Tại một buổi chụp hình thời trang thu, người nông dân cao 1m77 ở tỉnh Hà Nam, ở miền trung của Trung Quốc, được chăm chút để xuất hiện trước ống kính trong chiếc quần bó ren màu xanh lá cây và chiếc váy hồng lót bông trắng.
Cả trên Internet lẫn truyền hình, ông trở thành một hiện tượng. Hình ảnh ông được lan truyền đến hàng triệu người trên các mạng xã hội Trung Quốc và qua những buổi đối thoại mà ông là khách mời.
Tên tuổi ông Liu tỏa sáng là nhờ cô cháu gái Lu Ting, một người kinh doanh thời trang. Cô Liu từng vất vả hàng tháng trời để tìm ra một người mẫu phù hợp, có thể quảng bá cho shop áo quần trực tuyến của mình.
"Ông tôi rất mảnh mai", Lu nói về người ông chỉ nặng chưa đến 50 kg của mình. Cô nhấn mạnh rằng ông trông thật "duyên dáng" trong những bộ váy màu đỏ thẫm và nhờ ông mà doanh thu cửa hàng của cô tăng lên đến bốn lần trong những tuần gần đây.
Danh tiếng của ông Liu trong lĩnh vực làm mẫu là minh chứng cho thấy sự chuyển biến về các thói quen văn hóa trong một xã hội đang lão hóa nhanh.
Hình ảnh về một người đàn ông mặc vest, thắt cà vạt là hình mẫu đã quá quen thuộc trong các bậc cao niên Trung Quốc. Cuộc đời của họ đã chứng kiến sự thay đổi không thể tưởng tượng được, từ thời nạn đói cho đến thời thức ăn nhanh.
Vì thế, những người lớn tuổi có tài và có sự táo bạo trở thành một hiện tượng giải trí, thậm chí tạo ra một thể loại trang web video tiếng Trung mới gọi là laolaiqiao, có nghĩa là "Người già làm được những điều trẻ mà thậm chí người trẻ không làm được".
Hồi tháng 5/2011, Bai Shuying, khi đó 65 tuổi, đã vươn lên vị trí hàng đầu của bảng xếp hạng laolaiqiao khi ông hóa thân thành Michael Jackson, điệu nghệ với từng động tác hất hông và xoay chân, trong chương trình nổi tiếng "China's Got Talent".
"Tôi xem ông ấy trên TV và tôi biết số phận của chúng tôi đã được kết nối với nhau", ông Bai nói về ông hoàng nhạc pop.
4 tháng sau, một dàn hợp xướng toàn các cụ cao tuổi nghiệp dư tiếp tục gây sốt với màn biểu diễn lại ca khúc hit của Lady Gaga "Bad Romance", trong chương trình lễ hội Trung thu quốc gia.
Kênh truyền hình vệ tinh Hà Nam hàng tuần có tổ chức một cuộc thi tài năng dành cho các bậc cao niên. Một trong số họ là Zheng Xueming, 74 tuổi, có thể xếp những quả bóng tennis lên đầu gối ông trong nhiều giờ liền.
Người sản xuất chương trình cho hay, ban đầu việc tìm kiếm những người già có tài rất khó, nhưng sau khi vài số được phát sóng, đơn dự thi bắt đầu đổ về. Hơn 700 người cao tuổi đã ghi tên để xuất hiện trên "Sân khấu Giấc mơ Vàng".
Ông Liu phù hợp một cách tự nhiên với công việc làm mẫu, cháu gái ông nói. Sau 40 năm chân lấm tay bùn trên đồng ruộng, ông cảm thấy hơn cả hạnh phúc khi được giúp gia đình mình kiếm thêm thu nhập, dù ông có phải diện một bộ cánh đính ngọc trai hay đội tóc giả vàng hoe. Và ít nhất, ông cũng không lo lắng về chuyện mọi người nói gì về mình.
Ông mặc những trang phục trong cửa hiệu mà cô cháu gái làm chủ. "Một lần, con bé nhận một lô quần áo lớn. Tôi xem qua vài bộ, thấy chúng rất đẹp và mặc vào", ông nói. "Trông tôi rất ổn".
