bị hại tha thứ và được tòa giảm nhẹ hình phạt.