Sau khi tên tuổi nổi như cồn trên Internet hồi tháng 11, ông Liu cũng bắt đầu "chạy sô" tham gia các chương trình truyền hình. Ông nhận được sự cổ vũ nồng nhiệt trong một chương trình ghi hình gần đây của đài Hà Nam có tên "Know Your Roots", khi xuất hiện trên sân khấu và biểu diễn điệu nhảy ngựa trong hit Gangnam Style.
Ông Liu, cũng là một fan của các trò chơi điện tử, rất thích thú với những trải nghiệm của mình. "Trước đây, chúng tôi không có những thứ này, đất nước còn chưa phát triển", ông nói, mô tả thời mình còn làm nông những năm 50 và 60, vất vả và đói kém. "Không thể so sánh với mọi thứ bây giờ được. Cuộc sống giờ đã quá đầy đủ".
Vậy đằng sau sự nổi tiếng của những người cao tuổi là gì? Theo Peng Xizhe, một học giả đại học Phúc Đán, Thượng Hải, chuyên nghiên cứu về người cao tuổi, đây là kết quả của sự đa dạng văn hóa ở Trung Quốc sau khi nước này mở cửa vào cuối thập niên 70.
Người Trung Quốc thời những năm 60 và 70 cũng giống như thế hệ trẻ ở Mỹ, ông Peng nói. "Giống như thế hệ trẻ, những tư tưởng văn hóa của người già bây giờ cũng rất khác với bố mẹ họ ngày xưa", ông nói.
Những người sử dụng Internet Trung Quốc hầu hết đều ủng hộ Liu, trong đó có một số so sánh ông với nhà thiết kế thời trang Đức Karl Lagerfeld. Tuy nhiên, việc ông mặc đồ phụ nữ cũng khuấy động một cuộc tranh cãi.
Trong một đất nước kính lão, một số người bình luận cho rằng những chương trình đối thoại với ông Liu là đi ngược với truyền thống. Những người khác cáo buộc Lu lợi dụng ông của cô để kiếm tiền.
Tuy nhiên, những phản ứng này là vô nghĩa với ông Liu. "Cháu gái tôi tôn trọng tôi. Con bé chỉ nhờ tôi mặc những bộ áo quần mà tôi nghĩ là đẹp", ông nói.
Ông Liu cũng có những quy tắc của riêng mình. Ông từ chối để lộ cổ ra trong những bức ảnh và kiên quyết tự mình lựa chọn trang phục. "Tôi có sự nhạy cảm tốt nhất để biết chiếc áo này nên kết hợp với chiếc váy nào", ông nói.
Rất ít bạn bè cùng thế hệ của ông Liu tỏ ra choáng ngợp trước sự nhanh nhạy của ông. Hầu hết họ chỉ để ý đến vẻ bề ngoài.
"Có photoshop không vậy? Chân ông ấy trông bé quá", bà Yang, một cư dân Bắc Kinh 62 tuổi nói. Yang Kunfun, một cựu chiến binh 80 tuổi tỉnh Tứ Xuyên, nhấn mạnh rằng có một số bộ mà ông Liu mặc trông đẹp hơn hẳn những bộ khác. "Ông ấy mặc bộ này trông béo hơn", ông Yang nói, chỉ vào một chiếc áo khoác không tay màu cam.
Chắc chắn, việc mặc đồ của người khác giới không phải là điều gì quá xa lạ trong văn hóa Trung Quốc. Cho đến thập niên 40, những vai nữ trong kinh kịch ở Bắc Kinh đều do các nghệ sĩ nam thủ vai.
Ông Liu hiện nay cũng hạn chế chỉ mặc một đến hai bộ trang phục trong những buổi chụp hình báo chí, thay vì 6 hay 7 bộ như khi xuất hiện trên báo chí, truyền hình lần đầu. Tuy nhiên, ông nói rằng ông rất hạnh phúc khi tên tuổi mình được mọi người biết đến.
Lu cho hay cô tin rằng ông mình có tài, ít nhất là hơn bố cô. Khi được hỏi liệu bố cô có ý định trở thành người mẫu tiếp theo của Trung Quốc không, Lu nói rằng "ông ấy không bao giờ làm mẫu được đâu, ông ấy có một chiếc bụng bia mà".
Theo Nhân Mã
VnExpress, WSJ